Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi)

Theo đó, Luật này quy định về phòng, chống ma túy; quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; cai nghiện ma túy; trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức trong phòng, chống ma túy; quản lý nhà nước và hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy.

Đã tiếp thu các ý kiến đại biểu

Trước đó, thay mặt UBTVQH trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết:

Ngày 24/3/2021, Quốc hội đã thảo luận ở Hội trường về dự thảo luật này. Có 10 đại biểu Quốc hội phát biểu ý kiến về dự thảo Luật. Về cơ bản, các đại biểu nhất trí với nội dung Báo cáo của UBTVQH và dự thảo Luật, đồng thời đóng góp một số nội dung cụ thể để hoàn thiện dự thảo Luật.

Ngay sau phiên họp, UBTVQH đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra tổ chức làm việc với Thường trực Ban soạn thảo, Thường trực Ủy ban Pháp luật, đại diện các cơ quan có liên quan để nghiên cứu, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Luật, cũng như rà soát về kỹ thuật để hoàn thiện dự thảo.

Theo đó, việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật cụ thể như sau:

Phần những quy định chung tại Chương I, có ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung chính sách quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy tại khoản 6 Điều 3. Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, khoản 6 Điều 3 dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng thể hiện nguyên tắc quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép chất ma tuý và người nghiện ma tuý.

Về trách nhiệm phòng, chống ma túy, dự thảo Luật quy định trách nhiệm của cá nhân, tổ chức trong phòng, chống ma túy đã bao gồm người đã từng sử dụng trái phép chất ma tuý, người đã từng nghiện ma tuý và các chủ thể kinh doanh trong đó có kinh doanh nhà hàng, dịch vụ, karaoke, khách sạn.... Đồng thời quy định cụ thể trách nhiệm của người lần đầu sử dụng chất ma túy, người tái sử dụng chất ma túy, người nghiện ma túy tại Chương IV và Chương V tương ứng ở từng biện pháp quản lý bị áp dụng.

Về kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, UBTVQHđã chỉ đạo rà soát kỹ lưỡng dự thảo Luật, các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để quy định trách nhiệm của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương liên quan đến lĩnh vực này.

Liên quan đến quy định cai nghiện ma túy quy định tại Chương V, có ý kiến đại biểu đề nghị tại khoản 1 Điều 27, bổ sung một điểm để quy định trường hợp xác định tình trạng nghiện ma túy đối với “Người sử dụng trái phép chất ma túy vi phạm pháp luật nghiêm trọng nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự”.

UBTVQH nhận thấy, việc xác định tình trạng nghiện ma túy quy định trong dự thảo Luật gắn với hành vi tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy chứ không phải hành vi vi phạm pháp luật của người sử dụng trái phép chất ma túy. Do vậy, đề nghị cho giữ quy định như dự thảo Luật, bà Nguyễn Thúy Anh cho biết.

Một số điểm mới

So với Luật hiện hành, dự thảo Luật có một số điểm mới chủ yếu như sau:

Thứ nhất, các quy định đã thể hiện rõ quan điểm về kiểm soát chặt chẽ các hoạt động có liên quan đến ma túy, tiền chất (tại chương III) và quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép ma túy ngay từ lần phát hiện đầu tiên.

Thứ hai, quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân, gia đình, cộng đồng trong phòng, chống ma túy. Bổ sung quy định xác định rõ các cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy và nguyên tắc phối hợp giữa các cơ quan này.

Thứ ba, bổ sung quy định để quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện ma túy gồm:

Người sử dụng trái phép chất ma túy bị lập danh sách và được quản lý, theo dõi, hỗ trợ … trong thời hạn 01 năm bởi Ủy ban nhân dân cấp xã. Quy định rõ việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy không phải là biện pháp xử lý vi phạm hành chính.

Thứ tư, người nghiện ma túy trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế mà bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy thì bị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc.

Thứ năm, người hoàn thành cai nghiện ma túy (tự nguyện, bắt buộc), người hoàn thành điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế phải chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú.

Thứ sáu, người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, trong thời hạn chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện thì bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Đồng thời, Luật cũng bổ sung quy định các trường hợp phải xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể và xác định tình trạng nghiện ma túy nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác phân loại, quản lý đối tượng và việc áp dụng các biện pháp quản lý, cai nghiện phù hợp.

Đối với cai nghiện ma túy: Bổ sung quy định cho phép người lần đầu được xác định là nghiện ma túy có quyền lựa chọn biện pháp cai nghiện ma túy phù hợp (hoặc cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế);

Bổ sung quy định nhằm linh hoạt hơn khi lựa chọn biện pháp cai nghiện ma túy có thể thực hiện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập hoặc tại cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện;

Luật cũng bổ sung các quy định nhằm nâng cao tính khả thi, hiệu quả của các biện pháp cai nghiện ma túy thông qua việc quy định rõ các giai đoạn của quy trình cai nghiện ma túy ; quyền và trách nhiệm của cơ sở cai nghiện ma túy, tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình và cộng đồng và chính sách của Nhà nước hỗ trợ kinh phí cai nghiện ma túy tự nguyện.

Luật cũng quy định cho phép cơ sở cai nghiện ma túy, tổ chức, cá nhân đủ điều kiện theo quy định của Luật này được cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng nhằm góp phần hỗ trợ, khắc phục hạn chế của công tác này thời gian qua.