Có bỏ lọt tội phạm?

Theo cáo trạng của VKSND Tp. Hồ Chí Minh, ngày 18-1-1999, Lê Văn Một được một số người trong gia tộc họ Lê ủy quyền khiếu nại xin lại lô đất 671 tờ bản đồ số 01 phường Thảo Điền, quận 2. Thực tế, lô đất này, ông Lê Văn Nghĩa và bà Trần Thị Năm đã sang nhượng lại cho Công ty xây dựng và phát triển nhà quận 4 (viết tắt là Công ty XD&PTNQ4 - nay là Công ty công ích quận 4).

Ngày 29-5-1993, Công ty XD&PTNQ4 sang nhượng lại cho Công ty TNHH xây dựng Thế Minh 2.000m2. Năm 1998, đại diện gia tộc ông Một là ông Nguyễn Văn Voi đã có đơn khiếu nại gửi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Ngày 2-10-1998, UBND Tp. Hồ Chí Minh có Quyết định số 5144 về việc bác đơn khiếu nại của ông Voi khiếu nại việc đền bù đất liên quan đến Công ty XD&PTNQ4. Quyết định nêu rõ, phần đất trên, UBND Tp. Hồ Chí Minh đã cấp “sổ đỏ” cho Công ty XD&PTNQ4 theo Quyết định số 09 ngày 13-10-1995.

Không đồng ý quyết định trên, một mặt ông Một cùng gia tộc tiếp tục khiếu nại, một mặt ông Một tiến hành ký Hợp đồng dịch vụ số 05 ngày 5-5-2000 với ông Nguyễn Xuân Hòa, Phó Giám đốc Công ty TNHH thương mại, xây dựng, dịch vụ Hồng Hà với nội dung: Nguyễn Xuân Hòa đại diện công ty sẽ lo quyền sử dụng lô đất trên cho Một. Theo thỏa thuận mọi chi phí do bên ông Hòa tự bỏ, khi có giấy chủ quyền Một sẽ giao cho ông Hòa 1.830m2 đất trong số đất ông Hòa lo giấy tờ được.

Sau đó, ông Nguyễn Xuân Hòa thành lập công ty riêng là Công ty Dịch vụ tư vấn đầu tư kinh doanh phát triển nhà Hải Anh. Lê Văn Một và ông Hòa ký lại Hợp đồng số 54 ngày 15-10-2000 với Công ty Hải Anh cũng với nội dung trên. Ngày 24-10-2000, ông Hòa ký Công văn số 5 gửi Văn phòng Kiến trúc sư trưởng Tp. Hồ Chí Minh để xin ý kiến quy hoạch lô đất trên, đồng thời ông Hòa cử nhân viên lập bản vẽ chi tiết các thửa đất này, bản vẽ qui hoạch khu dân cư Vila nhà vườn phường Thảo Điền, quận 2 với tỉ lệ 1/250 gồm 29 lô với tổng diện tích 7.800m2.

Cầm bản vẽ của Công ty Hải Anh, Lê Văn Một rao bán đất cho một số người. Ngày 25-1-2002, thông qua Nguyễn Xuân Hòa, chị Lê Thị Thanh Hà đã gặp Một để mua đất. Hai bên đã ký hợp đồng mua bán 3 lô đất với tổng số tiền là 874 triệu đồng. Chị Hà đã đưa cho Một 90 lượng vàng và 7.170.000 đồng. Tổng số tiền mà Một nhận để bán cho 6 người là 166,42 triệu đồng, 27.000USD và 142,5 lượng SJC. Một có cho ông Hòa mượn 15 lượng vàng SJC. Ngày 9-9-2005, các bị hại đã tố cáo Lê Văn Một về hành vi gian dối trong việc bán đất chiếm đoạt tiền của họ.

Còn ông Hòa khai rằng, do tin tưởng Một nên không xác minh nguồn gốc đất. Sau khi đọc báo thấy lô đất đó đã được giao cho Công ty XD&PTNQ4, xác minh tại UBND quận 2 được biết đất có tranh chấp. Do đó, Hòa đã từ chối thực hiện hợp đồng hợp thức hóa các lô đất trên.

Ngày 17-5-2011, VKSND Tp. Hồ Chí Minh ra Cáo trạng số 163 truy tố Lê Văn Một ra TAND Tp. Hồ Chí Minh về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Cáo trạng cũng nhận định rằng, “Nguyễn Xuân Hòa được Một thuê làm dịch vụ lo thủ tục hợp thức hóa thửa đất này, lập bản vẽ phân lô, soạn thảo hợp đồng giúp Một sang nhượng đất cho những người bị hại nhưng do Hòa không biết đất này đã được UBND Tp. Hồ Chí Minh chuyển chủ quyền cho Công ty XD&PTNQ4 và Công ty Thế Minh, nên không xem xét trách nhiệm hình sự đối với Hòa”.

Trước đó, tại phiên tòa bị hoãn lần 2, luật sư bào chữa cho bị cáo Lê Văn Một đã cung cấp tài liệu cho HĐXX chứng minh ông Hòa biết rõ tình trạng pháp lý lô đất trên đã được Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 51/TTg cho phép Công ty XD&PTNQ4 được chuyển mục đích sử dụng để xây dựng kinh doanh nhà biệt thự. Cụ thể trong Biên bản bàn giao ngày 12-5-2000, Lê Văn Một bàn giao cho ông Hòa 09 văn bản (bản chính) về hồ sơ nhà đất đối với lô đất trên, trong đó có Công văn số 236/CV.VB-NN ngày 25-3-1994 của UBND huyện Thủ Đức. Công văn số 236 nêu rằng, “ông Lê Văn Voi cùng anh chị em khiếu nại ông Lê Văn Nghĩa và vợ là bà Trần Thị Năm bán hơn 6.000m2 đất của gia tộc (do Lê Văn Sâm đứng bộ) thuộc tờ 671 tờ số 01 xã An Phú (theo bản đồ 299) cho Công ty XD&PTNQ4 lấy 610.000.000 đồng hưởng không chia cho gia tộc.

Được biết, cuối năm 1992 và đầu năm 1993, Công ty XD&PTNQ4 có đến khu vực Thảo Điền, xã An Phú tự thương lượng với dân bồi hoàn 45.835m2, với giá 100.000 đồng/m2. Sau đó, xã An Phú và huyện Thủ Đức có ký chuyển hồ sơ về thành phố xem xét. Ngày 27-7-1995, Ban Quản lý đất đai Thành phố lập tờ bản đồ số 3872 xác định ranh giới vị trí khu đất. Ngày 25-10-1993, UBND Thành phố có Công văn số 5805 đề nghị Chính phủ xem xét. Ngày 2-2-1994, Chính phủ có Quyết định số 51/TTg cho phép Công ty XD&PTNQ4 được chuyển mục đích sử dụng 45.845m2 để xây dựng kinh doanh nhà biệt thự”. Rõ ràng, ông Hòa đã đọc văn bản này. Thế nhưng, ông Hòa đã vẫn ký hợp đồng dịch vụ lo thủ tục hợp thức hóa thửa đất này, lập bản vẽ phân lô, soạn thảo hợp đồng, giới thiệu và giúp Một sang nhượng đất cho những người bị hại. Không những thế, ông Hòa còn mượn của Một 15 lượng vàng từ tiền bán đất này.

Tại phiên tòa vừa qua, luật sư bào chữa cho bị cáo Một tiếp tục đề nghị làm rõ vai trò đồng phạm của Nguyễn Xuân Hòa trong vụ án Lê Văn Một. Tuy nhiên, vị đại diện VKS vẫn bảo lưu quan điểm đã truy tố trong cáo trạng. Còn HĐXX viện dẫn việc giới hạn xét xử theo Điều 196 của BLTTHS nên không thể xem xét trách nhiệm hình sự đối với Hòa.

Theo diễn biến kết quả tại phiên tòa, việc VKSND Tp. Hồ Chí Minh không xem xét trách nhiệm hình sự đối với ông Nguyễn Xuân Hòa với vai trò đồng phạm trong vụ án Lê Văn Một, liệu có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm? Câu trả lời này xin nhường lại cho các cơ quan có thẩm quyền.

Văn Vũ