Sổ tay pháp luật về trọng tài và hòa giải: Nguồn tư liệu tham khảo hữu ích cho cán bộ Tòa án Việt Nam

Tham dự buổi tọa đàm có các Thẩm phán TAND cấp tỉnh, TAND cấp huyện và các chuyên gia quốc tế có nhiều kinh nghiệm trong thực tiễn hoạt động về trọng tài và hòa giải thương mại.

Thực tiễn hoạt động về trọng tài và hòa giải thương mại tại Việt Nam

Việc công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài tại Việt Nam trước năm 2015 đã đạt được những thành tựu đáng kể nhằm bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người được thi hành. Tuy nhiên, do chưa có cách hiểu đầy đủ, thống nhất về các quy định của pháp luật trong nước và Công ước New York 1958 nên các thủ tục công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài tại Tòa án còn chưa thực sự nhất quán để tạo sự tin tưởng của các nhà đầu tư. Việc ban hành BLTTDS năm 2015 đã khắc phục những bất cập của pháp luật trước đây và đảm bảo sự phù hợp giữa pháp luật Việt Nam với các quy định của Công ước New York 1958 mà Việt Nam đã trở thành thành viên từ năm 1995.

BLTTDS năm 2015 cũng quy định rõ ràng hơn vai trò của Tòa án trong việc thúc đẩy các hoạt động giải quyết tranh chấp bằng biện pháp thay thế (ADR), trong đó có hoạt động trọng tài và hòa giải. BLTTDS năm 2015 đã quy định chi tiết hơn việc Tòa án hỗ trợ hoạt động trọng tài và lần đầu tiên quy định về việc Tòa án công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án và quyết định công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án được thi hành như một bản án của Tòa án.

Bà Nina Mocheva giới thiệu về Công ước New York 1958 và kinh nghiệm quốc tế về thực tiễn về hòa giải thương mại

Để tạo nguồn thông tin tham khảo cho các Thẩm phán và tạo sự thống nhất trong việc áp dụng các quy định mới của BLTTDS năm 2015 khi giải quyết các yêu cầu công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài, hủy phán quyết trọng tài, hỗ trợ các hoạt động trọng tài, công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án, trong khuôn khổ hoạt động hợp tác giữa TANDTC và Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC), các chuyên gia quốc tế và trong nước đã phối hợp xây dựng cuốn "Sổ tay pháp luật về trọng tài và hòa giải". Cuốn sổ tay là kết quả của sự kết hợp giữa cách tiếp cận của chuyên gia quốc tế có nhiều kinh nghiệm trong việc thực thi Công ước New York 1958 và các Thẩm phán Việt Nam có nhiều kinh nghiệm giải quyết các việc liên quan đến trọng tài để đảm bảo các thông tin được nhìn nhận đa chiều, giúp Thẩm phán và những người hoạt động trong lĩnh vực pháp luật có cách nhìn hoàn chỉnh hơn về các quy định của pháp luật liên quan.

Hỗ trợ Thẩm phán cách thức áp dụng luật pháp về trọng tài và hòa giải

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã nghe phân tích và tìm hiểu nội dung của Sổ tay pháp luật về trọng tài và hòa giải. Theo đó, Sổ tay có 5 Chương, gồm: Khuôn khổ pháp luật điều chỉnh trọng tài và hòa giải thương mại; Những khái niệm cơ bản; Vai trò của Tòa án đối với hoạt động trọng tài thương mại; Công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài tại Việt Nam; Công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án. Chương I và II tóm tắt các quy định của pháp luật về trọng tài và hòa giải mà Thẩm phán cần áp dụng khi giải quyết các việc liên quan đến hoạt động trọng tài và hòa giải. Các chương III, IV và V đưa ra hướng dẫn thực tiễn hỗ trợ các Thẩm phán khi áp dụng những chế định được nêu tại các chương I và II. Trong mỗi tình huống, Sổ tay viện dẫn ngắn gọn đến các quy định đang có hiệu lực, tóm tắt vấn đề trọng tài mà Thẩm phán cần xem xét và các chế định liên quan, đồng thời giúp Thẩm phán trong việc áp dụng quy định pháp luật vào tình tiết vụ việc bằng cách đưa ra những ví dụ về các quyết định nước ngoài đối với cùng vấn đề.

Quang cảnh buổi tọa đàm   

Sổ tay pháp luật về trọng tài và hòa giải bảo đảm tính thống nhất và nhất quán trong thực tiễn áp dụng các chế định và thủ tục trọng tài, hòa giải được đề cập trong các quy định pháp luật của Việt Nam cũng như các điều ước quốc tế đang có hiệu lực mà Việt Nam là thành viên. Mặc dù tập trung chủ yếu vào trọng tài, Sổ tay cũng hương dẫn thực thi các quy định trong BLTTDS năm 2015 về thủ tục công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án. Bên cạnh đó, Sổ tay đưa ra các hướng dẫn thực tiễn thường gặp nhằm thực hiện các quy định pháp luật hiện hành và khuôn khổ pháp lý về trọng tài và hòa giải thương mại. Sổ tay giúp các Thẩm phán hiểu những khái niệm và thuật ngữ pháp lý quan trọng trong các quy định của pháp luật trong nước và quốc tế về trọng tài (như Luật Trọng tài thương mại năm 2010, BLTTDS và Công ước New York 1958 về công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nưóc ngoài. Sổ tay cũng mở rộng nội hàm khái niệm có tính chất nền tảng liên quan đến giải quyết tranh chấp ngoài Tòa án bởi chúng liên quan đến việc hỗ trợ hoạt động trọng tài. Sổ tay sẽ hỗ trợ Thẩm phán cách thức áp dụng luật pháp về trọng tài để bảo đảm tính thống nhất trong thực tiễn hoạt động của Tòa án.

Tại phần trao đổi, thảo luận, bà Nina Mocheva, chuyên gia quốc tế về Trọng tài và hòa giải nhóm Ngân hàng thế giới giới thiệu Công ước New York 1958 về công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài và những lưu ý khi áp dụng tại Việt Nam; kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn về hòa giải thương mại. Ngoài ra, các chuyên gia quốc tế, Thẩm phán giàu kinh nghiệm của Việt Nam chia sẻ về việc công nhận và cho thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài tại Việt Nam- thực tiễn và một số lưu ý khi áp dụng quy định tại Chương XXXVII của BLDS 2015; thảo luận về Tòa án với việc hỗ trợ hoat động trọng tài; công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án.

Theo đánh giá của bà Nina Mocheva, chuyên gia quốc tế về Trọng tài và hòa giải thì Sổ tay pháp luật về trọng tài và hòa giải sẽ là nguồn tư liệu tham khảo hữu ích, giúp cho các Thẩm phán, cán bộ Tòa án Việt Nam hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật và vận dụng một cách hợp lý để giải quyết có hiệu quả các việc liên quan đến trọng tài và hòa giải thuộc thẩm quyền của TAND.