Chuyên gia tội phạm học “giải mã” nghi phạm cướp vàng ném ra đường

Không loại trừ nghi phạm mắc bệnh tâm thần

Vụ cướp tiệm vàng táo tợn xảy ra vào khoảng 12 giờ 30 phút trưa 31/7, lúc này một đối tượng sử dụng súng AK bất ngờ xông vào 2 tiệm vàng Hoàng Đức và Thái Lợi, đường Trần Hưng Đạo (khu vực trước chợ Đông Ba, TP. Huế) nổ súng chỉ thiên uy hiếp chủ tiệm vàng rồi cướp vàng.

Đáng chú ý, toàn bộ số vàng cướp được, đối tượng ném ra đường gần khu vực chợ Đông Ba.

Sau đó, nghi phạm đi qua cầu Gia Hội, đến khu vực nhà lục giác ở công viên Trịnh Công Sơn cố thủ. 

Đại tá Phạm Văn Toàn - Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Thừa Thiên Huế và một số cán bộ công an tiếp cận, trò chuyện và thuyết phục nghi phạm. Sau đó, nghi phạm yêu cầu được nói chuyện với Đại tá Đặng Ngọc Sơn - Phó Giám đốc Công an tỉnh Thừa Thiên Huế.

Đại tá Đặng Ngọc Sơn đã trực tiếp gặp đối tượng và sau khi thuyết phục, đối tượng đồng ý buông súng ra đầu thú.

Khi bị bắt, nghi phạm này mặc sắc phục công an, đeo quân hàm Đại úy. Bước đầu, công an xác định nghi phạm là Ngô Văn Quốc (38 tuổi, trú tại thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên Huế).

Được biết, mẫu xét nghiệm nhanh ma túy của đối tượng Ngô Văn Quốc cho kết quả âm tính .

Phân tích dưới góc độ tội phạm học, chuyên gia Đào Trung Hiếu (Bộ Công an) nhìn nhận đây là vụ cướp rất bất thường.

Theo ông, bất thường ở chỗ nghi phạm gây án là một sĩ quan cảnh sát, mặc cả quân phục khi gây án, sử dụng súng AK bắn vào quầy hàng để cướp vàng, nhưng sau khi lấy được vàng lại ném ra đường cho mọi người nhặt. Điều này chưa từng có trong lịch sử tư pháp Việt Nam, vì các đối tượng tội phạm sau khi cướp được tài sản thường sử dụng tài sản đó cho mục đích chi tiêu cá nhân.

Từ những đặc điểm bất thường nêu trên, có thể nghĩ tới khả năng thủ phạm gây án trong trạng thái thần kinh không bình thường, ảnh hưởng đến khả năng nhận thức và điều chỉnh hành vi. Không loại trừ khả năng đối tượng mắc bệnh tâm thần hoang tưởng ... Cũng có khả năng đối tượng phạm tội do hậu quả của việc sử dụng chất kích thích, hoặc trong trạng thái trầm cảm do các tác động không thuận lợi từ môi trường sống, làm việc.

Ông Hiếu chia sẻ, “thứ ở bên trong sẽ thể hiện ra bên ngoài bằng hành vi” theo quy luật này, có thể từ hành vi ngoài thực địa để nhận định về các quá trình tâm lý bên trong. Chắc chắn từ lúc này sinh ý định phạm tội, quyết định thực hiện tội phạm và gây án tại hiện trường, thủ phạm có một quỹ thời gian đủ dài để cân nhắc tính toán có nên làm hay không, làm để nhằm mục đích gì.

Ở người bình thường, những ý định phạm tội manh nha khởi phát trong tư tưởng, sẽ bị tiếng nói của lý trí chặn lại. Thế nên, nhận định thần kinh của thủ phạm có vấn đề chính ở việc không có sự tự ý thức để đánh giá về hành vi và hậu quả, cũng như thiếu khả năng kiểm chế, kiểm soát, ngăn chặn những hành vi nguy hiểm ngay từ trong suy nghĩ.

Chuyên gia Đào Trung Hiếu đánh giá cao lực lượng Công an tỉnh Thừa thiên Huế đã triển khai hoạt động giải quyết sự cố rất bài bản, với mục tiêu nhanh chóng khống chế đối tượng, bảo đảm an toàn cho người dân. “Việc lãnh đạo Công an tỉnh này tiếp cận, vận động đối tượng buông súng đầu hàng là hành động dũng cảm tuyệt vời, thể hiện bản lĩnh, mưu lược, sẵn sàng đối diện với hiểm nguy, hy sinh tính mạng của mình để giải quyết sự việc một cách an toàn, bảo vệ bình yên cho cuộc sống nhân dân” ông Hiếu bày tỏ

Cần thiết trưng cầu giám định

Nhìn nhận dưới góc độ pháp luật, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, trước những diến biến tâm lý bất thường của nghi phạm cướp tiệm vàng, để có căn cứ cơ sở khoa học, cơ quan điều tra có thể trưng cầu giám định tâm thần để làm rõ nguyên nhân động cơ.

Theo ông, nghi phạm sử dụng súng AK để cướp vàng mà không lấy tài sản là chuyện chưa từng xảy ra, đặc biệt là chi tiết nghi phạm sử dụng súng AK và mặc bộ đồ cảnh sát, có cầu vai quân hàm đầy đủ, công khai thực hiện hành vi cướp tài sản giữa ban ngày, không hề che giấu thân phận của mình.

“Sau khi cướp được vàng, đối tượng đã vứt vàng ra đường. Nếu vứt vàng ra đường trên đường trốn chạy nhằm phân tán lực lượng truy đuổi thì là thủ đoạn tinh vi nhưng nếu cướp được vàng rồi mà không có mục đích chiếm đoạt tài sản, đã vứt toàn bộ tài sản cướp được ra đường cho người dân thì hành vi rất "bất thường", luật sư Cường nêu quan điểm.