Trung tâm Tư vấn pháp luật cộng đồng và trợ giúp pháp lý cho người chưa thành niên thuộc Hội Luật gia Việt Nam 10 năm qua đã đạt được những thành tích xuất sắc trong hoạt động tuyên truyền pháp luật và trợ giúp pháp lý. Điều đặc biệt là hầu hết thành viên Trung tâm là những Thẩm phán, Kiểm sát viên, cán bộ các cơ quan pháp luật đã nghỉ hưu.
Nhưng với tâm huyết và trách nhiệm xã hội, họ lại tiếp tục cống hiến, mang ánh sáng công lý đến cho nhân dân, góp phần củng cố pháp chế và xây dựng Nhà nước pháp quyền vững mạnh.
Nghỉ hưu nhưng vẫn “gần dân, giúp dân”
Mặc dù đã nghỉ hưu, nhưng bà Đặng Thị Thanh, nguyên Thẩm phán, nguyên Phó Chánh tòa Tòa Hình sự TANDTC luôn trăn trở về tình hình tội phạm gia tăng, nhận thức pháp luật còn hạn chế của một bộ phận người dân. Bà đã có sáng kiến (với sự cố vấn của bà Dương Thị Thanh Mai, nguyên Phó Chánh án TANDTC) đề nghị Hội Luật gia Việt Nam thành lập một Trung tâm tuyên truyền, tư vấn pháp luật.
Ngày 10/10/2013, Hội Luật gia Việt Nam đã ban hành Quyết định số 169-QĐ/HLGVN Thành lập “Trung tâm Tư vấn pháp luật cộng đồng và trợ giúp pháp lý cho người chưa thành niên” trực thuộc TW Hội Luật gia do bà Đặng Thị Thanh làm Giám đốc.
Trung tâm quy tụ những cán bộ nguyên là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Chấp hành viên, Điều tra viên thuộc các cơ quan pháp luật ở Trung ương và Hà Nội, hoạt động không hưởng lương, tự nguyện cống hiến trí tuệ, tâm huyết cho sự nghiệp bảo vệ công lý. Bên cạnh trụ sở chính tại Hà Nội, Trung tâm đã thành lập 05 chi nhánh tại các tỉnh Quảng Bình, Yên Bái, Tuyên Quang, Thanh Hóa và TP Hồ Chí Minh.
Riêng trong 5 năm (2015-2020), Trung tâm đã tư vấn pháp luật miễn phí tại các địa phương cho hơn 1.000 đối tượng là phụ nữ và trẻ em (mỗi cuộc trên 100 đối tượng tham gia), về Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bảo vệ trẻ em, Luật Xử lý vi phạm hành chính, nhằm phòng chống nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, phòng chống xâm hại tình dục, đặc biệt là trang bị các kỹ năng phòng ngừa xâm hại tình dục trẻ em, kỹ năng bảo vệ chứng cứ khi bị xâm hại.
Trung tâm đã tổ chức Hội nghị tập huấn cho cán bộ là lãnh đạo Hội liên hiệp Phụ nữ, Hội CCB, MTTQ tại xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội (6/2020); tại huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang (12/2022) về nội dung, kinh nghiệm phòng chống bạo hành và xâm hại trẻ em.
Trong điều kiện kinh phí hạn hẹp, các Luật gia, tư vấn viên của Trung tâm đã không quản ngại gian khó, âm thầm miệt mài tới các miền núi xa xôi như: Hà Giang, Lai Châu, Thanh Hóa, Lào Cai, Tuyên Quang, Ninh Bình, Hà Nam, Bắc Giang, Phú Thọ, TP HCM…Trực tiếp tuyên truyền, tư vấn pháp luật miễn phí cho đồng bào các địa phương. Tại Trường trẻ em khiếm thị Nguyễn Đình Chiểu, Thành phố Hồ Chí Minh; Trường giáo dưỡng số 2, Tổng cục VIII Bộ Công an, Ninh Bình…cán bộ Trung tâm đã trao đổi thân tình, kịp thời tuyên truyền và giảỉ đáp vướng mắc, được cán bộ và các em hoan nghênh, ủng hộ.
Tích cực góp ý kiến xây dựng thể chế
Ngoài ra, Trung tâm còn tích cực tham gia đóng góp ý kiến, xây dựng các Dự án, Dự thảo Luật, Chuyên đề của Chính phủ và các tổ chức khác. Trung tâm đã tham gia Chương trình “Nhân rộng Sáng kiến Phòng, chống tham nhũng tại Việt Nam”. Đây là Dự án P15 của Thanh tra Chính phủ, Trung tâm đã tham gia dự thi đạt chất lượng tốt, là một trong 10 đơn vị trên cả nước được Chính phủ lựa chọn tham gia Dự án này
Trung tâm đã góp ý dự thảo “Luật tư pháp người chưa thành niên” do Tòa án nhân dân tối cao chủ trì; Xây dựng báo cáo tổng kết thi hành Nghị định 77/2008/NĐ-CP của Chính phủ; các dự án, đối thoại bàn tròn đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên Hiệp quốc và các tổ chức phi Chính phủ về “công tác trẻ em và tăng cường chấm dứt bạo lực”…
Trung tâm đã phối hợp với một số TAND địa phương, chủ động xây dựng Chuyên đề “Kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục trẻ em và bảo vệ chứng cứ” nhằm trang bị kiến thức cho các bà mẹ và trẻ em (16 đến dưới 18 tuổi), kỹ năng bảo vệ các dấu vết đối với các hành vi xâm hại tình dục. Hiện đề án này đã được thực hiện tại các tỉnh Lào Cai, Yên Bái và Tuyên Quang, mang lại hiệu quả tích cực trong phòng chống tội phạm xâm hại tình dục ở địa phương.
Nhiệt tình hoạt động từ thiện, chia sẻ khó khăn
Phát huy đạo lý truyền thống “thương người như thể thương thân”, tháng 10/2015 Trung tâm thành lập CLB Nhân Ái Tâm Thanh, tự nguyện đóng góp, giúp đỡ những phụ nữ và trẻ em có hoàn cảnh khó khăn thông qua hoạt động thiện nguyện.
CLB Tâm Thanh đã hỗ trợ giúp các hoàn cảnh khó khăn với tổng số tiền trên 650.000.000 đồng (Riêng năm 2022 là hơn 80 triệu đồng). Trong các dịp Tết nguyên đán và Tết Trung thu hàng năm, Trung tâm đã tặng quà cho bệnh nhân là trẻ em tại 2 Bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện K Tân Triều, Hà Nội (150 suất quà trị giá hơn 40 triệu đồng). Một hoạt động thường niên của CLB Nhân Ái Tâm Thanh là: Định kỳ hàng tháng, tổ chức phát cơm miễn phí tại 2 Bệnh viện Nhi TW và Bệnh viện K Tân Triều, Hà Nội, mỗi tháng 100 suất cơm với tổng số tiền 14.500.000 đồng/tháng.
Từ năm 2016 đến nay, Trung tâm ủng hộ Chương trình “Cặp lá yêu thương” do Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức; Ủng hộ áo ấm, chăn bông trong chương trình “Đông ấm vùng cao” cho các em nhỏ miền núi Yên Bái, Lai Châu; Triển khai chương trình “Trung thu yêu thương” ủng hộ Trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi Hà Cầu, Hà Đông, Hà Nội; Ủng hộ nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ gặp thiên tai, động đất…v.v.. Với tổng số tiền hàng chục triệu đồng.
Tính riêng trong giai đoạn dịch bệnh năm 2021, Trung tâm đã ủng hộ các đơn vị và địa phương là 56.850.000 đồng và trên 1 tấn gạo, ủng hộ “Cặp lá yêu thương” 14.400.000 đồng. Chi nhánh Tuyên Quang đã ủng hộ các tổ chức và cá nhân tại địa phương 11.000.000 đồng; Chi nhánh Yên Bái ủng hộ gần 10.000.000 đồng; Chi nhánh TP Hồ Chí Minh ủng hộ 25.000.000 đồng.
Những thành tích nổi bật đáng ghi nhận
Với sự gương mẫu, nhiệt tình, tích cực của Giám đốc Đặng Thị Thanh (nguyên Thẩm phán TANDTC), cùng với cố gắng, nỗ lực bền bỉ trong suốt 10 năm hình thành và phát triển của tập thể thành viên Trung tâm, liên tục trong nhiều năm liền, Trung tâm Tư vấn pháp luật cộng đồng và trợ giúp pháp lý cho người chưa thành niên đã được Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam biểu dương và tặng Bằng khen.
Năm 2020, Trung tâm được công nhận là Đơn vị điển hình tiên tiến vì đã có “Thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước, góp phần xây dựng và phát triển Hội Luật gia Việt Nam giai đoạn 2015-2020”.
Đặc biệt, năm 2022, Trung tâm đã vinh dự được Hội Luật gia Việt Nam tặng thưởng “Cờ thi đua Đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua năm 2022”..
Đồng thời, Trung tâm đã nhận được nhiều Thư khen ngợi, Thư cảm ơn từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân. Đây là niềm vinh dự, là nguồn động viên lớn lao đối với cán bộ Trung tâm và CLB Nhân Ái Tâm Thanh, những người nghỉ hưu nhưng trí không hưu, suốt đời cống hiến vì công lý, vì nhân dân, khích lệ tinh thần để Trung tâm tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền pháp luật, trợ giúp pháp lý và thiện nguyện trong giai đoạn phát triển mới.