Nóng: IS bán dầu thông qua đường vận chuyển bí mật ở Thổ Nhĩ Kỳ

Mô hình giống cách thức Saddam Hussein từng áp dụng

Nhận định nói trên được ông John Kiriakou - cựu nhân viên chống khủng bố của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đồng thời là điều tra viên cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ - đưa ra sau khi một phát ngôn viên Bộ Tài chính nước này tiết lộ thông tin: Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) kiếm được khoảng 40 triệu USD mỗi tháng từ bán dầu, và tạo ra một nguồn doanh thu lên tới gần 500 triệu USD mỗi năm từ nguồn năng lượng này.

Ông Kiriakou lưu ý rằng, việc mua bán dầu trái phép của IS hiện theo mô hình cơ bản giống hình thức mà từ lâu nhà độc tài Iraq Saddam Hussein áp dụng để đối phó các biện pháp trừng phạt kinh tế quốc tế.

Ông John Kiriakou - cựu nhân viên chống khủng bố của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA). Ảnh: YouTube

Vị chuyên gia này lý giải: “Bán dầu và vận chuyển dầu thông qua Thổ Nhĩ Kỳ là cách mà Saddam Hussein đã làm trong nhiều năm nhằm đối phó với lệnh trừng phạt chống lại chế độ của ông”.

Các mỏ dầu có trữ lượng dồi dào nhất mà IS có thể tiếp cận ở Irbil, miền nam Iraq, và yếu tố cho thấy có sự chỉ đạo rõ ràng nhất của IS là quyết định việc vận chuyển dầu về phía tây thông qua lãnh thổ người Kurd, ông Kiriakou giải thích.

Và điểm tương đồng là, trong thời Saddam Hussein, hầu hết lượng dầu được xuất khẩu bí mật từ Iraq để đối phó với lệnh trừng phạt quốc tế đã được chuyển về phía Tây qua lãnh thổ người Kurd, và mô hình đó có thể đang được tiếp tục áp dụng hiện nay.

IS “được tạo điều kiện” nhờ có phí “bôi trơn”

Cựu điệp viện CIA cho rằng, sở dĩ hoạt động vận chuyển dầu bất hợp pháp của IS nêu trên thuận lợi là nhờ có sự giúp sức của các quan chức tham nhũng trong khu vực.

Hôm qua (29/10), ông Kiriakou phát biểu với Sputnik: “Tôi luôn cho rằng, một ai đó phía bên kia biên giới Thổ Nhĩ Kỳ đang kiếm bộn tiền từ việc này. Có quá nhiều lợi ích thu được từ việc này khiến nó (việc vận chuyển dầu bất hợp pháp - PV) không thể dừng lại. Chúng đã bôi trơn đúng người”.

Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh của Mỹ và là thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương đã 60 năm, nhưng ông Kiriakou cho rằng, chính phủ quốc gia ở Thủ đô Ankara không thể ngăn chặn được tình trạng tham nhũng của quan chức địa phương tại những vùng xa xôi hẻo lánh - nơi họ có thể bí mật buôn bán dầu.

Ông giải thích: “Xin lưu ý không phải là chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cầm quyền. Có thể là những thành phần tham nhũng nằm trong quân đội nước này, các quan chức chính quyền địa phương hoặc ở khu vực miền tây nam Thổ Nhĩ Kỳ có liên quan đến việc này”.

Một thành viên lực lượng chính phủ Syria đứng cạnh giếng dầu ở mỏ dầu Jazel, gần thành phố cổ Palmyra ở phía đông tỉnh Homs, Syria. Ảnh: AFP

Mỹ - Nga nên bắt tay để giải quyết xung đột Syria

Mặc dù có đủ nguồn lực để có thể làm giảm và ngăn chặn tình trạng buôn bán dầu bất hợp pháp đem lại nguồn lợi béo bở cho IS, nhưng cho đến nay chính phủ Mỹ vẫn thất bại, ông Kiriakou nhận định.

Theo ông, “Vấn đề là ở quyền ưu tiên. Họ chưa bao giờ phân bổ đủ nguồn lực để làm việc đó. Những mục tiêu và nhiệm vụ khác đã được đánh giá là khẩn cấp hơn, như các yêu cầu phân bổ nguồn lực cho hoạt động tình báo và chiến thuật”.

Ông khẳng định, con đường huyết mạch tạo ra nguồn thu từ dầu mà IS có được có thể được chặn đứng nếu Washington kiên quyết làm việc đó. Và theo ông, để làm được việc này, Washington nên hợp tác chặt chẽ hơn nữa với Moscow.

“Chúng ta nên làm việc với người Nga để giải quyết xung đột ở Syria. Chúng ta về cơ bản có mục đích giống họ. Cả hai nước đều có chung quan điểm rằng Nhà nước Hồi giáo tự xưng là một ý tưởng sai lầm và đều muốn giải thoát khỏi IS. Thế nhưng, chúng ta lại không bàn bạc với họ về vấn đề này”, cựu nhân viên CIA lý giải.