Trong 3 năm gần đây, nhu cầu về thịt bò của Việt Nam tăng rất nhanh trong khi sản xuất trong nước chưa đáp ứng đủ. Việt Nam đã nhập khẩu thịt bò của một số nước, đặc biệt là Australia để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng.
Tuy nhiên, theo khuyến cáo của các chuyên gia, việc này sẽ tiềm ẩn nguy cơ về dịch bệnh nếu như không quản lý tốt chất lượng nguồn thịt.
Khảo sát tại một số siêu thị tại khu vực Hà Nội có thể thấy khu vực bán thịt ngoại nhập từ Mỹ, Australia, Nhật Bản rất phong phú gồm các loại thịt ba chỉ, thăn, vai, bắp bò, nạm... rất phù hợp với nhu cầu chế biến của các bà nội trợ. Các mặt hàng được phân làm 2 loại bò đông lạnh và bò tươi.
Chị Hoàng Thủy ở quận Hoàng Mai cho biết, gia đình chị trước đây thường mua thịt bò tươi sống của Việt Nam tại các cửa hàng quen nhưng gần đây thấy rộ lên tình trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi nên chị quay sang mua thịt nhập khẩu cho bữa ăn của gia đình.
"Mặc dù, là thịt đông lạnh nhưng do được nhập khẩu từ các nước phát triển có quản lý tốt về chất lượng nên ăn thấy cũng yên tâm hơn. Hơn nữa gần đây có thêm mặt hàng thịt bò tươi Australia chất lượng cũng rất tốt. ” - chị Thủy nói.
Chị Thùy, nhân viên nhà hàng Family tại Trung tâm thương mại Time City cho biết, trung bình mỗi tháng nhà hàng tiêu thụ khoảng 400kg thịt bò nhập khẩu từ Mỹ của hãng Excel và Swift. Thịt bò nhập khẩu đều đảm bảo đầy đủ giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm dịch và nguồn gốc nhập khẩu. Phần lớn khách hàng vào đây đều sử dụng thịt bò để ăn lẩu hoặc nướng. Đánh giá về chất lượng thịt bò nhập khẩu, nhiều khách hàng tại đây cho biết, thịt bò nhập khẩu mềm, thơm, béo và ăn đậm hơn so với thịt bò thông thường.
Ở các siêu thị, thịt bò nhập khẩu ngày càng trở nên phổ biến
Hiện nay, trên thị trường thịt bò đông lạnh nhập khẩu được cung cấp nguyên cây hoặc các nhà cung cấp có thể cắt lát đóng gói trọng lượng từ 500g trở lên theo nhu cầu người tiêu dùng. Giá thịt bò đông lạnh cũng không quá cao. Cụ thể thịt bò Australia loại ba chỉ khoảng 150.000 đồng - 275.000 đồng/kg, thịt nạc vai 330.000 đồng - 395.000 đồng/kg, thịt nạc mông 270.000 đồng/kg, thịt thăn 320.000 đồng - 490.000 đồng/kg... Trong đó thịt ba chỉ, mông, vai được người tiêu dùng mua nhiều vì giá hợp lý lại không chênh lệch nhiều so với thịt tươi trong nước. Cao cấp hơn là loại thịt thăn Kobe có giá 2,4 triệu đồng/kg. Thịt bò Mỹ nhập khẩu cũng có giá 180.000 -850.000 đồng/kg tùy loại.
Tìm hiểu trên thị trường cũng như trên các trang bán hàng online, thịt bò tươi nhập khẩu từ Australia gồm nhập khẩu tươi nguyên khối hoặc nguyên con về giết mổ. Mặt hàng này có giá cao hơn thịt đông lạnh. Tại siêu thị Aeon, Long Biên, Hà Nội giá thịt bò Australia nhập khẩu tươi do nhà cung cấp Quang Thủy, T&T cung cấp có giá thịt thăn ngoại, nạc lưng 345.000 đồng/kg, bắp 305.000 đồng/kg, đùi 240.000đồng/kg. Theo nhân viên tư vấn trên trang bán hàng online, thịt bò tươi nhập khẩu có độ tươi không thua kém hàng giết mổ trong nước do khâu bảo quản luôn được đảm bảo và chất lượng dinh dưỡng cao hơn thịt đông lạnh. Tuy nhiên, thịt tươi nhập khẩu cần được chế biến ngay chứ không bảo quản được thời gian dài như hàng đông lạnh.
Với mặt hàng bò Australia được giết mổ tại Việt Nam, hiện Công ty TNHH một thành viên Việt Nam Kỹ nghệ Súc sản (VISSAN) đang cung cấp tại hệ thống phân phối của công ty với giá khá cạnh tranh với thịt bò tươi trong nước. Cụ thể thịt phi lê 360.000 đồng/kg, thịt thăn 350.000 đồng/kg, bắp bò 245.000 đồng/kg, bò nạc 280.000 đồng/kg, nạc bò xay 175.000đồng/kg, gân bò 160.000đồng/kg.
Theo VISSAN, bò Australia nhập về Việt Nam được kiểm soát từ khâu nuôi nhốt đến khi giết mổ. Bên cạnh đó, bò nhập khẩu còn được kiểm soát bởi thiết bị chip điện tử gắn tại vành tai. Về dây chuyền giết mổ của VISSAN được 2 cơ quan kiểm định độc lập kiểm tra và cấp phép giết mổ theo yêu cầu của Chính phủ Australia. Khâu phân phối cũng được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo điều kiện vệ sinh tốt nhất cho sản phẩm.
Mặc dù các mặt hàng thịt bò nhập khẩu đang được tiêu thụ khá mạnh trên thị trường nhưng không phải không có ý kiến băn khoăn từ người tiêu dùng. Chị Hàng Thủy cho biết: "Về chất lượng đúng là có sự khác biệt giữa bò nhập và bò Việt Nam nhưng về an toàn thực phẩm thì thú thực tôi chỉ biết tin vào nhà cung cấp. Thịt nhập về rồi được cắt thái đóng gói nhỏ, hay thịt nhập tươi nguyên khối, người tiêu dùng như tôi nào có được nhìn hạn sử dụng trên thùng nguyên khối. Rồi lúc cắt thái thủ công có đảm bảo vệ sinh hay không. Còn thịt mổ từ nhập bò sống vẫn biết nước nhập khẩu quy định các tiêu chuẩn khắt khe nhưng về Việt Nam bò tiếp tục nuôi nhốt liệu công đoạn này có đạt tiêu chuẩn của nước cung cấp?".
Theo số liệu thống kê, năm 2015, Việt Nam nhập khẩu từ Australia 360.000 con bò sống, từ Thái Lan 56.000 con, Lào khoảng 7.000 con… Trong 4 tháng đầu năm nay, Việt Nam nhập 71.000 con bò từ Astralia. Ông Nguyễn Đăng Vang, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam cho biết, hiện thịt bò chiếm khoảng 7% trong cơ cấu thực phẩm bữa ăn, trong khi thế giới là gần 30%. Do nhu cầu lớn, nên việc nhập khẩu thịt bò từ Australia, Mỹ là đương nhiên. Theo ông, hiện Việt Nam có trên 5 triệu con bò, mỗi năm phải giết thịt trên 1,5 triệu con, nhưng vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu.
Theo ông Vang, các doanh nghiệp Việt Nam đang phải chi khoảng 3,1 USD/kg thịt bò sống nguyên con từ Austrailia. Tuy nhiên, xu hướng nhập thịt đông lạnh đang tăng, khi giá thấp hơn, khoảng 3,05 USD/kg thịt có xương, tuỳ từng thời điểm.
Đại diện Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, thông thường các doanh nghiệp nhập bò nguyên con loại từ 16 - 18 tháng tuổi (nặng khoảng 250-280 kg/con), về vỗ béo khoảng 100 ngày, sau khi bò đạt trọng lượng khoảng 400 - 500 kg mới giết mổ.
Tuy nhiên, nếu các doanh nghiệp và cơ quan chức năng không có giải pháp thì rủi ro về môi trường, dịch bệnh là rất lớn. Trong khi đó, hiện nay, hầu hết các nước họ chỉ nhập trực tiếp thịt đông lạnh, chứ không cho nhập bò nguyên con về giết mổ. Về lâu dài, các doanh nghiệp phải chủ động nhập giống từ các nước; trong đó có Australia, Canada, Mỹ… để từng bước chọn tạo, nhân giống, hạn chế nhập khẩu bò thịt.
Lãnh đạo Cục Chăn nuôi cũng cho biết, nguồn bò từ Thái Lan, Myanmar, Lào, Ấn Độ… đang cạn dần. Hơn nữa, việc kiểm soát dịch bệnh rất khó. Do đó, các doanh nghiệp cần tìm hiểu các thị trường khác như các nước Nam Mỹ là Brazil, Columbia, Argentina… vì ở đây có nguồn bò lớn.
Theo ông Vũ Văn Tám, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thời gian qua, có trào lưu các tập đoàn đầu tư vào lĩnh vực chăn nuôi bò như Tập đoàn Đức Long, Hoàng Anh Gia Lai, Hòa Phát… đây là xu hướng tốt. Tuy nhiên, nếu chúng ta cứ mãi nhập khẩu bò thịt, bò sữa thì không bền vững. Bộ đã có định hướng, một mặt đáp ứng nhu cầu trong nước nhập khẩu con giống tốt, mặt khác phải phát triển chủ động bò thịt và bò sữa để đáp ứng nhu cầu trong nước.