Phòng ngừa ăn chặn

Thiết nghĩ cần “phòng bệnh hơn chữa bệnh” ngay từ bây giờ để tiền bồi thường đến đúng tay người dân. Chúng ta nhớ lại một nhận xét đau lòng: Họ ăn của dân không từ một thứ gì! 

Nhận xét của Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan từ nhiệm kỳ trước vẫn đúng với hiện nay.

Thông tin từ các báo cho hay tình trạng cán bộ xã ăn chặn tiền cứu trợ, hỗ trợ khó khăn, hỗ trợ xâm nhập mặn của dân diễn ra khá phổ biến. Không ít trường hợp bà con ngã ngửa ra vì chữ ký nhận tiền hỗ trợ không phải của mình. Cá biệt có người mù chữ cũng có chữ ký nhận tiền quà tết. Với người Việt Nam, quà tết dù lớn dù nhỏ đều được trân trọng dâng cúng tổ tiên thế nhưng cán bộ xã cũng xà xẻo thẳng tay. Chẳng hạn, bản thanh quyết toán tiền hỗ trợ quà Tết năm 2016 của UBND xã Vĩnh Thuận, huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang có 86 hộ nghèo với tổng số tiền hỗ trợ là 43 triệu đồng. Trong đó, mỗi hộ nghèo nhận một phần quà trị giá 150.000 đồng và 350.000 đồng. Người đứng ra nhận số tiền này từ huyện Vĩnh Thuận là ông Huỳnh Văn Tấn, Chủ tịch Hội chữ thập đỏ xã để về chia cho dân. Tuy nhiên, đến tháng 6 mà bà con đều không nhận được tiền và quà hỗ trợ này. Thì ra chữ ký đã nhận quà trong văn bản thanh quyết toán là chữ ký giả mạo.

Nước xả thải của Formosa Hà Tĩnh. Ảnh: Đức Hùng.

Trong đợt thiên tai hạn hán vừa qua, do mùa màng thất bát, nhiều người dân xã này mất trắng tỏ ý vui mừng nghe tin sẽ nhận được tiền hỗ trợ sản xuất. Thế nhưng tiền chưa đến tay đã bị chặn lại với yêu cầu phải đóng các loại quỹ, phí mới được nhận tiền hỗ trợ. Một hộ mất trắng 3ha lúa, được hỗ trợ 6 triệu đồng nhưng khi nhận tiền, cán bộ xã trừ nghiến  440.000 cho các loại quỹ 2 năm chưa đóng. Tiền có nộp nhưng không có biên lai. Cũng ở xã này có hộ chỉ được nhận 2 triệu trong số 8 triệu đồng tiền hỗ trợ theo quyết định của tỉnh.

Tuy nhiên, cũng có cán bộ tốt khi tố cáo lãnh đạo xã đã thông đồng, móc nối với một số người dân nâng khống diện tích lúa thiệt hại do hạn mặn và ngập úng để nhận tiền hỗ trợ của tỉnh rồi chia nhau. Thậm chí, người phụ trách chi tiền hỗ trợ còn đưa người dân không có lúa bị thiệt hại vào danh sách hỗ trợ và đến xã ký nhận tiền.

Và câu chuyện ăn chặn tiền hỗ trợ hạn, mặn ở xã Vĩnh Thuận này đã tạo ra hình ảnh xấu của các “cường hào mới” ở một xã Miền Tây Nam Bộ cũng đặt ra những điểm yếu chí tử trong vấn đề giám sát cán bộ xã và kiểm soát việc phân bổ tiền cứu trợ. Bởi lẽ tới đây trên 1 triệu ngư dân ở các tỉnh miền Trung - nạn nhân của Formosa cũng sẽ nhận được tiền bồi thường.

Nếu không sớm ngăn chặn quan tham cơ sở thì liệu có gì đảm bảo số tiền 500 triệu USD bồi thường cho nhân dân 4 tỉnh miền Trung không phải là cơ hội vơ đầy túi tham cho những người nắm quyền sinh quyền sát ở địa phương?