Tập trung xét xử nghiêm minh các vụ án hình sự, tham nhũng, bảo đảm thu hồi tài sản

Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Kính thưa các đồng chí!

Hôm nay, trong không khí toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang sôi nổi thi đua lập thành tích chào mừng 88 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh, tôi rất vui mừng đến dự Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai nhiệm vụ công tác Tòa án năm 2018.

Thay mặt lãnh đạo Ðảng và Nhà nước, tôi gửi tới các đồng chí lãnh đạo TANDTC, TAND các địa phương và qua các đồng chí, gửi tới các đồng chí cán bộ lão thành, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động TAND các cấp, các đồng chí đại biểu, khách quý cùng toàn thể các đồng chí lời thăm hỏi ân cần, những tình cảm thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Thưa các đồng chí!

Hội nghị của chúng ta diễn ra trong bối cảnh đất nước ta đang có những chuyển biến tích cực, khá toàn diện và đồng bộ kể từ sau thành công Đại hội lần thứ XII của Đảng. Trong hai năm qua, nhất là trong năm 2017, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phạt được kiểm soát; các mặt đời sống xã hội có nhiều tiến bộ; quốc phòng, an ninh được bảo đảm; công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh đạt được nhiều kết quả quan trọng; quan hệ đối ngoại được mở rộng; uy tín và vị thế của đất nước trên trường quốc tế được nâng cao. Đạt được kết quả to lớn đó là nhờ toàn hệ thống chính trị đã đoàn kết, thống nhất, trên dưới một lòng, kiên trì, kiên quyết triển khai thực hiện các nhiệm vụ đã đề ra, trong đó có sự đóng góp tích cực của các cơ quan tư pháp nói chung, TAND các cấp nói riêng.

Về công tác của các TAND, qua theo dõi tình hình và hôm nay nghe Báo cáo tổng kết công tác của các Tòa án năm 2017, tôi đánh giá cao tính tích cực, chủ động, với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao của các Tòa án trong việc tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao, nhất là trong việc đề ra và thực hiện có hiệu quả các giải pháp đột phá và khẩu hiệu hành động “Trách nhiệm, kỷ cương, chất lượng, vì công lý”, hoàn thành tốt các chỉ tiêu công tác mà Quốc hội đề ra.

Trên cơ sở bám sát chủ trương, yêu cầu cải cách tư pháp cũng như các nguyên tắc tư pháp đã được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013 và các luật có liên quan tới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp, các Tòa án đã tiếp tục đổi mới các mặt công tác, năng động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành. Tập trung nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ xét xử, giải quyết các loại án; tổ chức thành công Hội nghị Chánh án Tòa án 4 cấp về sơ kết 03 năm thực hiện Kết luận số 92-KL/TW của Bộ Chính trị (Khóa XI) về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị (Khóa IX); thực hiện việc công khai các bản án nhằm nâng cao năng lực, trách nhiệm của các Thẩm phán, bảo đảm thống nhất trong việc áp dụng pháp luật cũng như tạo điều kiện để nhân dân tham gia giám sát hoạt động xét xử của Tòa án.

Trong quá trình xét xử, các Tòa án đã thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng, nguyên tắc độc lập xét xử và nguyên tắc suy đoán vô tội; các phán quyết của Tòa án bảo đảm đúng pháp luật, bảo vệ công lý, quyền con người, quyền công dân. Trong năm qua, không có trường hợp nào xét xử oan người vô tội; các vụ án lớn, trọng điểm, phức tạp, nhất là các vụ án kinh tế, tham nhũng được tập trung chỉ đạo giải quyết, xét xử kịp thời, nghiêm minh; khi phát hiện tội phạm hoặc người phạm tội mới đã kiên quyết khởi tố để yêu cầu điều tra, tránh bỏ lọt tội phạm, đồng thời có nhiều kiến nghị với các cơ quan nhà nước về trách nhiệm trong công tác cán bộ, quản lý, điều hành, thể hiện đúng vị trí, vai trò của cơ quan thực hiện quyền tư pháp, được dư luận đồng tình, ủng hộ.

Chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng kịp thời xem xét một cách thận trọng, kỹ lưỡng với tinh thần cầu thị đối với các trường hợp xét xử từ nhiều năm trước nhưng có đơn kêu oan và đã minh oan cho một số trường hợp, qua đó bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, công dân. Việc chú trọng hòa giải trong giải quyết các vụ án dân sự và đối thoại hành chính đã góp phần đưa công tác này có chuyển biến tích cực cả về tiến độ và chất lượng.

Công tác xây dựng pháp luật và bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật tiếp tục dược quan tâm chỉ đạo. Hoàn thành các dự án luật, pháp lệnh được phân công chủ trì soạn thảo, bảo đảm tiến độ, chất lượng; tích cực tham gia xây dựng các đạo luật khác theo thẩm quyền, nhất là trong việc sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2015. Tổ chức triển khai kịp thời, hiệu quả, chất lượng các đạo luật mới, đặc biệt đã làm tốt công tác tổng kết thực tiễn xét xử làm cơ sở cho việc xây dựng, ban hành nhiều nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật; đồng thời, tiếp tục chú trọng phát triển án lệ.

Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ Tòa án được thực hiện theo hướng cơ cấu lại và nâng cao trách nhiệm đội ngũ công chức có chức danh tư pháp, nhất là người đứng đầu; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ được đẩy mạnh; kỷ cương, kỷ luật công vụ được tăng cường; đề ra nhiều giải pháp để giám sát việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức, nhất là Thẩm phán với mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án trong sạch, vững mạnh. Công tác xây dựng Đảng, công tác chính trị, tư tưởng được chú trọng; tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XI, XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (Khóa XII).

Với việc bám sát các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, triển khai một cách toàn diện các giải pháp sát thực cùng với việc tổ chức thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ công tác trọng tâm năm 2017, TAND các cấp đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Thay mặt lãnh đạo Ðảng và Nhà nước, tôi ghi nhận, đánh giá cao, nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng những cố gắng, nỗ lực, kết quả, thành tích xuất sắc mà TAND các cấp đã đạt được trong năm qua.

Thưa các đồng chí!

Năm 2018, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục tiềm ẩn nhiều nhân tố bất ổn, khó dự báo. Trong lĩnh vực tư pháp, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật diễn biến phức tạp, các tranh chấp dân sự, kinh tế, thương mại, lao động và khiếu kiện hành chính ngày càng tăng. Bối cảnh đó đặt ra cho TAND các cấp nhiệm vụ rất nặng nề. Tôi đồng tình với mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm của các TAND năm 2018 và đề nghị các đồng chí tập trung thực hiện một số nội dung công tác, sau đây:

1. Tiếp tục bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về công tác tư pháp và cải cách tư pháp. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp trong việc tham mưu với Đảng, Nhà nước ban hành các chủ trương, chính sách về công tác tư pháp và cải cách tư pháp; xây dựng, hoàn thiện các đạo luật, nhất là các đạo luật liên quan tới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp nhằm thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, chủ trương của Đảng và các quy định mới của Hiến pháp năm 2013 về lĩnh vực này. Chủ động tham mưu với Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng chỉ đạo giải quyết các vụ án lớn, trọng điểm về kinh tế, tham nhũng.

Tăng cường phối hợp trong công tác xây dựng các văn bản hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các cơ quan tư pháp địa phương, bảo đảm việc áp dụng đúng và thống nhất các quy định của pháp luật trong công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án.

Chủ động rà soát để sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định, quy chế phối giữa các cơ quan tư pháp trên cơ sở quy định của pháp luật, nhất là pháp luật về tố tụng, từ đó làm rõ hơn nội hàm “phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan, tổ chức trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ tư pháp” theo tinh thần Kết luận số 92-KL/TW của Bộ Chính trị. Tích cực phối hợp tổng kết đánh giá Quy chế phối hợp công tác giữa Chính phủ với TANDTC, VKSNDTC để bổ sung các nội dung phối hợp phù hợp với tình hình mới.

2. Đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xét xử, chú trọng làm tốt việc tranh tụng tại phiên tòa, không để xảy ra các vụ xử oan, sai và bỏ lọt tội phạm. Tập trung xét xử nghiêm minh các vụ án hình sự, nhất là các vụ kinh tế, tham nhũng, bảo đảm thu hồi tài sản Nhà nước bị chiếm đoạt; hình phạt mà Tòa án áp dụng đối với các bị cáo phải tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm. Tăng cường kiểm tra việc xét xử, chấn chỉnh kịp thời các sai sót trong hoạt động nghiệp vụ, nâng cao trách nhiệm của cán bộ, Thẩm phán trong công tác xét xử, khắc phục việc để các vụ án quá hạn luật định và hạn chế tới mức thấp nhất các bản án, quyết định bị huỷ, sửa do lỗi chủ quan của Toà án. Chú trọng công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, bảo đảm không để các vụ việc quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật.

3. Chú trọng công tác cải cách hành chính, nhất là công tác đổi mới thủ tục hành chính - tư pháp trong các hoạt động của Tòa án, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng công tác Tòa án nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân. Đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học - công nghệ, nhất là công nghệ thông tin; xây dựng hệ thống tố tụng điện tử thông minh - hệ thống cốt lõi để xây dựng Tòa án điện tử, bảo đảm hoạt động của Tòa án được công khai, người dân dễ tiếp cận và giám sát, các vụ việc phải được thụ lý và giải quyết nhanh chóng. Xây dựng hình ảnh Tòa án thân thiện, “gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”, là chỗ dựa của nhân dân và là nơi bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

4. Tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XII) “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; xây dựng kế hoạch thực hiện, xác định rõ nội dung công việc phải thực hiện, có lộ trình phù hợp với tình hình, đặc điểm của các Tòa án nói chung và từng Tòa án nói riêng. Chủ động sắp xếp, kiện toàn tinh gọn bộ máy TAND các cấp; rà soát chức năng, nhiệm vụ của các Tòa án để phân cấp mạnh mẽ, hợp lý hơn; phân định nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án Tòa án các cấp trong quản lý hành chính và trong hoạt động tố tụng để tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của các Tòa án. Cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức, nhất là đối với đội ngũ công chức có chức danh tư pháp.

5. Chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng TAND các cấp trong sạch, vững mạnh; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án thực sự  “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”, “hiểu dân, gần dân, giúp dân và học dân” như Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã dạy. Tiếp tục quán triệt sâu sắc và triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (Khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Xây dựng và thực hiện cơ chế cạnh tranh lành mạnh, công khai, minh bạch, dân chủ; sớm tổ chức triển khai thi tuyển các chức danh lãnh đạo, quản lý cấp vụ, cấp phòng theo đúng tinh thần là một trong những đơn vị làm “thí điểm” được Ban Bí thư Trung ương Đảng giao thực hiện. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ yêu cầu phát triển của TAND các cấp. Nghiên cứu, đề xuất với Đảng, Nhà nước các giải pháp đổi mới căn bản chế độ tiền lương và chế độ đãi ngộ khác đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động TAND các cấp.

Nhân dịp này, tôi trân trọng đề nghị các ban, bộ, ngành, địa phương quan tâm chỉ đạo bố trí kinh phí đầu tư xây dựng trụ sở, trang bị phương tiện làm việc cho các Tòa án, nhất là ưu tiên sớm hoàn thành xây dựng đối với các Tòa án cấp huyện mới chia tách chưa có trụ sở, đang phải đi thuê và triển khai thực hiện các quy định mới về mô hình phòng xét xử; xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin... để nâng cao chất lượng các mặt công tác của TAND các cấp.

Thưa các đồng chí!

Năm 2018 và những năm tiếp theo, đất nước ta đứng trước thời cơ, vận hội và khó khăn, thách thức đan xen. Nhiệm vụ của các Tòa án đặt ra rất nặng nề, nhưng rất vẻ vang. Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ của các ban, bộ, ngành, địa phương và sự giúp đỡ của nhân dân, tôi tin tưởng và mong muốn, TAND các cấp sẽ giành được nhiều thành tích to lớn hơn nữa, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Nhân dịp năm mới 2018 và chuẩn bị đón Tết cổ truyền của dân tộc, xin chúc toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động TAND các cấp cùng toàn thể các đồng chí dồi dào sức khỏe, tràn đầy khí thế và niềm tin, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Xin trân trọng cảm ơn!