Giải quyết 3 điểm nghẽn trong tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập

Tiếp tục chương trình làm việc phiên họp thứ 36, sáng 19/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến báo cáo của đoàn giám sát và thông qua nghị quyết giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018-2023.

Phải thấy được hạn chế, tìm ra nguyên nhân để khắc phục

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, báo cáo của Đoàn giám sát đã nêu đầy đủ nhóm kết quả đạt được và nhóm hạn chế tương ứng, “vấn đề trọng tâm là phải thấy được hạn chế, tìm ra nguyên nhân để khắc phục trong thời gian tới”.

“Giám sát nhiều nhưng quan trọng là khắc phục, ai chủ trì để khắc phục. Khắc phục cái gì, khắc phục thế nào", Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, việc tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập ở nhiều trường đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở khám, chữa bệnh, tổ chức khoa học kỹ thuật, xuất bản, công nghệ thông tin, bưu chính, viễn thông... đang chậm lại trong giai đoạn 2021 - 2023. Số lượng đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc các Bộ, ngành còn nhiều, việc chuyển giao về địa phương quản lý còn chậm.

“Nhiều đơn vị sự nghiệp công lập chậm đổi mới. Chỉ tiêu, mục tiêu đạt tỷ lệ thấp, rất thấp. Năng lực quản trị nội bộ thiếu kinh nghiệm”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ .

Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ 3 điểm nghẽn gồm: Giải quyết cho được tính cơ học là chủ yếu trong sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập; tính bền vững, đồng bộ trong thực hiện cơ chế tự chủ; đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến việc thành lập các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, cơ chế, chính sách để các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập bình đẳng với các doanh nghiệp, đơn vị thuộc Nhà nước trong khả năng tiếp cận các nguồn lực trên thị trường.

Nâng tỷ lệ các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, việc sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập rất tích cực. Số lượng đã vượt yêu cầu đề ra, biên chế của viên chức của các đơn vị cũng giảm hơn so với chỉ tiêu đề ra. Tuy nhiên, phân tích kỹ hơn các kết quả này cho thấy, giai đoạn trước 2021 kết quả rất tích cực, nhưng từ 2021 - 2023 đang có xu hướng chậm lại.

"Điều này cũng giống như cổ phần hóa, thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước. Những đơn vị có điều kiện, có khả năng thì làm rất nhanh, tốt, nhưng đơn vị sự nghiệp công lập còn lại đang có vướng mắc bất cập", ông Thanh nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị phải làm rõ, có giải pháp quyết liệt như cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp mới đạt được các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Trong số hơn 48.000 đơn vị sự nghiệp công lập thì chỉ hơn 3.000 đơn vị tự chủ cấp 2 trở lên, trong đó, 266 đơn vị tự chủ cả về chi thường xuyên và chi đầu tư, theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh thì tỷ lệ các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ còn rất thấp.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương ghi nhận Đoàn giám sát đã bám sát kế hoạch, triển khai các hoạt động, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, tổ chức công việc bài bản, khoa học. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với báo cáo kết quả giám sát và dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề; đồng thời, đề nghị, tiếp tục tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp để hoàn thiện báo cáo và dự thảo Nghị quyết trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.

Cũng tại phiên họp, 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua về nguyên tắc với các nội dung cơ bản trong dự thảo Nghị quyết.