Ngoài các văn bản kết luận của Bộ Công an, nhiều cơ quan chức năng tỉnh Long An cũng như Bộ, ngành Trung ương đều khẳng định Công ty Cổ phần địa ốc Hồng Phát (Cty Hồng Phát) là chủ đầu tư duy nhất của Dự án khu dân cư cao cấp và trường đua ngựa.
Nhiều vấn đề phát sinh từ dự án bị “tắc”
Theo đó, Cty Hồng Phát được UBND tỉnh Long An giao đất xây dựng khu dân cư cao cấp và trường đua ngựa tại huyện Đức Hòa. Ngày 1/6/2007, Cty Hồng Phát ký “thoả thuận khung” với Công ty China Policy Limited (Cty China Policy). Hai bên dự định ký kết một hợp đồng thành lập Cty liên doanh để thực hiện dự án, Cty Hồng Phát góp vốn 30% bằng giá trị quyền sử dụng đất (QSDĐ), Cty China Policy góp 70% vốn bằng tiền mặt. Cty China Policy ứng trước 15,6 triệu USD để trả tiền đền bù đất.
Quá trình thực hiện dẫn đến tranh chấp, Cty China Policy đã khởi kiện ra Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC). Trong khi chưa làm rõ tư cách pháp nhân của Cty China Policy là có đủ điều kiện để lập công ty liên doanh tại Việt Nam hay không, ngày 26/4/2013, VIAC phán quyết: Hai công ty tiếp tục thực hiện “Thỏa thuận khung” để thành lập “Công ty liên doanh”.
Ngày 18/09/2017, Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh Long An đã có công văn số 525/CTHA yêu cầu Văn phòng đăng ký QSDĐ thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh Long An không cho Cty Hồng Phát thế chấp, bảo lãnh đối với 13 Giấy chứng nhận QSDĐ hơn 232 ha thuộc dự án khiến doanh nghiệp rơi vào bế tắc.
Một góc dự án
Theo thông tin phóng viên báo Công lý thu thập được, việc dự án bị “tắc” chẳng những khiến doanh nghiệp thiệt hại mà còn được UBND tỉnh Long An xác định “làm ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế xã hội của tỉnh”. Ông Trương Thanh Liêm, Phó Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Long An nhận định: "Trên cơ sở pháp lý hiện nay, Cty Hồng Phát đứng tên tất cả các hạng mục của dự án. Số tiền Cty China Policy chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số các dự án đầu tư của Cty Hồng Phát".
"Việc Sở TN-MT phải ngừng thực hiện các thủ tục, tiến trình giải phóng mặt bằng theo biên bản của Cục THADS để đợi thành lập công ty liên doanh, cũng như việc ngăn chặn Cty Hồng Phát thế chấp 13 Giấy chứng nhận QSDĐ làm thiệt hại đến tổng thể dự án của công ty”, ông Liêm bày tỏ.
Theo ông Nguyễn Văn Tiều, Giám đốc Sở kế hoạch và Đầu tư tỉnh Long An, đây là dự án lớn, có tổng diện tích hơn 500 ha, bao gồm nhiều phân khu chức năng; không thể vì sự tranh chấp 232 ha đất được quy định trong thỏa thuận khung giữa hai công ty làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện toàn bộ dự án; như vậy không đúng với Luật Đầu tư. “Giá trị hiện hành của 13 Giấy chứng nhận QSDĐ cao hơn giá trị đầu tư của Cty China Policy. Phần chênh lệch này nên giải quyết cho Cty Hồng Phát để huy động vốn, dự án tiếp tục được triển khai thực hiện”, ông Tiều cho biết.
Cần sớm giải quyết dứt điểm
UBND tỉnh Long An đã tổ chức nhiều cuộc họp, chỉ đạo các ngành chức năng tham mưu, hướng dẫn tháo gỡ cho dự án. Ngày 9/5/2018, ông Phan Duy Nhân, Giám đốc Sở TN-MT nêu ý kiến: Diện tích dự án hơn 500 ha, Sở đã cấp 13 Giấy chứng nhận QSDĐ với diện tích 232ha với giá trị 1.022 tỷ đồng. Sở đề xuất UBND tỉnh xem xét cho Cty Hồng Phát sử dụng phần giá trị chênh lệch để huy động vốn.
Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp bày tỏ: Thực tế, việc thi hành phán quyết trọng tài đối với vụ việc này gặp rất nhiều khó khăn, Tổng cục đã tổ chức nhiều cuộc họp cùng các chuyên gia để giải quyết. Xác định đây là vụ việc có yếu tố nước ngoài, đồng thời là dự án lớn của tỉnh nên phải thực hiện theo đúng quy định pháp luật Việt Nam hiện hành.
Đại diện Cty China Policy, ông Lương Văn Trung vẫn mong tiếp tục hợp tác theo đúng thỏa thuận khung và phán quyết của trọng tài; Cty China Policy có đủ năng lực tài chính và kỹ thuật để thực hiện dự án và không chấp nhận bất kỳ hành động nào liên quan đến việc thế chấp QSDĐ.
Bà Thái Thị Hồng Hậu, đại diện Cty Hồng Phát cho biết đã thực hiện phán quyết trọng tài với thiện chí cao nhất. Hồng Phát đã gửi công văn yêu cầu Cty China Policy chứng minh năng lực tài chính thực hiện dự án nhưng đối tác chưa có bằng chứng thuyết phục. Cùng với việc Bộ Công an có văn bản xác định Cty China Policy chưa được cấp phép hoạt động thương mại tại Việt Nam, Cty Hồng Phát đề nghị các ngành chức năng xem xét lại vụ việc một cách toàn diện. Hồng Phát vừa có văn bản kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo các cơ quan chức năng hỗ trợ, giải quyết dứt điểm vụ việc vì càng kéo dài càng gây nhiều thiệt hại.
Trước việc dự án bị “tắc” kéo dài, ông Trần Văn Lành, Chủ tịch UBND huyện Đức Hòa tâm tư: Dự án đã kéo dài hơn 10 năm đang tạo áp lực, kìm hãm sự phát triển của địa phương, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân. Ông Trần Văn Cần, Chủ tịch UBND tỉnh Long An cũng xác định sự việc làm ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế xã hội địa phương.
Ngày 29/11/2018, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An ra Công văn số 682/CTHA “Chấm dứt hiệu lực Công văn số 525/CTHA”, đồng nghĩa với việc 13 Giấy chứng nhận QSDĐ của Cty Hồng Phát không còn bị ngăn chặn. Tuy nhiên đến nay, Văn phòng Đăng ký QSDĐ thuộc Sở TN-MT tỉnh Long An vẫn chưa cho phép đăng ký giao dịch bảo đảm đối với 13 Giấy chứng nhận QSDĐ nên Hồng Phát không thể thế chấp, vay vốn phát triển dự án. Điều này đi ngược quan điểm nhiều lãnh đạo Sở, Tổng cục THADS, Cục THADS tỉnh Long An đã thể hiện tại các cuộc họp cũng như quy định pháp luật về THA. Hơn lúc nào hết, doanh nghiệp đang trông chờ các cơ quan chức năng chỉ đạo giải quyết dứt điểm những bất cập để “khơi thông” dự án.