Mỹ gia tăng áp lực buộc Trung Quốc tham gia đàm phán hạt nhân

Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình

“Từ lâu, Trung Quốc cho biết sẽ không tham gia vào một cuộc chạy đua vũ trang và không tìm kiếm sự ngang bằng với Mỹ và Nga. Bây giờ là lúc để Trung Quốc ‘đặt tiền của mình ở nơi có miệng và chứng minh rằng mình là một diễn viên quốc tế có trách nhiệm’”, một quan chức cao cấp của chính quyền Trump cho biết.

Mỹ cho rằng việc thiếu các thông tin về kho vũ khí đang gia tăng của Trung Quốc là “mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự ổn định chiến lược”.

Trung Quốc đã khẳng định kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc ít hơn của Hoa Kỳ và Nga, nhưng sự tập trung quân sự của Bắc Kinh ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã báo động các đồng minh và các nhà hoạch định chính sách của Hoa Kỳ.

Tổng thống Donald Trump đã tìm cách lôi kéo Trung Quốc gia nhập Hoa Kỳ và Nga trong các cuộc đàm phán về thỏa thuận kiểm soát vũ khí để thay thế hiệp ước START năm 2010 giữa Washington và Moscow sẽ hết hạn vào tháng 2 này.

Trung Quốc đã từ chối đề xuất của ông Trump, cho rằng lực lượng hạt nhân nhỏ của họ dùng để phòng thủ và không phải là một mối đe dọa.

Sự im lặng kéo dài phía Trung Quốc khiến Hoa Kỳ cảm thấy cần thiết phải tập trung tăng sức ép trong việc răn đe và chuẩn bị sẵn sàng quân sự cho Hoa Kỳ, một quan chức chính quyền Hoa Kỳ nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, hồi năm ngoái, ông đã thảo luận với Tổng thống Nga Vladimir Putin về một hiệp định mới về hạn chế vũ khí hạt nhân và hy vọng sẽ mở rộng hiệp ước đó với sự tham gia của Trung Quốc - ba cường quốc hạt nhân hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, Trung Quốc cho đến nay vẫn từ chối tham gia một hiệp ước như vậy.

Về phía Nga, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố rằng Nga sẽ tham gia vào các cuộc đàm phán ba bên tiềm năng nhưng ông “sẽ không ép buộc Trung Quốc phải thay đổi” quan điểm của họ.

Hiệp ước START chỉ duy trì các giới hạn duy nhất còn lại đối với việc triển khai hạt nhân của Mỹ và Nga. Một số chuyên gia và các nhà lập pháp đã gọi đề xuất của Tổng thống Trump về việc đưa Bắc Kinh vào một hiệp ước mới là một chiến lược nhằm mục đích tiêu diệt hiệp ước START và chấm dứt các hạn chế đối với việc triển khai của Hoa Kỳ.

START hạn chế Hoa Kỳ và Nga triển khai không quá 1.550 đầu đạn hạt nhân, mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ và hạn chế các tên lửa và máy bay ném bom trên đất liền.

Nó có thể được gia hạn đến năm năm nếu cả hai bên đồng ý. Moscow đã đề nghị gia hạn ngay hiệp ước. Washington vẫn chưa quyết định.

Một quan chức cấp cao Hoa Kỳ cho biết, “chúng tôi không đưa ra quyết định nào về việc có thể gia hạn vì chúng tôi tập trung vào việc giải quyết một loạt các mối đe dọa rộng lớn hơn ngoài các vũ khí tuân theo hiệp ước”.

Quan chức này cho biết, Trung Quốc, là một cường quốc quân sự, cần phải có trách nhiệm lớn. “Một quốc gia không thể đòi hỏi có được vị thế toàn cầu mà không chịu trách nhiệm về trật tự thế giới và đây là lý do tại sao chúng tôi tin rằng đã đến lúc Trung Quốc phải tham gia kiểm soát vũ khí cùng với Hoa Kỳ”.

Trung Quốc ước tính có khoảng 300 vũ khí hạt nhân.

Trước đó, Mỹ đã nhiều lần thúc giục Trung Quốc tham gia thỏa thuận hạt nhân. Ông Robert Wood - Đại sứ của Mỹ về giải trừ quân bị - đã nói trước các phóng viên trong ngày khai mạc Hội nghị giải trừ quân bị do Liên hợp quốc bảo trợ được tổ chức ở Geneva, Thụy Sỹ hồi tháng 1 rằng,  “Chúng tôi nghĩ rằng đã đến lúc bắt đầu các cuộc đàm phán ba bên vì thực tế là kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc theo ước tính sẽ tăng gấp đôi trong 10 năm tới”.