Vụ án nổi tiếng

Thụy Điển: Xét xử tỷ phú dầu mỏ vì tội ác chiến tranh

Việt Hà • 05/09/2023 - 15:51

Ngày 5/9, hai cựu giám đốc điều hành và chủ tịch một công ty dầu mỏ Thụy Điển đang phải đối mặt với cáo buộc đồng lõa với tội ác chiến tranh ở Nam Sudan. Vụ việc được cho là lớn nhất trong lịch sử Thụy Điển.

Ian Henrik Lundin - một tỷ phú doanh nhân người Canada gốc Thụy Điển, Chủ tịch Lundin Energy và Alex Schneiter - người Thụy Sĩ, Giám đốc điều hành của Lundin Energy có nguy cơ bị kết án chung thân nếu bị kết tội. Họ đã phủ nhận mọi cáo buộc.

Ngày 5/9, cựu Giám đốc điều hành và cựu Phó Chủ tịch của Công ty dầu mỏ Thụy Điển Lundin Energy, hiện đổi tên thành Orron Energy, bị đưa ra xét xử tại Stockholm. Cả hai bị cáo bị cáo buộc đồng lõa với các tội ác chiến tranh xảy ra ở Sudan dưới chế độ độc tài của cựu Tổng thống Omar al-Bashir.

Một cậu bé giữa đống đổ nát do cuộc đột kích của quân đội năm 2001 ở khu vực ngày nay là Nam Sudan. (Ảnh: AFP)

Để một công dân nước ngoài bị truy tố tại Thụy Điển về những hành vi phạm tội xảy ra ở một quốc gia khác phải được sự đồng ý của Chính phủ, dù hệ thống tòa án Thụy Điển nói chung có thể truy tố những tội ác đó.

Phiên tòa diễn ra sau cuộc điều tra kéo dài 13 năm với hơn 80.000 trang cáo trạng. Những kết luận cuối cùng dự kiến sẽ được đưa ra vào tháng 2 năm 2026.

Các tội ác mà hai người bị cáo buộc bắt nguồn từ những năm từ 1999 đến 2003 khi họ yêu cầu chính phủ Sudan giao quân đội phụ trách an ninh tại một trong những mỏ thăm dò của Lundin Energy vào năm 1999, khu vực ngày nay là Nam Sudan.

Theo các công tố viên, điều đó đã dẫn đến các cuộc “oanh tạc trên không” vào dân thường, bắt cóc, cướp và phá hủy toàn bộ ngôi làng và mùa màng của người dân khu vực này.

Họ cho rằng hai cựu giám đốc điều hành đã đồng lõa với những hành động đó vì họ biết chính phủ Sudan sẽ nắm quyền kiểm soát khu vực này bằng "lực lượng quân sự".

"Điều cấu thành tội đồng lõa theo Luật hình sự là họ đã đưa ra những yêu cầu này dù biết rõ (hoặc vờ như không biết) việc quân đội và dân quân sẽ tiến hành chiến tranh theo cách vi phạm Luật nhân đạo quốc tế", Trưởng công tố Krister Petersson nói.

Các tội ác bị cáo buộc xảy ra sau khi Lundin Oil khai thác dầu vào năm 1999 tại mỏ "Lô 5A". Sudan đã tiến hành chiến tranh trong nhiều thập kỷ ở Nam Sudan, quốc gia giành được độc lập vào năm 2011.

Cựu Tổng thống Omar al-Bashir, người cai trị Sudan từ năm 1989 đến năm 2019, đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế ở The Hague truy nã vì tội diệt chủng và các tội ác chiến tranh khác.

Các công tố viên đã yêu cầu tịch thu 2,4 tỷ kronor (202 triệu euro, 218 triệu USD) từ Orron Energy. Số tiền đó tương đương với lợi nhuận mà công ty kiếm được từ các hoạt động ở Sudan vào năm 2003.