Đề xuất UBND cấp xã cấp sổ đỏ lần đầu sau khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Trước đây, khi thực hiện thủ tục đăng ký cấp sổ đỏ lần đầu, người dân bắt buộc phải có văn bản xác nhận của UBND cấp xã về tình trạng không tranh chấp và tính ổn định trong sử dụng đất, sau đó mới nộp hồ sơ lên cấp huyện để được xét duyệt và cấp giấy. Quy trình này thường kéo dài, gây lãng phí thời gian và chi phí của người dân.

Tuy nhiên, theo dự thảo Nghị định mới – được xây dựng trên cơ sở tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp – Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất trao quyền trực tiếp cho UBND cấp xã trong việc thực hiện toàn bộ các thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu. Điều này không chỉ loại bỏ khâu trung gian mà còn giúp quá trình xét duyệt hồ sơ gần dân hơn, phản ánh đúng bản chất quản lý hành chính tại chỗ.

Cụ thể, tại Điều 3 của dự thảo, UBND cấp xã sẽ được phân quyền thực hiện hàng loạt nhiệm vụ trọng yếu trước đây thuộc về cấp huyện, như: quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, và đặc biệt là cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cho người dân trong địa bàn xã.

Một điểm mới mang tính hệ thống trong dự thảo là thay đổi quy mô quy hoạch sử dụng đất. Nếu như trước đây, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất được xác lập ở cấp huyện, thì nay dự thảo quy định chuyển sang cấp xã với chu kỳ kế hoạch 5 năm. Đây được xem là giải pháp tăng tính linh hoạt, cụ thể và bám sát thực tiễn tại cơ sở – nơi phát sinh nhiều nhu cầu và biến động thực tế về sử dụng đất.

Dự thảo nghị định cũng đề xuất quy định được đánh giá là mang tính tiến bộ như: cơ quan hành chính không được yêu cầu người dân phải chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ đất đai khi thay đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, trừ khi có nhu cầu cụ thể từ người sử dụng đất hoặc trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính. Điều này giúp loại bỏ nguy cơ phát sinh thủ tục “xin – cho”, cắt giảm gánh nặng hành chính và góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ.

Hiện tại, dự thảo nghị định đang trong giai đoạn lấy ý kiến rộng rãi từ các bộ, ngành, địa phương và người dân. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết đang tiến hành tổng hợp, chỉnh lý dự thảo theo góp ý của Bộ Tư pháp để trình Chính phủ xem xét, ban hành.

Nếu được thông qua, nghị định này sẽ là nền tảng pháp lý quan trọng, cụ thể hóa chủ trương phân cấp, phân quyền trong quản lý đất đai – một lĩnh vực vốn có nhiều thủ tục rườm rà, dễ phát sinh tiêu cực. Việc trao quyền cho cấp xã, gắn với cơ chế kiểm soát minh bạch và giám sát chặt chẽ, kỳ vọng sẽ giúp tăng hiệu quả quản lý, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp.