Sự ra đời của TAND khu vực 3 - Hà Tĩnh không chỉ đánh dấu bước chuyển lớn trong tổ chức Tòa án địa phương, mà còn là lời cam kết mạnh mẽ về một nền tư pháp hiện đại, gần dân và phụng sự bằng tinh thần trách nhiệm.
Từ những ngày đầu còn bộn bề khó khăn, đơn vị đã nỗ lực vượt khó, từng bước xây dựng niềm tin nơi người dân bằng những hành động cụ thể, thiết thực.
Tại Hà Tĩnh, TAND khu vực 3 được thành lập trên cơ sở sáp nhập 4 đơn vị: TAND huyện Nghi Xuân, TAND thị xã Hồng Lĩnh, TAND huyện Can Lộc và TAND huyện Đức Thọ. Phạm vi hoạt động của đơn vị trải dài trên 17 xã, phường, thị trấn - khu vực dân cư đông đúc, tiềm ẩn nhiều tranh chấp dân sự, hôn nhân, gia đình, hành chính…
Tuy nhiên, hành trình khởi đầu không hề dễ dàng. Với trụ sở tạm tại phường Bắc Hồng (thị xã Hồng Lĩnh cũ) - vốn là cơ sở cũ của TAND thị xã Hồng Lĩnh, diện tích toàn khuôn viên chỉ hơn 1.000m², trong đó tòa nhà làm việc 2 tầng chưa đầy 600m²/sàn, chỉ có 9 phòng làm việc, 1 phòng hòa giải và một hội trường xét xử rộng 112m².
“Ngay từ đầu, chúng tôi đã phải mượn trụ sở cũ của UBND phường Trung Lương để làm việc. Nhưng về lâu dài, cần sớm đầu tư một trụ sở hiện đại, đồng bộ thì mới có thể đáp ứng được yêu cầu cải cách tư pháp và phục vụ nhân dân tốt hơn”, ông Phạm Huy Bình - Chánh án TAND khu vực 3 - Hà Tĩnh, chia sẻ.
Không chỉ thiếu thốn về cơ sở vật chất, đơn vị còn phải gấp rút tiếp nhận khối lượng lớn hồ sơ, tài liệu, tài sản từ các đơn vị cũ và lập tức giải quyết công việc.
Chỉ trong vòng hơn hai tháng sau khi thành lập, TAND khu vực 3 đã tiếp nhận hơn 880 hồ sơ khởi kiện và gần 100 vụ việc đã được thụ lý trước đó. Đây là khối lượng công việc khổng lồ, nhưng thay vì coi đó là áp lực, cán bộ và Thẩm phán nơi đây coi đó là động lực để khẳng định bản lĩnh của một thiết chế tư pháp mới.
Ông Phạm Huy Bình cho biết: “Chúng tôi hiểu rõ kỳ vọng của người dân và yêu cầu đổi mới từ cấp trên. Ngay từ ngày đầu, đơn vị đã nhanh chóng ổn định tổ chức, tiếp nhận hồ sơ và xử lý công việc liên tục, không để việc tiếp cận công lý của người dân bị gián đoạn”.
Song song với hoạt động xét xử thường kỳ, Tòa án khu vực 3 còn chủ động cải tạo không gian làm việc, đầu tư trang thiết bị để tổ chức phiên tòa trực tuyến - đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong thời đại số.
Đặc biệt, công tác số hóa hồ sơ, làm sạch dữ liệu được triển khai quyết liệt. Tính đến cuối tháng 7/2025, đơn vị đã số hóa hơn 12.600 hồ sơ và hoàn thành làm sạch gần 5.000 hồ sơ hôn nhân - gia đình. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng hệ thống dữ liệu pháp lý minh bạch, phục vụ công tác xét xử lâu dài và cải cách hành chính tư pháp.
TAND khu vực 3 hiện có 30 cán bộ, công chức, người lao động, trong đó có 10 Thẩm phán, 12 Thẩm tra viên, Thư ký và các bộ phận nghiệp vụ khác. Dưới sự điều hành linh hoạt, khoa học của tập thể lãnh đạo, các công việc được phân công rõ ràng, đảm bảo xử lý nhanh gọn mà vẫn giữ được chất lượng xét xử.
Không chỉ tinh gọn về tổ chức, mô hình Tòa án khu vực còn mở ra môi trường làm việc chuyên nghiệp, gắn kết, phát huy năng lực từng cá nhân. Đặc biệt, việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục tư pháp: từ nộp đơn khởi kiện trực tuyến, nộp án phí điện tử, cấp sao bản án online đến thông báo tố tụng qua VNeID - những cải tiến vượt bậc mà trước đây các TAND cấp huyện khó thực hiện đồng bộ.
“Chúng tôi không chỉ xây dựng một nơi xử án, mà là nơi tạo dựng niềm tin. Mỗi cán bộ trong đơn vị đều ý thức rõ: phụng sự công lý là phụng sự nhân dân. Dù còn nhiều điều phải hoàn thiện, nhưng chúng tôi luôn làm việc bằng tinh thần trách nhiệm cao nhất”, ông Bình khẳng định.
Chỉ hơn hai tháng sau ngày chính thức thành lập, TAND khu vực 3 - Hà Tĩnh đã bước đầu khẳng định được vai trò của một thiết chế tư pháp kiểu mới: hiệu quả hơn, gần dân hơn và chuyên nghiệp hơn. Dù điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế, song tinh thần đoàn kết nội bộ, trách nhiệm nghề nghiệp và sự chủ động trong cách làm việc của đơn vị đã tạo nên sự khác biệt.