Luật Đất đai 2024 ‘tháo gỡ’ di dời, tái định cư dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm

Chi 11.856 tỷ đồng hỗ trợ tái định cư

Theo đó, dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm (qua quận Gò Vấp và quận Bình Thạnh), là các dự án thi đua chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, và dự án Nạo vét, cải tạo bờ Bắc kênh Đôi (Quận 8) với tổng quy mô di dời, bồi thường, hỗ trợ tái định cư là 4.051 căn, tổng nhu cầu vốn 11.856 tỷ đồng.

Cụ thể, dự án cải tạo kênh Hy Vọng (quận Tân Bình); dự án Nạo vét, cải tạo rạch Văn Thánh (quận Bình Thạnh); dự án Xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường Kênh Tẻ (Quận 4) với tổng quy mô di dời, bồi thường, hỗ trợ tái định cư 1.983 căn, tổng nhu cầu vốn 8.605 tỷ đồng.

Nếu 3 dự án trên được UBND TP.HCM chấp thuận bổ sung kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn và bố trí vốn để thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng thì sẽ nâng tổng số lượng nhà di dời trên và ven kênh rạch trong giai đoạn 2021-2025 lên 6.970 căn, đạt tỷ lệ 107,2% chỉ tiêu đề ra.

Chuẩn bị cho công tác tham mưu, xây dựng kế hoạch đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội, nhà tái định cư phục vụ công tác di dời, tái định cư đối với các hộ trên và ven kênh rạch, Sở Xây dựng TP đề nghị Sở TN-MT hướng dẫn các quận, huyện xác định, phân loại rà soát, tổng hợp, báo cáo số lượng trường hợp bị ảnh hưởng theo nhóm được bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo quy định.

Đồng thời, hướng dẫn về chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với các trường hợp giải tỏa nhà ở trên và ven kênh rạch theo quy định của Luật Đất đai 2024 để làm cơ sở tổng hợp, xây dựng kế hoạch.

Đề nghị các quận, huyện và TP Thủ Đức rà soát, thống kê số lượng nhà ở trên và ven các tuyến kênh rạch trên địa bàn từng quận huyện; cập nhật, bổ sung các dự án, tuyến kênh rạch ngoài danh mục (nếu có) theo các nhóm nhà trên kênh rạch, nhà ven kênh.

Nút thắt di dời nhà trên và ven kênh rạch sắp được mở

Theo báo cáo mới nhất của Sở Xây dựng TP.HCM gửi UBND TP về việc di dời nhà ven, trên kênh rạch trên địa bàn TP thì Luật Đất đai 2024 sắp có hiệu lực (dự kiến ngày 1/7) sẽ có lối mở cho vấn đề tái định cư của các hộ dân bị ảnh hưởng khi thực hiện dự án di dời nhà ven và trên kênh rạch.

Theo đó, các trường hợp bị thu hồi đất mà có nhà ở trên đất hoặc không có nhà ở trên đất (nếu địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở) thì đều được bố trí tái định cư bằng đất ở hoặc nhà ở theo nhiều hình thức (bán, cho thuê, cho thuê mua) để đảm bảo có chỗ ở cho người có đất bị thu hồi.

Tức là tất cả nhà trên và ven kênh rạch của người dân khi bị thu hồi để thực hiện dự án thì sẽ được bố trí tái định cư bằng hình thức bán hoặc cho thuê nhà ở xã hội khi địa phương có quỹ nhà ở xã hội hoặc quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội.

Khi Luật Đất đai 2024 chưa có hiệu lực thì chỉ những hộ dân có nhà trên và ven kênh rạch không đủ điều kiện tái định cư mới được bố trí tái định cư bằng hình thức bán hoặc cho thuê nhà ở xã hội.

Sở Xây dựng TP đề nghị Chủ tịch UBND quận, huyện và TP Thủ Đức rà soát, thống kê số lượng nhà ở trên và ven các tuyến kênh rạch trên địa bàn từng quận huyện; cập nhật, bổ sung các dự án, tuyến kênh rạch theo 3 nhóm nhà trên kênh rạch, nhà ven kênh...

Nhóm 1 là nhà nằm hoàn toàn trên mặt nước; Nhóm 2 là nhà nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ trên bờ kênh rạch và Nhóm 3 là trường hợp nhà trong phạm vi hành lang bảo vệ trên bờ kênh rạch theo Quyết định 22/2017 của UBND tới ranh lộ giới quy hoạch.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng TP yêu cầu các địa phương đề xuất quỹ nhà ở xã hội và vị trí đất dự kiến xây dựng mới nhà ở xã hội để phục vụ tái định cư cho các trường hợp bị ảnh hưởng bởi dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch trên địa bàn từng quận, huyện.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP, sau khi kế hoạch đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội, nhà tái định cư được xây dựng và các cấp có thẩm quyền thông qua, TP sẽ triển khai quyết liệt và đồng bộ. Đây sẽ là bước đột phá và là cơ sở để TP đẩy nhanh giải quyết dứt điểm số lượng nhà trên và ven kênh rạch còn lại (dự kiến khoảng 14.416 căn) trong giai đoạn 2026 - 2030.

Phía đại diện Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP.HCM (chủ đầu tư dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm) cho biết, một trong những khó khăn, vướng mắc dự án đang gặp phải là quỹ nhà, đất tái định cư còn thiếu, chưa được cân đối để phục vụ dự án rạch Xuyên Tâm.

Đối với dự án cải tạo rạch xuyên tâm qua địa bàn quận Bình Thạnh, tổng diện tích đất bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là 139.333 m2. Trong đó có 2.085 trường hợp bị ảnh hưởng. Thông qua chứng thư thẩm định giá đất tính bồi thường, hỗ trợ, Hội đồng thẩm định giá sẽ lập dự thảo Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để lấy ý kiến người dân.

Đối với quận Gò Vấp, có 137 trường hợp bị ảnh hưởng. Quận đã trình ban hành Quyết định phê duyệt của 38 trường hợp, đã có 21 trường hợp nhận tiền bồi thường, các trường hợp còn lại đang hoàn chỉnh thủ tục để nhận tiền, 21 trường hợp bàn giao mặt bằng.