Thống đốc NHNN: Việc áp dụng trần lãi suất trong giai đoạn hiện nay là cần thiết

Trả lời về vấn đề triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM)  giai đoạn 2016-2020 và việc duy trì biện pháp hành chính quy định trần lãi suất, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết  để khuyến khích TTKDTM vừa qua theo đề án của Chính phủ, NHNN đã tập trung hoàn thiện cơ sở pháp lý, trong đó, NHNN đã ban hành 10 thông tư quy định về TTKDTM và đảm bảo an ninh an toàn trong hoạt động thanh toán. Đặc biệt, gần đây NHNN đã ban hành bộ tiêu chuẩn về thẻ chip nội địa cho thẻ ATM và tiêu chuẩn cơ sở đặc tả kỹ thuật của QR Code trong lĩnh vực thanh toán tại VN nhằm đáp ứng yêu cầu về đẩy mạnh thanh toán KDTM cũng như tăng cường biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán.

Cơ sở hạ tầng và công nghệ phục vụ TTKDTM tiếp tục được chú trọng đầu tư và nâng cao. Đến cuối tháng 8/2018, số lượng máy POS đã tăng 23,6% so với cuối năm 2016. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng được quản lý và vận hành thông suốt, ổn định và an toàn; số lượng và giá trị giao dịch trong 8 tháng đầu năm 2018 tăng tương ứng là 28,3% và 30,1% so với cùng kỳ năm 2017.

Các giao dịch thực hiện qua các phương thức thanh toán mới tăng trưởng rất mạnh. Cụ thể trong 8 tháng đầu năm 2018 thanh toán qua Internet tăng khoảng 48% về số lượng và 27,7% về giá trị so với cùng kỳ năm 2017; Thanh toán qua điện thoại di động tăng khoảng gần 40% về số lượng và 147% về giá trị; giao dịch trên POS cũng tăng rất mạnh.

Người đứng đầu ngành Ngân hàng thông tin TTKDTM trong khu vực công không ngừng được mở rộng. Vừa qua NHNN đã trình và TTCP phê duyệt Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công. Tính đến cuối tháng 8/2018, hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng đã kết nối với hệ thống kho bạc và hệ thống nộp thuế tại 63 tỉnh thành phố.

Ngoài ra, NHNN cũng đẩy mạnh công tác truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng dịch vụ ngân hàng và thúc đẩy TTKDTM.

Ảnh minh họa

Liên quan đến lãi suất và việc áp dụng trần lãi suất như một biện pháp hành chính, Thống đốc Lê Minh Hưng cho rằng, NHNN hoàn toàn đồng thuận với quan điểm của đại biểu về việc hướng tới nền kinh tế thị trường thì giảm dần các biện pháp hành chính, đặc biệt là xác lập các lãi suất thị trường.

Tuy nhiên, Thống đốc làm rõ thêm, từ năm 2011 khi thị trường có những diễn biến không thuận lợi ảnh hưởng khá mạnh đến ổn định an toàn kinh tế vĩ mô và hoạt động của hệ thống ngân hàng nên NHNN đã áp dụng trần lãi suất tiền gửi đối với đồng VN cho các kỳ hạn.

Trên cơ sở tình hình phục hồi từng bước các TCTD, hoạt động thị trường tiền tệ, tín dụng đã thông suốt hơn, NHNN đã từng bước dỡ bỏ quy định trần lãi suất tiền gửi VND. Đến nay, chỉ áp dụng trần lãi suất đối với tiền gửi VND kỳ hạn dưới 6 tháng.

Nguyên nhân của việc vẫn duy trì áp dụng trần lãi suất được Thống đốc lý giải là do thị trường tài chính và cơ chế thị trường của chúng ta chưa được hoàn hảo, thị trường vốn phát triển nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu vốn của nền kinh tế và hệ thống NH vẫn là kênh chủ lực cung ứng vốn cho nền kinh tế nên việc sử dụng một cách có chọn lọc với liều lượng và thời điểm phù hợp những biện pháp hành chính vẫn còn cần thiết để đảm bảo an toàn thị trường tiền tệ.

Bên cạnh đó, hiện nay số lượng TCTD tương đối nhiều, chất lượng TCTD chưa phải đồng đều, vì vậy trần lãi suất huy động VND dưới 6 tháng được duy trì ở mức hợp lý, bám sát cung cầu thị trường cũng có tác dụng giữ ổn định thị trường tiền tệ và neo giữ được tâm lý kỳ vọng lạm phát của thị trường.

Ngoài ra, do đang đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu hệ thống các TCTD nên giữ trần lãi suất cũng là để hỗ trợ ổn định thị trường tiền tệ.

Khẳng định việc áp dụng trần lãi suất trong giai đoạn hiện nay là cần thiết nhưng Thống đốc cũng cho hay khi hệ thống TCTD hoạt động tốt hơn, an toàn lành mạnh hơn, NHNN sẽ xem xét dỡ bỏ biện pháp hành chính không cần thiết.