Tết Nguyên tiêu hay còn gọi là ngày Rằm tháng Giêng, Tết Thượng nguyên được coi là một ngày rất quan trọng của 1 năm theo quan niệm của người Á đông.
Ngày Rằm tháng Giêng là một trong những ngày lễ rất quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt ta. Không chỉ đi chùa cúng lễ, trong các gia đình đều chuẩn bị mâm cỗ cúng Rằm rất cẩn thận để cầu mong bình an cho cả gia đình.
Vào ngày Rằm tháng Giêng người dân lên chùa để cầu một năm mới bình an
Cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, người dân cũng có nhiều cách để chuẩn bị mâm cỗ cúng trong ngày Tết Nguyên tiêu, nhiều gia đình quan niệm ngày này tránh sát sinh nên thường họ sẽ chuẩn bị một mâm cỗ chay để cúng Phật. Lễ vật cho mâm cỗ chay thường là hoa quả, chè xôi, các món đậu, canh xào không có hương liệu... và nhiều người có thêm món bánh trôi nước với ý nghĩa mọi việc hanh thông, trôi chảy cho cả năm.
Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là mỗi món ăn một màu sắc tượng trưng cho ngũ hành, màu đỏ là hành hỏa, màu xanh là hành mộc, màu đen là hành thổ, màu trắng là hành thủy và màu vàng là hành kim.
Để chuẩn bị mâm cỗ cúng gia tiên trong ngày Tết Nguyên tiêu, các gia đình chọn làm mâm cỗ mặn với những món ăn gần giống với ngày Tết Nguyên đán có canh măng, canh bóng, bát miến, mọc, thịt gà hoặc thịt lợn, đĩa giò, đĩa xào, đĩa xôi hoặc bánh chưng và bát nước chấm.
Mâm cỗ cúng trong ngày Rằm tháng Giêng
Những món ăn trong mâm cỗ cúng cũng thể hiện ước mong của người Việt ta. Đó là bánh chưng tượng trưng cho sự sinh sôi của muôn loài, thịt lợn đã chế biến thuộc về âm, dưa hành rau của là dương, âm dương hài hòa tượng trưng cho sự phát triển. Ngoài các món canh, thịt thì không thể thiếu cơm tẻ, bởi đó là lương thực hàng ngày. Trong mâm cỗ có nếp có tẻ, có âm có dương, bát nước chấm hình tròn ở giữa tượng trưng cho trời đất, vũ trụ.
Mâm cỗ trong ngày Tết Nguyên tiêu dù mặn hay chay cũng đều thể hiện mong muốn của người dân về một năm mới an lành, đủ đầy và yên ấm.