Ngỡ ngàng trước gia cảnh của kỷ lục gia môn lặn Cao Thị Duyên

Trong những ngày tháng 5, nắng như đổ lửa, chúng tôi tìm về thôn Quý Tân (xã Cẩm Quý, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa). Hỏi thăm nhà Cao Thị Duyên thì ai cũng biết. Thật bất ngờ khi đập vào mắt mọi người là căn nhà nhỏ chừng 30m2 nằm lọt thỏm trên một quả đồi ở cuối làng Én (nay là thôn Quý Tân).

Những vị trí trang trọng trong không gian chật hẹp của ngôi nhà đều giành để treo Huy chương, Bằng khen. Cao Thị Duyên vừa giành 3 HCV, 2 HCB, phá 2 kỷ lục SEA Games 32. Đây là niềm vui, vinh dự của gia đình và cả xóm nhỏ này.

Năm 2011, Cao Thị Duyên được các nhà tuyển trạch thể thao Thanh Hóa phát hiện, đào tạo để trở thành VĐV bơi lội chuyên nghiệp. Cùng lứa với Duyên tại xã Cẩm Quý có 5 bạn, nhưng giờ còn mỗi mình Duyên trụ lại với nghề.

Tại SEA Games 32, Cao Thị Duyên 22 tuổi, giành 3 HCV bộ môn lặn ở các nội dung 4x200m vòi hơi chân vịt tiếp sức nữ, 4x100m vòi hơi chân vịt tiếp sức nữ, 100m chân vịt đôi nữ. Giành 2 HCB ở các nội dung 50m cá nhân vòi hơi chân vịt nữ và 4x50m tiếp sức hỗn hợp. Đây là cũng thành tích cao nhất, một kỷ lục của thể thao Thanh Hóa mà 1 VĐV giành được tại 1 kỳ SEA Games.

Bố của Duyên là ông Cao Văn Kỷ, 45 tuổi, một phu đá, làm cách nhà 30 cây số đang nghỉ vì gia đình có việc hiếu và theo dõi con gái tranh tài tại Campuchia. Chiếc điện thoại “cùi bắp” là kênh liên lạc duy nhất của gia đình, cũng là để cập nhật tin tức của con gái. Thi thoảng vào xóm có người nói con gái đoạt huy chương thì mới biết và ông Kỷ lại về chia sẻ với vợ.

“Chúng tôi không dám gọi điện vì sợ con phân tâm. Khi cháu lên bục nhận giải, HLV Phạm Tuấn Anh gọi thông báo thì mới biết. Cháu cũng gọi về nói đã giành 3 HCV, 2 HCB. Cũng mừng lắm vì cháu đã có được thành tích, đóng góp vào vị trí nhất toàn đoàn của Việt Nam. Sắp tới, cháu được nghỉ về nhà phải làm liên hoan mời cả làng”, ông Kỷ vui mừng nói.

Mẹ Duyên là bà Cao Thị Quang, 43 tuổi, mới đi gặt lúa về. Ngoài trông vào đồng lương ít ỏi của ông Kỷ, bà Quang chăm lo cho 2 sào ruộng để lấy gạo ăn. Quệt vội mồ hôi trên má, lau những tấm huy chương của con gái, bà Quang kể, 10 tuổi con gái đã rời gia đình xuống Trung tâm Huấn luyện và thi đấu TDTT tỉnh Thanh Hóa, cách nhà hơn 100 cây số luyện bơi. Những ngày đầu con gái xa nhà, nhiều đêm bố mẹ chỉ biết khóc vì thương.

“Học lớp 4, cháu nó phải xa nhà để theo đuổi đam mê bơi lội. Cũng may có các thầy cô, trung tâm lo lắm, uốn nắn để cháu phát triển. Con bé có nghị lực từ bé nhưng xa vòng tay bố, mẹ khi vắt mũi chưa sạch thì vẫn cứ lo ngay ngáy. Nay cháu đạt được huy chương thì mừng lắm, phấn đấu mãi cũng có được quả ngọt”, bà Quang không giấu được niềm vui.

Ngôi nhà chừng 30m2, nằm vắt vẻo trên một quả đồi trọc không có phòng riêng cho con gái. Mỗi lần Duyên về thăm nhà phải xuống ngủ với bà nội, hiện đang sống cùng chú ruột. Cách đây chục năm, ông Kỷ, chồng bà và anh em họ hàng nhặt đá vụn, loại đá vốn chỉ dùng để xếp làm hàng rào, kiếm ít vôi vữa ghép thành nơi ở. Huy chương, Bằng khen của Duyên vì thế cũng không có không gian để trưng bày.

Theo thời gian, vách tường đã tróc lở, ông Kỷ phải căng thêm bạt để tránh nóng. Thế nên, biết là thương con, nhớ con nhưng vợ chồng bà Quang vẫn luôn tin tưởng, hy vọng, con gái mình có tương lai tốt khi gắn bó với nghiệp thể thao. 12 năm, kể từ ngày Duyên xa nhà, ông Kỷ vẫn miệt mài đội nắng cheo leo trên những mỏm đá, bà Kỷ ở nhà làm ruộng. Lúc nông nhàn thì làm thêm nghề đan cót kiếm đồng ra đồng vào. Người phụ nữ mới ngoài 40 tuổi nhưng già khọm đi vì mưu sinh vất vả.

Ông Cao Văn Lưỡng, chú ruột Duyên nói, nếu không có cái hồ bơi ở giữa làng Én, chắc giờ này không có nhà vô địch SEA Games môn lặn Cao Thị Duyên. Noi gương chị họ, con gái anh Lưỡng, 13 tuổi cũng đã gia nhập bộ môn bơi tại Trung tâm huấn luyện và thi đấu TDTT Thanh Hóa được 3 năm. Người đàn ông 43 tuổi, làm nghề phụ hồ nói với ánh mắt đầy hy vọng, một ngày nào đó, 2 chị em sẽ được cùng nhau đứng trên bục nhận huy chương SEA Games.

HLV Phạm Tuấn Anh, người trực tiếp huấn luyện Cao Thị Duyên từ năm 2015 cho biết, ban đầu cô gái quê Cẩm Thủy được lựa chọn, đào tào môn bơi. Trong quá trình tập luyện, Duyên phát hiện bị viêm gan B, khó có khả năng phát triển. Do chấp hành nghiêm các quy định và nghị lực vươn lên, Duyên được chuyển sang môn lặn thay vì phải về nhà.

Ngay trong năm đầu tiên chuyển sang thi đấu môn lặn, Cao Thị Duyên đã giành 2 HCV, phá 2 kỷ lục quốc gia tại giải vô địch các nhóm tuổi. Một năm sau đó (2016), Duyên đoạt HCV giải vô địch trẻ quốc gia. Năm 2017, ở tuổi 16, Duyên đoạt 3 HCV, phá 1 kỷ lục tại giải VĐQG; đồng thời giành 2 HCV giải vô địch trẻ châu Á.

Bảng thành tích của Cao Thị Duyên ngày một dày thêm khi tại Đại hội TDTT toàn quốc năm 2018, Duyên giành 1 HCV, 2 HCB, phá 1 kỷ lục đại hội. Các năm 2020 và 2021, Cao Thị Duyên giữ vừng thành tích đoạt 2 HCV giải VĐQG. Năm 2022, được xem là năm bội thu huy chương khi cô gái quê Cẩm Thủy giành 2 HCV SEA Games 31, 3 HCV, 3 HCB tại Đại hội TDTT toàn quốc, phá 2 kỷ lục đại hội. HLV Phạm Tuấn Anh cho biết, năm 2023, Cao Thị Duyên sẽ tiếp tục tham dự 2 giải đấu quan trọng là giải VĐQG vào tháng 10 và giải VĐ châu Á vào tháng 11.

Ngoài việc tập luyện, thi đấu, Duyên hiện đang là sinh viên ngành quản lý thể thao của Trường Đại học Văn hóa – Thể thao và Du lịch Thanh Hóa. Cô gái Vàng của thể thao xứ Thanh đã chuẩn bị sẵn sàng hành trang cho tương lai.