Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp sửa đổi: Cần tạo thuận lợi cho nhà đầu tư

Theo Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc, 2 đạo luật này đã mạnh mẽ trong việc thể chế Hiến pháp 2013 bảo đảm quyền tự do kinh doanh của người dân; góp phần không nhỏ tạo nên thuận lợi đối với môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy mạnh mẽ tinh thần kinh doanh, khởi nghiệp. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều vướng mắc cần giải quyết và nhiều quy định cần sửa đổi từ hai đạo luật này.

Có nhiều tích cực

Theo TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp là hai đạo luật quan trọng trong hệ thống pháp luật về kinh doanh của nước ta, tác động trực tiếp đến sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp và sự thuận lợi của môi trường đầu tư kinh doanh. Cho đến nay, các quy định của hai đạo luật này đã thể hiện sự tiên phong, dẫn đầu về tư duy cải cách, tạo cảm hứng và dẫn dắt hệ thống pháp luật của Việt Nam đi theo.

Ông Lộc lấy ví dụ việc thành lập doanh nghiệp, từ giai đoạn đầu mất hàng tháng trời, giờ chỉ còn 1-2 ngày, có khi vài giờ đồng hồ. Như việc giấy phép kinh doanh, từ giai đoạn còn dè dặt, lo ngại và tư duy quản lý hàng chục giấy phép con mỗi doanh nghiệp phải gánh chịu đến sự thông thoáng, thuận lợi và cắt giảm điều kiện kinh doanh đang diễn ra mạnh mẽ như hiện nay.

Đã đến lúc các DN sau khi gia nhập thị trường cần phải thực hiện những tiêu chuẩn quản trị theo đúng thông lệ quốc tế. Ảnh minh họa.

Theo Chủ tịch VCCI,  Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư 2014 đã mạnh mẽ trong việc thể chế Hiến pháp 2013 bảo đảm quyền tự do kinh doanh của người dân. Tư tưởng quan trọng này đã góp phần không nhỏ tạo nên thuận lợi đối với môi trường đầu tư kinh doanh của nước ta, thúc đẩy mạnh mẽ tinh thần kinh doanh, khởi nghiệp. Hai đạo luật này không chỉ tạo ra đột phá trong lĩnh vực đầu tư, thành lập doanh nghiệp mà còn là các văn bản tạo “cảm hứng” cho các văn bản chuyên ngành về kinh doanh khác. Từ đây Chính phủ đã có những chương trình cắt giảm hoá và đơn giản hóa điều kiện kinh doanh, chuyển trọng tâm quản lý nhà nước từ tiền kiểm sang hậu kiểm, liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính… Môi trường kinh doanh và đầu tư của nước ta đã có những chuyển biến thuận lợi. Tốc độ thành lập doanh nghiệp mới trong 3 năm gần đây đạt mức cao nhất trong 20 năm qua, khu vực kinh tế tư nhân đã có những bước phát triển khởi sắc.

Còn nhiều dư địa để cải cách

Đánh giá nhiều mặt tích cực của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp nhưng ông Lộc cũng nhìn nhận với những chuyển biến mạnh mẽ trong nền kinh tế, cũng như những mục tiêu tiếp theo trong thời gian tới, các động lực phát triển tiếp tục đòi hỏi phải cải cách hơn nữa, có rất nhiều việc cần phải làm, nhiều vướng mắc cần phải giải quyết và nhiều quy định cần phải sửa đổi từ hai đạo luật này.

Đại diện cộng đồng doanh nghiệp dẫn chứng quy định của Luật doanh nghiệp về việc áp dụng luật chuyên ngành liên quan đến thủ tục thành lập doanh nghiệp dẫn đến phân tán đầu mối đăng ký thành lập doanh nghiệp, chưa thật sự tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi có yêu cầu thay đổi hoạt động kinh doanh. Hay trong Luật Đầu tư cũng chưa có quy định hợp lý về phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư phù hợp với yêu cầu cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư kinh doanh.

Ông Lộc đề nghị phải đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật về đầu tư - kinh doanh. Các luật chuyên ngành có quy định liên quan đến đầu tư, thành lập và hoạt động của doanh nghiệp, giao dịch dân sự không được quy định mâu thuẫn hoặc trái với các nguyên tắc chung đó. Có như vậy, hành trình đầu tư - kinh doanh của doanh nghiệp mới bớt rủi ro.

Theo ông Quách Ngọc Tuấn, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc sửa đổi bổ sung Luật Đầu tư trong dự thảo Luật sửa đổi sẽ hướng tới làm rõ hơn về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, thủ tục thành lập tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, thủ tục góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài và thủ tục triển khai dự án đầu tư.

Bên cạnh đó, hoàn thiện các quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư kinh doanh nhằm tiếp tục bảo đảm thực hiện đầy đủ, nhất quán quyền tự do kinh doanh của người dân, doanh nghiệp trong những ngành, nghề mà Luật không cấm hoặc quy định phải có điều kiện.

Đối với định hướng sửa đổi Luật Doanh nghiệp trong Luật sửa đổi, ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế Trung ương cho biết, dự thảo Luật sẽ sửa đổi 19 điều, bãi bỏ 1 điều và 7 khoản của Luật Doanh nghiệp 2014. Dự thảo sửa đổi các quy định liên quan đến doanh nghiệp nhà nước, tổ chức, hoạt động, quản trị của doanh nghiệp, bãi bỏ con dấu doanh nghiệp, chế độ báo cáo, yêu cầu thay đổi thông tin đăng ký doanh nghiệp …

Theo ông Hiếu, còn rất nhiều dư địa để cải cách, gia nhập thị trường giảm chi phí cho doanh nghiệp và thúc đẩy quản trị doanh nghiệp. Ông Hiếu khẳng định, khi Luật Doanh nghiệp 1999 được xây dựng, mục tiêu là tháo gỡ các rào cản gia nhập thị trường, để người dân không ngần ngại bỏ vốn kinh doanh. Luật doanh nghiệp 1999 và 2 lần sửa đổi đã hoàn thành sứ mạng này, với sự thuận lợi ngày càng lớn trong thủ tục gia nhập thị trường. Nhưng đã đến lúc, các doanh nghiệp sau khi gia nhập cần phải thực hiện những tiêu chuẩn quản trị theo đúng thông lệ quốc tế. Đây là con đường để doanh nghiệp Việt Nam có thể lớn lên, cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.