Kỳ họp thứ 5 QH: Thí điểm cải tiến chất vấn, tăng thời lượng thảo luận tại hội trường

Rút 4 dự án Luật ra khỏi dự kiến chương trình

Trình bày báo cáo một số vấn đề về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 5, QH Khóa XIV, Tổng Thư ký QH, Chủ nhiệm VPQH Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, tiếp thu ý kiến của các cơ quan hữu quan, dự kiến nội dung kỳ họp được điều chỉnh như sau: rút 4 dự án Luật ra khỏi dự kiến chương trình: Luật Hành chính công; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi hành án hình sự; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế bảo vệ môi trường và Luật Dân số để tiếp tục hoàn thiện. Rút các báo cáo công tác của HĐDT, các Ủy ban của QH. Ngoài ra, bổ sung báo cáo gửi ĐBQH tự nghiên cứu gồm: Báo cáo của Chính phủ về: kết quả quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm năm 2017; kết quả thực hiện Nghị quyết của QH về tăng cường quản lý đất đai có nguồn gốc từ nông trường, lâm trường quốc doanh do các công ty nông nghiệp, công ty lâm nghiệp, ban quản lý rừng và các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân khác sử dụng. Đồng thời, bổ sung gửi ĐBQH báo cáo của Kiểm toán Nhà nước về tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2017.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc phát biểu tại phiên họp

Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật: Xây dựng, Nhà ở, Quy hoạch đô thị, Kinh doanh bất động sản sẽ được UBTVQH xem xét, cho ý kiến tại phiên họp chiều ngày 17.4.2018. Căn cứ kết luận của UBTVQH, dự kiến chương trình chi tiết kỳ họp sẽ được điều chỉnh cho phù hợp để gửi xin ý kiến ĐBQH.

Dự kiến chương trình chi tiết được bố trí trên cơ sở tiếp tục phát huy những cải tiến đã được áp dụng hiệu quả tại các kỳ họp, trong đó đề nghị bố trí 1 ngày thảo luận chung ở hội trường về quyết toán ngân sách nhà nước cùng kinh tế - xã hội (trong đó có kết hợp thảo luận cùng Báo cáo về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2017). Như vậy, dự kiến tổng thời gian làm việc của QH tại kỳ họp là 19 ngày. Trong đó, xây dựng luật: 11 ngày; giám sát tối cao và các vấn đề quan trọng khác: 6,5 ngày; khai mạc, bế mạc: 1,5 ngày. QH họp phiên trù bị và khai mạc vào ngày 21.5.2018 và dự kiến bế mạc vào 14.6.2018.

Đối với 3 dự án Luật được Chính phủ đề nghị bổ sung: Luật Công an nhân dân (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật: Dược, An toàn thực phẩm, Phòng, chống tác hại thuốc lá, Điện lực, Hóa chất, Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Khoa học và công nghệ, Trẻ em, Công chứng và Đầu tư, do các dự án chưa bảo đảm tiến độ, chất lượng chuẩn bị nên đã được rút ra khỏi chương trình phiên họp này. Đề nghị UBTVQH cho phép tăng cường hơn nữa việc truyền hình trực tiếp các nội dung của kỳ họp trên kênh Truyền hình QH. Đồng thời, bố trí phát thanh, truyền hình trực tiếp một số nội dung về: giám sát chuyên đề; Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); quyết toán ngân sách nhà nước kết hợp thảo luận cùng kinh tế-xã hội và công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Cải tiến chất vấn

Tổng Thư ký Quốc hội cũng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội cho áp dụng thí điểm một số cải tiến về cách thức tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa qua trong kỳ họp thứ 5.

Trước đó, tại phiên họp thứ 22, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội dành thời gian 1 ngày để tổ chức phiên chất vấn với 2 thành viên Chính phủ theo hướng thực hiện thí điểm “chất vấn và trả lời chất vấn ngay”. Đại biểu Quốc hội nêu chất vấn ngắn gọn, rõ và người bị chất vấn trả lời ngay câu hỏi.

Ông Nguyễn Hạnh Phúc cho biết thêm, sau phiên chất vấn này, rất nhiều người dân gửi thư về đánh giá cao việc thí điểm cải tiến. Do đó, nên thí điểm cải tiến tại Kỳ họp thứ 5 để làm cơ sở cho việc đổi mới hoạt động chất vấn sau này.

Chủ tịch Quốc hội cho biết sẽ trình Quốc hội cho thí điểm cải tiến một bước, tại phiên họp trù bị. Theo đó, đại biểu Quốc hội nêu chất vấn ngắn gọn, rõ ý, không quá 1 phút/1 lần. Sau 3 người hỏi thì người bị chất vấn trả lời câu hỏi của đại biểu không quá 3 phút/1 lần.

Tăng thời lượng thảo luận tại hội trường

Đối với thời lượng thảo luận tại Kỳ họp thứ 5 của Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nêu quan điểm cần tăng thời lượng thảo luận ở hội trường về những dự án luật quan trọng, dư luận quan tâm, qua thảo luận vẫn còn những ý kiến khác nhau như dự án Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt; Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi)...

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định có cùng quan điểm này, cho rằng nên tăng thời lượng thảo luận tại hội trường, giảm bớt thời lượng thảo luận tại tổ.

Tán thành với quan điểm này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị giảm thời gian họp tổ để tăng thời gian thảo luận ở hội trường.

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đánh giá thời gian qua, các kỳ họp của Quốc hội rất nhiều cải tiến để nâng cao chất lượng, đặc biệt những nội dung quan trọng, cử tri quan tâm như thảo luận về kinh tế- xã hội, chất vấn và trả lời chất vấn đã được bố trí thời gian thỏa đáng.

Để nâng cao hơn nữa hoạt động của Quốc hội tại kỳ họp, Phó Chủ tịch nước cho rằng Tổng Thư ký Quốc hội cần nghiên cứu, bố trí thời gian thảo luận nội dung dự luật hợp lý trên cơ sở tính chất, mức độ, quy mô của luật. Nêu một thực trạng là trong công tác xây dựng luật, pháp lệnh, số lượng sửa đổi, bổ sung luật chiếm tỷ lệ lớn, điều này cho thấy "tuổi thọ" của luật ngắn, Phó Chủ tịch nước đề nghị các cơ quan xây dựng luật, cơ quan thẩm tra của Quốc hội cần nâng cao chất lượng xây dựng luật, đảm bảo tính ổn định của pháp luật.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu kết luận nội dung phiên thảo luận

Kết luận nội dung thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với dự kiến nội dung chương trình kỳ họp. Buổi chiều, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án một luật sửa 4 luật (Xây dựng, Nhà ở, Quy hoạch đô thị, Kinh doanh bất động sản), đề nghị rút Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị bổ sung vào một luật sửa 13 luật liên quan đến quy hoạch; đưa dự án Luật Công an nhân dân (sửa đổi) thay dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật Xây dựng, Nhà ở, Quy hoạch đô thị, Kinh doanh bất động sản vào dự kiến các dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến; bổ sung báo cáo tổng kết Hội nghị thường niên lần thứ 26 Diễn đàn Nghị viện châu Á-Thái Bình Dương (APPF-26); Bộ tiêu chí tự đánh giá việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững dành cho các Nghị viện do IPU và UNDP phối hợp xây dựng, phát hành, sẽ có báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội; bổ sung báo cáo kết quả xử lý 12 dự án thua lỗ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất sau Phiên họp thứ 23, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ không đồng ý bổ sung thêm nội dung mới vì không bảo đảm về thời gian theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chỉ cho rút những nội dung Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy chưa bảo đảm chất lượng để trình Quốc hội.

Về hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội cho biết việc thí điểm cải tiến chất vấn, trả lời chất vấn tại phiên chất vấn trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa qua (mỗi đại biểu hỏi 1 câu không quá 1 phút, Bộ trưởng trả lời ngay không quá 3 phút) được thực hiện rất tốt, được cử tri và nhân dân đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao. Tuy nhiên, ở quy mô Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì điều này phù hợp, nhưng Quốc hội có quy mô lớn hơn, nên để tạo điều kiện cho Bộ trưởng, trưởng ngành chuẩn bị trả lời, việc cải tiến sẽ được tiến hành từng bước.

Mỗi đại biểu sẽ hỏi 1 câu không quá 1 phút, Bộ trưởng trả lời mỗi câu không quá 3 phút. Cứ sau mỗi lượt 3 câu hỏi, Bộ trưởng sẽ trả lời 1 lần. Như vậy, mỗi đợt chất vấn-trả lời chất vấn sẽ kéo dài 12 phút. Nếu bộ trưởng trả lời dài hơn sẽ bị ngắt để bộ trưởng rút kinh nghiệm trả lời đúng thời gian.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội tiếp thu, hoàn chỉnh dự kiến nội dung, dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 5 của Quốc hội Khóa XIV, gửi tới các đại biểu Quốc hội theo quy định