Bộ Công Thương đề xuất các tổ chức và cá nhân phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu không thuộc phạm vi quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, kế hoạch thực hiện quy hoạch hoặc quy hoạch cấp tỉnh sẽ được miễn giấy phép hoạt động điện lực.
Bộ Công Thương hiện đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực, với trọng tâm là phát triển điện năng lượng tái tạo và điện năng lượng mới, trong đó đặc biệt chú ý đến cơ chế ưu đãi cho điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu.
Theo dự thảo, các tổ chức và cá nhân phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu không thuộc phạm vi quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, kế hoạch thực hiện quy hoạch hoặc quy hoạch cấp tỉnh sẽ được miễn giấy phép hoạt động điện lực. Điều này nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, khuyến khích người dân và doanh nghiệp tham gia phát triển năng lượng sạch.
Dự thảo cũng xác định rằng các dự án điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu được xếp vào danh mục ngành nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư theo quy định pháp luật. Điều này cho phép các dự án được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế và các hỗ trợ đầu tư khác. Đồng thời, các công trình xây dựng có lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà sẽ không cần điều chỉnh hoặc bổ sung quy hoạch sử dụng đất và công năng công trình, giúp tối ưu hóa quy trình triển khai và giảm thiểu các rào cản pháp lý.
Hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại các hộ gia đình, công sở hoặc các công trình được xác định là tài sản gắn liền với công trình xây dựng, trong một số trường hợp còn được công nhận là tài sản công. Các hộ gia đình phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, nếu bán sản lượng điện dư vào lưới điện quốc gia, sẽ được miễn hoặc không phải điều chỉnh giấy phép kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc khai thác và sử dụng nguồn điện sạch.
Về cơ chế mua bán sản lượng điện dư, Bộ Công Thương đề xuất rằng các nguồn điện dư chỉ được phép bán vào hệ thống điện quốc gia với giới hạn không vượt quá 20% công suất lắp đặt thực tế. Tỷ lệ này sẽ được điều chỉnh linh hoạt theo tình hình vận hành hệ thống điện. Giá mua điện dư được xác định dựa trên giá điện năng bình quân của thị trường điện năm trước đó, do đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện công bố. Đặc biệt, đối với các hệ thống điện mặt trời lắp đặt tại công sở hoặc công trình công, sản lượng điện dư không được phép thực hiện mua bán.
Ngoài ra, các nguồn điện mặt trời mái nhà có công suất lắp đặt trên 1.000 kW, nếu bán điện dư vào hệ thống điện quốc gia, sẽ phải có giấy phép hoạt động điện lực theo quy định pháp luật. Các quy định này không chỉ hướng đến việc thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo mà còn đảm bảo sự cân đối trong vận hành hệ thống điện quốc gia và tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho các hoạt động kinh doanh điện năng. Dự thảo Nghị định này được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội lớn cho việc khai thác năng lượng mặt trời tại Việt Nam, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính.