Rác thải nhựa đang một thách thức lớn đối với cộng đồng, là vấn đề cấp bách cần các ngành chức năng, địa phương và cộng đồng chung tay hành động để ngăn chặn, xử lý.
Theo nghiên cứu, mỗi sản phẩm nhựa để có thể phân hủy hoàn toàn tự nhiên phải mất từ 20 đến 1000 năm. Các sản phẩm nhựa, trong đó có những vật dụng hàng ngày như chai nước, bao bì, đồ đựng thực phẩm… sẽ sản sinh ra khí metan, etylen…gây hiệu ứng nhà kính khi phân hủy trong tự nhiên.
Rác thải nhựa thải ra môi trường rất khó phân hủy, sẽ gây ô nhiễm môi trường, cản trở sự phát triển của các loài thực vật, ảnh hưởng đến hệ sinh thái; còn khi đốt, sẽ tạo ra khí thải có chất độc dioxin và furan, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người.
Nhằm giảm thiểu tác hại từ rác thải nhựa, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã phát động phong trào phòng “Chống rác thải nhựa”. Theo đó, mỗi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng từ những hành động nhỏ nhất, thực hiện phân loại rác từ nguồn, thay đổi thói quen để hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon.
Hải Phòng là thành phố có vùng biển rộng, công nghiệp và du lịch phát triển nên lượng rác thải, trong đó có rác thải nhựa thải ra môi trường cũng rất lớn. Năm 2018, UBND thành phố đã chỉ đạo, giao Sở TN&MT chủ trì phát động phong trào nhằm tuyên truyền, kêu gọi cộng đồng thay đổi hành vi, thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon; phát động mỗi cán bộ, công nhân viên và vận động người thân cùng thực hiện “Nói không với sản phẩm nhựa sử dụng một lần”; huy động sự tham gia của cộng đồng trong việc thu gom, phân loại sản phẩm nhựa đã sử dụng, vận chuyển đến nơi tái chế, xử lý.
Mới đây, thành phố đã ban hành văn bản yêu cầu các sở, ngành, địa phương thực hiện giải pháp cụ thể nhằm giải quyết vấn đề rác thải nhựa, nhất là các sản phẩm nhựa dùng một lần, túi nilon khó phân hủy. UBND thành phố đã có thông báo yêu cầu hạn chế dùng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong các cơ quan, đơn vị; không sử dụng các loại nước uống đóng chai nhựa, ly, cốc, ống hút nhựa trong các cuộc họp, hội nghị, hội thảo... Yêu cầu các cơ quan, đơn vị phổ biến, tuyên truyền tới cán bộ hưởng ứng phong trào “Chống rác thải nhựa” và có hành động thiết thực nhằm hạn chế sử dụng, tiến tới nói không với túi nilon và sản phẩm nhựa dùng một lần.
Thực hiện chức năng nhiệm vụ được giao, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Phòng đã và đang triển khai nhiều giải pháp để xử lý tối ưu rác thải, trong đó có rác thải nhựa. Công ty đã tích cực phối hợp với chuyên gia Nhật Bản tuyên truyền và hướng dẫn việc phân loại rác thải (rác hữu cơ, rác vô cơ) từ nguồn, mang lại hiệu quả và an toàn trong quá trình xử lý.
Cùng với đó, Công ty đã áp dụng dây chuyền phân loại rác thải tại khu liên hợp xử lý rác thải Tràng Cát, để xử lý rác một cách tối ưu, hiệu quả. Sau khi thu gom đưa vào khu sơ chế, rác hữu cơ được xử lý thành phân mùn vi sinh, còn rác thải nhựa sẽ phân loại để tái chế.
Tuy nhiên, việc Công ty Môi trường đô thị Hải Phòng làm chỉ là giải pháp thực hiện ở một khu vực, theo chức năng nhiệm vụ được giao, trong khi rác thải nhựa và vấn đề ô nhiễm môi trường cần sự chung tay hành động của các ngành, địa phương và toàn xã hội mới xử lý được triệt để.
Công ty Môi trường đô thị Hải Phòng phối hợp chuyên gia Nhật Bản tuyên truyền, hướng dẫn phân loại rác từ nguồn cho các đơn vị
Với mỗi người dân và gia đình, ngoài việc duy trì thói quen đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định thì phân loại rác tại nguồn là việc đơn giản có thể làm, trước khi mang rác ra nơi tập kết, góp phần bảo vệ môi trường. Việc phân loại rác tại nguồn mang lại nhiều lợi ích xã hội, kinh tế như rút ngắn được thời gian xử lý, tiết kiệm diện tích đất chôn lấp, tạo nguồn nguyên liệu và nâng cao hiệu quả trong việc xử lý rác.
Thành phố cần có các chính sách, quy định để các cơ quan, đơn vị, cơ sở sản xuất kinh doanh hạn chế sử dụng túi nilon và sản phẩm nhựa dùng một lần; cam kết tự phân loại rác thải nhựa hoặc phối hợp với đơn vị chức năng để phân loại rác thải. Các cơ quan, bệnh viện, trường học, UBND xã, phường… cần đi đầu trong việc tuyên truyền và thực hiện việc phân loại rác tại nguồn, hạn chế sử dụng và hướng đến loại bỏ túi nilon, sản phẩm nhựa dùng một lần. Như vậy, vấn đề rác thải, trong đó có rác thải nhựa mới được lan tỏa rộng rãi và được cộng đồng quan tâm, chung tay hành động, thực hiện hiệu quả.