Lễ hội Xuân Phả là dịp để người dân trong làng, trong xã và du khách thập phương giao lưu, gặp gỡ, tăng cường tình đoàn kết, gắn bó cộng đồng.
Ngày 9/3 (tức mùng 10/2 năm Ất Tỵ) Lễ hội truyền thống làng Xuân Phả năm 2025 được tổ chức tại xã Xuân Trường, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
Lễ hội làng Xuân Phả nhằm tưởng nhớ công ơn của vị Thành Hoàng làng Đại Hải Long Vương Hoàng Lang tướng quân - người có công giúp vua Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn 12 sứ quân.
Lễ hội Xuân Phả là nơi lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo. Đây là dịp để các thế hệ trẻ được tiếp cận, tìm hiểu và gìn giữ những nét đẹp văn hóa của quê hương. Đồng thời là dịp để người dân trong làng, trong xã và du khách thập phương giao lưu, gặp gỡ, tăng cường tình đoàn kết, gắn bó cộng đồng.
Lễ hội diễn ra với các hoạt động chính: lễ rước văn, rước sắc, rước kiệu, rước cỗ, tế lễ truyền thống, thi kéo hội và 5 điệu múa trò Xuân Phả, thi kéo co giữa các làng văn hoá.
Đặc trưng của lễ hội là thi múa trò Xuân Phả của 6 làng với 5 điệu múa dân gian đặc sắc với tên gọi Ngũ quốc lân bang đồ tiến cống, gồm các trò: Chiêm Thành, Ai Lao, Ngô Quốc, Hoa Lang và Lục Hồn Nhung (còn gọi là Tú Huần) mô phỏng các bộ tộc và các nước lân bang đem đồ tiến cống vua Đinh.
Đạo cụ diễn trò hầu như được chế bằng những nguyên liệu sẵn có như tre, trúc, gỗ vông, rễ cây si... Các nhân vật tham gia trò diễn ăn mặc sặc sỡ, với màu chủ đạo là đỏ, xanh và vàng
Các loại đạo cụ diễn trò hấp dẫn với những lốt voi, lốt hổ, lốt ngựa, lốt kỳ lân, mặt nạ, mũ da bò, mũ nan, siêu đao, mái chèo thuyền, cờ chạy giải... Nhạc cụ dùng trong các trò múa Xuân Phả là những chiếc trống, thanh la, mõ hoặc xênh tre tạo thành những âm thanh hết sức vui nhộn.
Trò Xuân Phả là một di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, mang đậm giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật. Lễ hội không chỉ là một sự kiện văn hóa đặc sắc mà còn là niềm tự hào của người dân xứ Thanh.