Hiện tượng đấu giá đất để đầu cơ tại Hà Nội

Chiều 3/10, UBND TP. Hà Nội tổ chức họp báo thông tin tình hình kinh tế-xã hội quý III năm 2024. Trả lời về hiện tượng người trúng đấu giá bỏ cọc trong các phiên đấu giá đất ở Hà Nội, ông Nguyễn Minh Tấn, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2024, nhiều địa phương trên địa bàn TP. Hà Nội đã tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, trong đó có một số phiên đấu giá đất được dư luận quan tâm.

Cụ thể, trong tháng 8/2024, Hà Nội diễn ra 2 phiên đấu giá tại huyện Thanh Oai và huyện Hoài Đức. Theo ông Tấn, đến ngày 18/9 Chi cục Thuế khu vực Thanh Oai có báo cáo xác nhận đến 14/9 chỉ có 14/68 người trúng đấu giá nộp tiền sử dụng đất, hiện nay đã hết hạn. Tại huyện Hoài Đức, còn 19 thửa đất trúng đấu giá vẫn chưa hết hạn nộp, Sở đang đang theo dõi.

Lãnh đạo Sở TN&MT Hà Nội cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 82 về việc chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất; yêu cầu các địa phương rà soát, xem xét lại công tác tổ chức đấu giá; ngăn chặn các hành vi trục lợi gây nhiễu loạn thị trường...

Cùng với đó, UBND TP. Hà Nội đã có các văn bản 2771, 2781 giao Sở TN& MT Hà Nội và các cơ quan có liên quan thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Qua rà soát tại 2 địa bàn thực hiện đấu giá đất nói trên, thành phố Hà Nội xác định có 3 vấn đề tồn tại.

Thứ nhất là về bảng giá đất, việc xây dựng, cập nhật, điều chỉnh bảng giá đất trước Luật Đất đai 2024 được căn cứ theo khung giá đất của Chính phủ quy định, dẫn đến có sự chênh lệch giữa giá đất do UBND thành phố quy định và giá đất giao dịch, chuyển nhượng trên thị trường.

Thứ hai, tình trạng trả giá cao hơn giá thị trường để trúng đấu giá sau đó không nộp tiền trúng đấu giá (bỏ cọc), nhằm mục đích “làm giá", "thổi giá" gây nhiễu loạn giá thị trường vẫn chưa được kiểm soát triệt để.

Thứ ba, trên địa bàn Thủ đô xuất hiện tình trạng người tham gia đấu giá không có nhu cầu để ở, đấu giá nhằm mục đích kinh doanh "đầu cơ" dẫn đến phức tạp trong quản lý.

Từ thực tế trên, căn cứ quy định của pháp luật, Sở TN&MT đề xuất UBND TP chỉ đạo UBND các quận, huyện, thị xã và các cơ quan liên quan thực hiện 7 biện pháp; trong đó, tiếp tục hoàn thiện quy định về đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn thành phố, hạn chế việc tổ chức đấu giá để giao đất cho cá nhân tự xây dựng nhà ở; ưu tiên việc đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất cho đối tượng là tổ chức để thực hiện dự án đầu tư, đảm bảo lựa chọn được chủ đầu tư có đủ năng lực thực hiện dự án đầu tư theo quy định, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

Về triển khai, tổ chức đấu giá, theo ông Tấn cần công khai, minh bạch trong việc cung cấp thông tin về các phiên đấu giá trên hệ thống thông tin của Trung ương, thành phố và địa phương theo quy định; UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất và cho thuê đất đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật hiện hành; xem xét việc quy định bước giá, hình thức đấu giá đảm bảo tính cạnh tranh và sát giá thị trường.

UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện nghiêm việc cử đại diện tham dự, giám sát việc thực hiện phiên đấu giá; truất quyền tham dự cuộc đấu giá của người tham gia đấu giá vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm.

Bên cạnh đó, đề nghị Công an thành phố xem xét các biện pháp nghiệp vụ để kịp thời phát hiện vi phạm trong công tác đấu giá quyền sử dụng đất; hướng dẫn UBND các quận, huyện, thị xã có biện pháp ngăn chặn các trường hợp vi phạm quy định đấu giá không được tiếp tục tham gia đấu giá. Đồng thời, đề xuất giải pháp ngăn chặn hoặc hạn chế việc tiếp tục tham gia đấu giá đối với các trường hợp đã từng tham gia đấu giá, trả giá cao “bất thường” để trúng đấu giá nhưng không nộp tiền trúng đấu giá theo quy định.

UBND cấp huyện lập danh sách các trường hợp trả giá cao hơn thị trường để trúng đấu giá nhưng không nộp tiền trúng đấu giá theo quy định gây nhiễu loạn thị trường, công bố danh sách công khai trên trang thông tin của huyện và báo cáo, cung cấp thông tin để công bố công khai trên trang thông tin của TN&MT. Từ đó, UBND các quận, huyện, thị xã căn cứ quy định để kiểm tra, rà soát, đảm bảo người đăng ký tham giá đấu giá đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.