Bộ Công an đề xuất các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả lương thực, thực phẩm giả và phụ gia thực phẩm được thực hiện thông qua các nền tảng thương mại điện tử có thể bị phạt tới 10 năm tù.
Dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi do Bộ Công an chủ trì xây dựng đang đề xuất nhiều thay đổi quan trọng, trong đó đặc biệt nhấn mạnh việc siết chặt xử lý hình sự đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, nhất là trong lĩnh vực lương thực, thực phẩm và phụ gia thực phẩm – những mặt hàng liên quan trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.
Một điểm đáng chú ý trong dự thảo lần này là việc bổ sung chế tài nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm diễn ra trên các nền tảng thương mại điện tử – lĩnh vực đang có sự phát triển mạnh mẽ nhưng cũng bộc lộ nhiều lỗ hổng trong quản lý và giám sát.
Cụ thể, tại Điều 193 của dự thảo, Bộ Công an đề xuất tăng mức phạt bổ sung đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, từ mức hiện hành 20–100 triệu đồng lên thành 40–200 triệu đồng.
Cá nhân phạm tội không chỉ phải đối diện với mức phạt tiền cao hơn, mà còn có thể bị cấm hành nghề, làm công việc nhất định trong thời hạn từ một đến năm năm, đồng thời bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Với pháp nhân thương mại – là đối tượng có vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng thực phẩm – mức phạt tiền có thể lên tới 36 tỷ đồng, cao gấp đôi so với quy định hiện nay.
Đặc biệt, trong những trường hợp vi phạm gây thiệt hại hoặc có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng con người, gây ra sự cố môi trường hoặc ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự và an toàn xã hội, các pháp nhân có thể bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn nếu không có khả năng khắc phục hậu quả.
Đáng chú ý, dự thảo lần này lần đầu tiên đưa ra quy định cụ thể về xử lý hình sự các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả lương thực, thực phẩm và phụ gia thực phẩm được thực hiện thông qua các nền tảng thương mại điện tử.
Theo đó, nếu hành vi này có phạm vi tiếp cận từ 500 người trở lên, cá nhân vi phạm có thể bị phạt tù từ 5 đến 10 năm. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, bắt kịp với xu hướng phát triển của nền kinh tế số, đồng thời thể hiện quyết tâm của cơ quan chức năng trong việc bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và xây dựng một môi trường kinh doanh trực tuyến lành mạnh.
Thực tế cho thấy, cùng với sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử tại Việt Nam, các hình thức gian lận thương mại cũng ngày càng tinh vi và khó lường, từ việc buôn bán hàng không rõ nguồn gốc, hàng kém chất lượng cho đến các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Việc các đối tượng lợi dụng đặc thù của thương mại điện tử – như giao dịch không trực tiếp, khó kiểm soát chất lượng – để trục lợi bất chính đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng cũng như làm mất lòng tin vào thị trường số. Do đó, việc bổ sung các quy định xử lý hình sự đối với hành vi vi phạm trên nền tảng thương mại điện tử không chỉ là cần thiết mà còn mang ý nghĩa cảnh báo và răn đe rõ ràng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và an toàn của lĩnh vực này trong tương lai.