Giải quyết ùn tắc giao thông: Cần nhiều giải pháp đồng bộ

Ùn tắc giao thông trên đường Nguyễn Trãi - Hà Nội. (Ảnh: Anh Tuấn)

Nhiều chuyên gia cho rằng, điều cần nhất là phải quy hoạch đô thị theo một hướng mới, cách làm mới, hướng tới sự phát triển bền vững.

Theo PGS.TS Lưu Đức Hải, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam , hiện quỹ đất dành cho giao thông nội đô ở Việt Nam còn quá thấp. Tỷ lệ diện tích đường giao thông so với tổng diện tích đất của các quận nội thành Hà Nội là 3,5%, Hải Phòng là 3,09%. Trong khi đó, theo tiêu chuẩn chung của các nước tiên tiến, để đáp ứng giao thông thông suốt, chỉ số này phải đạt từ 20 - 25%. Tương tự, mật độ đường ở Hà Nội chỉ đạt 2,38 km/km2, Tp. Hồ Chí Minh là 1,44 km/km2 thấp hơn nhiều so với mức tiêu chuẩn 5 - 6 km/km2 của các đô thị trên thế giới.

Theo báo cáo của Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội, tính đến 30-6-2011, số lượng xe ô tô tại Hà Nội là hơn 370.000 chiếc, xe máy 3,7 triệu chiếc, xe đạp 1 triệu chiếc, trong khi đó mạng lưới vận tải xe buýt của thành phố với hơn 1.200 xe, vận chuyển được trên 1 triệu lượt khách/ngày cũng mới chỉ đáp ứng được 9% nhu cầu đi lại của thành phố.

Quỹ đất thiếu, hệ thống vận tải công cộng còn nghèo nàn, cùng với lượng phương tiện lưu thông nội đô quá lớn đang là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng ùn tắc giao thông, đẩy tình hình an toàn giao thông ở các đô thị lớn ngày một xấu đi.

Lực lượng Công an điều hành phân luồng giao thông tại ngã tư Điện Biên Phủ - Trần Phú. (Ảnh: Hữu Việt)

Đồng tình với quan điểm trên, PGS.TS Doãn Minh Tâm, Viện Khoa học và Công nghệ giao thông vận tải, cho rằng, tốc độ đô thị hóa nhanh, mật độ phương tiện và dân số tăng nhanh, trong khi hạ tầng cơ sở giao thông tuy có tăng nhưng không thể đáp ứng được nhu cầu, dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông đô thị diễn ra như là một quy luật tất yếu.

Báo cáo từ Viện Khoa học và Công nghệ giao thông vận tải cho biết, đến cuối năm 2020, cả nước có thể sẽ đạt tới 36 triệu mô tô, xe máy và khoảng gần 3 triệu ô tô, trong đó xe con chiếm khoảng 50%. Hà Nội hiện có khoảng 4.000 km đường, chiếm 6 - 7% diện tích toàn thành phố. Với sự gia tăng 10 - 12%/năm đối với phương tiện cá nhân, hiện nay các tuyến đường đô thị đang bị quá tải bởi gần 400.000 ô tô cùng gần 4 triệu xe máy, xe đạp.

Với biến động tăng trưởng của người và phương tiện tham gia giao thông tại Hà Nội như hiện nay, trong thời gian tới, nếu không có giải pháp mạnh mang tính đột phá thì nhiều tuyến phố Hà Nội sẽ luôn ở trong tình trạng quá tải, ùn tắc bất kể giờ nào.

Thời gian qua, Bộ Giao thông - Vận tải cùng Tp. Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh đã nghiên cứu và đề xuất nhiều biện pháp góp phần giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông. Song theo ông Tâm, do cơ sở hạ tầng, thiết bị, công nghệ chưa sẵn sàng, cùng với hai vế cung - cầu liên quan đến nhu cầu giao thông chưa được giải quyết một cách thỏa đáng, nên trước mắt để hạn chế phần nào ùn tắc giao thông, cần phải có các giải pháp tổ chức giao thông một cách hiệu quả.

Ông Tâm cho rằng, cần phải giải quyết các dòng xe hỗn hợp - một trong những nguyên nhân chính gây ra ùn tắc giao thông đô thị, trong đó quy hoạch tổ chức phân luồng phân tuyến trên cơ sở quy hoạch tổng thể về tổ chức giao thông trên toàn bộ các tuyến đường giao thông tại Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh.

Thứ hai, cần xem xét quy hoạch tổ chức giao thông tại các nút giao thông, trong đó tận dụng tối đa hiệu quả các nút đã được bố trí đèn điều khiển tổ chức phân loại tất cả các nút giao thông trong thành phố để từ đó tiến hành xây dựng các phương án tổ chức và điều khiển giao thông qua nút tùy thuộc và số liệu và đặc điểm dòng xe, đồng thời thực hiện bố trí các bãi trông xe ô tô và xe máy trong ngày tại nhiều khu vực hợp lý trong thành phố để phục vụ trung chuyển giao thông. Đặc biệt, duy trì lệnh cấm xe tải đi vào các tuyến phố nội đô trong giờ cao điểm thu lệ phí giao thông theo hình thức bán vé một chiều vào các giờ cao điểm đối với các xe ô tô từ ngoại tỉnh vào nhằm mục đích hạn chế xe vào nội đô trong các giờ cao điểm.

Cùng đưa ra các giải pháp giảm thiểu ùn tắc giao thông, ông Nguyễn Quốc Hùng, Giám đốc Sở Giao thông -Vận tải Hà Nội, cho rằng trong khi kinh phí đầu tư còn hạn hẹp thì nên ưu tiên tập trung phát triển mạng lưới khung về giao thông vận tải, trong đó lựa chọn một số công trình giao thông cấp bách có vai trò quan trọng giảm ùn tắc giao thông trên địa bàn thành phố để triển khai trước, nhằm từng bước thực hiện mục tiêu đề ra là đến năm 2030, mật độ đường giao thông chính phải đạt 3,5 - 5 km/km2, tỷ lệ đất cho giao thông chiếm 20 - 26% quỹ đất xây dựng đô thị.

Ngoài ra, ông Hùng cũng cho rằng cần tập trung xây dựng các bến bãi đỗ xe trong nội đô, ven đô xây các điểm trung chuyển đa phương thức, các bến xe đầu mối ưu tiên các bãi đỗ xe cao tầng, đỗ xe ngầm, đỗ xe thông minh… nhằm giải quyết tình trạng thiếu bãi đỗ xe trầm trọng hiện nay.

Đức Dũng