Phú Thọ - trung tâm văn hóa của trung du và miền núi Bắc Bộ

Phát huy giá trị văn hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ, trong giai đoạn 2021 - 2025, ngành văn hóa đã chủ động triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm, tham mưu kịp thời các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn và trực tiếp tổ chức tuyên truyền các ngày lễ lớn, sự kiện chính trị quan trọng của tỉnh và đất nước. Nhờ đó, đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân được nâng cao rõ rệt, hoạt động văn hóa trở nên phong phú, đa dạng về hình thức, nội dung, góp phần phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội của địa phương.

Một trong những điểm sáng của bức tranh văn hóa tỉnh Phú Thọ là sự phát triển sâu rộng của hoạt động văn hóa, văn nghệ cơ sở. Toàn tỉnh Phú Thọ hiện có 4.339 đội văn nghệ quần chúng hoạt động thường xuyên, mỗi năm tổ chức trên 9.000 buổi biểu diễn phục vụ nhân dân, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Phong trào này không chỉ tạo không khí vui tươi, đoàn kết mà còn góp phần thu hẹp khoảng cách hưởng thụ văn hóa giữa các vùng, từng bước xây dựng đời sống văn hóa cơ sở vững mạnh.

Thông qua các hoạt động văn nghệ quần chúng, nhiều loại hình văn hóa, văn nghệ dân gian truyền thống được bảo tồn, khôi phục và phát huy. Các nghệ nhân dân gian có điều kiện trao truyền kinh nghiệm, kỹ năng cho thế hệ trẻ, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đúng với chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về phát triển văn hóa cơ sở. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy văn hóa cơ sở không chỉ là nơi gìn giữ truyền thống mà còn là môi trường ươm mầm các giá trị mới.

Bên cạnh đó, ngành văn hóa tỉnh Phú Thọ cũng đã phối hợp chặt chẽ triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Qua đó, nhiều giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể độc đáo được bảo tồn và phát huy, đồng thời nâng cao mức hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân vùng cao, góp phần vào sự phát triển hài hòa và bền vững.

Công tác quản lý, tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh được triển khai chặt chẽ, đảm bảo an toàn, lành mạnh, phù hợp truyền thống. Các lễ hội diễn ra trang nghiêm phần lễ, sôi nổi phần hội, với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, tín ngưỡng, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tinh thần phong phú của nhân dân.

Hàng năm, Phú Thọ tự hào tổ chức nhiều sự kiện quy mô quốc gia và khu vực như: Liên hoan hát văn, hát chầu văn, ngày hội Văn hóa, thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Tây Bắc, Liên hoan Nghệ thuật dân gian các dân tộc thiểu số. Những sự kiện này không chỉ thu hút hàng trăm nghệ nhân, diễn viên, vận động viên mà còn là điểm hẹn của đông đảo người dân và du khách.

Đẩy mạnh văn hóa đọc và nghệ thuật biểu diễn

Song song với các hoạt động cộng đồng, lĩnh vực thư viện và phát triển văn hóa đọc tại Phú Thọ cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chỉ đạo triển khai “Chương trình chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng 2030”, gắn với các đề án phát triển văn hóa đọc, học tập suốt đời.

Hiện tại, tỉnh Phú Thọ có 1 thư viện tỉnh với 3 điểm thư viện vùng trung tâm các khu vực Phú Thọ - Vĩnh Phúc - Hòa Bình, khoảng 60% xã có thư viện và hầu hết các trường học đều duy trì phòng đọc. Hoạt động xe thư viện lưu động, luân chuyển sách đã giúp lan tỏa thói quen đọc sách, nâng cao dân trí, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, góp phần xây dựng xã hội học tập.

Trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật, Đoàn Nghệ thuật các dân tộc tỉnh Phú Thọ đã tổ chức hàng nghìn buổi biểu diễn phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại và nhân dân. Giai đoạn 2021 – 2025, toàn tỉnh có 1.780 buổi biểu diễn phục vụ nhiệm vụ chính trị, 250 buổi phục vụ nội bộ, thu hút hơn 1,6 triệu lượt người xem. Đặc biệt, có 13 nghệ sĩ đã vinh dự được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, ghi nhận những cống hiến to lớn cho nghệ thuật nước nhà.

Nhiều chương trình nghệ thuật được dàn dựng mới, phục vụ các sự kiện trọng đại như Đại hội Đảng bộ các cấp, 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, góp phần lan tỏa những giá trị lịch sử và tinh thần yêu nước.

Tỉnh Phú Thọ cũng đã đăng cai thành công nhiều sự kiện nghệ thuật quy mô toàn quốc, tiêu biểu như Liên hoan hát văn, hát chầu văn năm 2021; Hội diễn Nghệ thuật quần chúng ca khúc cách mạng toàn quốc năm 2023; Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc năm 2024.

Các hoạt động này không chỉ là sân chơi cho các nghệ sĩ mà còn góp phần quảng bá hình ảnh vùng Đất Tổ - cội nguồn dân tộc Việt Nam, khẳng định vị thế trung tâm văn hóa của khu vực trung du và miền núi Bắc Bộ.

Những thành tựu của ngành văn hóa tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn 2021 - 2025 không chỉ phản ánh sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với lĩnh vực văn hóa, mà còn cho thấy sự năng động, sáng tạo của chính quyền và nhân dân địa phương. Với những định hướng rõ ràng, tỉnh Phú Thọ đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của tỉnh và đất nước.