Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Phát huy bản sắc đối ngoại Việt Nam, không ngừng đổi mới, linh hoạt trong tư duy, cách làm

Chiều 21/12, tại Nhà Quốc hội, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã gặp mặt các Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài tham dự Hội nghị Ngoại giao 32.

Tham dự cuộc gặp mặt có các Ủy viên Trung ương Đảng: Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà; Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh; Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga; Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh; Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh; Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng; Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy; Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh; Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh, Trung tướng Lê Tấn Tới; Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc, các cơ quan của Quốc hội cùng 84 Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, 25 Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện được tiến cử.

Ngoại giao nghị viện đóng góp toàn diện, hiệu quả

Tại cuộc gặp mặt, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nghe Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn báo cáo những kết quả nổi bật của ngành ngoại giao trong năm 2023 và Hội nghị Ngoại giao 32 đang diễn ra.

Trân trọng cảm ơn tình cảm, sự quan tâm của Chủ tịch Quốc hội và lãnh đạo Quốc hội dành cho các Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, cuộc gặp tại Nhà Quốc hội hôm nay thể hiện sinh động sự gắn kết, sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Bộ Ngoại giao với các cơ quan của Quốc hội trong việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ đối ngoại của đất nước, đặc biệt là các hoạt động đối ngoại của Quốc hội.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nêu rõ, đối ngoại Quốc hội có vai trò rất quan trọng, đóng góp toàn diện, hiệu quả với nhiều hoạt động phong phú, sôi động, đạt được nhiều kết quả hết sức thiết thực, cụ thể, phát huy mạnh mẽ lợi thế của ngoại giao nghị viện vừa mang tính Nhà nước, vừa mang tính nhân dân sâu sắc.

Các hoạt động ngoại giao nghị viện cấp cao, đặc biệt là các chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các lãnh đạo Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội đã góp phần tăng cường tình hữu nghị, làm sâu sắc quan hệ của nước ta với các đối tác song phương, nhất là các nước láng giềng, các nước lớn, các đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống.

Cùng với quan hệ giữa lãnh đạo Quốc hội ta với Lãnh đạo Quốc hội các nước là quan hệ giữa người dân Việt Nam và người dân các nước. Do đó, “ngoại giao nghị viện có lòng tin và cơ sở hợp tác rất rộng rãi, chắc chắn, bổ sung rất lớn cho đối ngoại chung của Đảng và Nhà nước ta. Hiệu quả của hợp tác nghị viện không ngừng được nâng lên, nhất là việc trao đổi thông tin, các kinh nghiệm về xây dựng pháp luật, giám sát các vấn đề quan trọng của đất nước...”, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.

Trên bình diện đa phương, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nêu rõ, sự tham gia chủ động, tích cực và trách nhiệm của Quốc hội Việt Nam đã góp phần quan trọng nâng cao uy tín, vai trò, vị thế của đất nước ta nói chung và Quốc hội ta nói riêng.

Tại cuộc gặp mặt, các Đại sứ Việt Nam tại Lào, Cuba, Hungaria... nhắc lại những kết quả nổi bật trong các chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới các quốc gia này thời gian qua, để lại dấu ấn sâu đậm với lãnh đạo, chính giới và nhân dân các nước, đồng thời, góp phần quan trọng thúc đẩy quan hệ Việt Nam với các nước, làm sâu sắc các lĩnh vực hợp tác truyền thống, tạo tiền đề, mở ra những lĩnh vực hợp tác mới.

Đại sứ Việt Nam tại Lào Nguyễn Bá Hùng khẳng định, hai chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sang Lào trong năm 2022, 2023 thể hiện tình cảm anh em nồng ấm, là sự động viên rất lớn đối với Đảng, Quốc hội, Chính phủ và nhân dân Lào cũng như với bà con và doanh nghiệp Việt Nam tại Lào.

Đại sứ Việt Nam tại Cuba Lê Thanh Tùng nêu rõ, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội vừa qua được Lãnh đạo Bạn đánh giá là dấu mốc quan trọng trong quan hệ giữa hai nước với nhiều sự kiện đặc biệt, chưa có tiền lệ.

Đại sứ Việt Nam tại Hungary Nguyễn Thị Bích Thảo nhấn mạnh, những tác động lan tỏa mạnh mẽ từ chuyến thăm hết sức thành công của Chủ tịch Quốc hội tới Hungary trong năm 2022 đã làm cho các hoạt động hợp tác giữa ta và bạn trên các kênh khác đều diễn ra thuận lợi.

Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga, Đại sứ Việt Nam tại Pháp cho biết, lãnh đạo hai nước đều mong sớm đón Chủ tịch Quốc hội sang thăm; các thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm Việt Nam cuối năm 2022 của Chủ tịch Thượng viện Pháp và chuyến thăm Việt Nam tháng 10 vừa qua của Chủ tịch Duma Quốc gia Liên bang Nga đang từng bước được triển khai thực hiện.

"Vững nguyên tắc”, “chắc chuyên môn”, sáng tạo, linh hoạt trong hành động

Phát biểu tại cuộc gặp mặt, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, ngành ngoại giao nước ta tự hào về bề dày lịch sử truyền thống vẻ vang, luôn giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đó là sự kế thừa truyền thống ngoại giao đầy hào khí của cha ông: giàu tính nhân văn, hòa hiếu, trọng lẽ phải, công lý và chính nghĩa, cùng với việc phát huy tư tưởng ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh luôn kiên trì về nguyên tắc giữ vững độc lập, tự cường, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, đồng thời rất chủ động, sáng tạo, linh hoạt trong ứng xử đối ngoại, tìm đúng vấn đề, xác định đúng đối tượng, chọn trúng thời cơ để tạo đột phá đối ngoại, tăng thêm thế, mạnh thêm lực cho đất nước.

Đặc biệt, trong tình hình quốc tế diễn biến phức tạp, khó lường, nhưng công tác đối ngoại đã đạt nhiều thành tựu cả về song phương và đa phương, giữ vững vững môi trường hòa bình cho phát triển, hội nhập quốc tế sâu rộng…

Nhấn mạnh lại những đánh giá của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với ngành ngoại giao tại Hội nghị Ngoại giao 32 ngày 19/12 vừa qua, thay mặt Lãnh đạo Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội chúc mừng và biểu dương những kết quả tích cực của công tác đối ngoại, trong đó có những đóng góp quan trọng của các Đại sứ, các Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở các nước.

Hòa chung trong thành tựu đối ngoại cả nước, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, hoạt động đối ngoại của Quốc hội thời gian qua không chỉ diễn ra sôi động mà còn được nâng lên về chất, như đánh giá của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và các Đại sứ là đã "phát huy mạnh mẽ nét đặc trưng vừa mang tính đối ngoại Nhà nước, vừa mang tính nhân dân sâu sắc".

Hoạt động đối ngoại của Quốc hội đã đưa ngoại giao nghị viện trở thành một kênh chính trị đối ngoại quan trọng, là nguồn sức mạnh thúc đẩy quan hệ hợp tác với các nước đi vào chiều sâu, hiệu quả, nâng cao vị thế quốc tế của quốc gia, nhất là về chính trị - ngoại giao, kinh tế - xã hội, khoa học và công nghệ…, tranh thủ nguồn lực bên ngoài để kiểm soát đại dịch Covid - 19, mở rộng hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư…

Trong ngoại giao nghị viện đa phương, Quốc hội ta đã tham gia tích cực, chủ động với tâm thế sẵn sàng “đóng góp xây dựng, định hình luật chơi chung” và “khởi xướng, dẫn dắt” các sáng kiến mới tại các diễn đàn liên nghị viện quốc tế, khu vực như IPU, AIPA... Điển hình gần đây là tổ chức thành công Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9, thu hút nghị sỹ trẻ đến từ khoảng 70 nước, với sáng kiến và dấu ấn quan trọng là lần đầu tiên thông qua Tuyên bố Hội nghị.

Phân tích tình hình quốc tế và trong nước thời gian tới có nhiều khó khăn, thách thức đan xen, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, "nhiệm vụ hàng đầu là phải tiếp tục gìn giữ và củng cố môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước hướng tới hai mục tiêu 100 năm vào năm 2030 và năm 2045. Để làm tốt nhiệm vụ đó, cần phải không ngừng đổi mới, sáng tạo và linh hoạt trong tư duy đối ngoại, trong phương cách triển khai, với tư duy mới, cách làm mới".

Trong đó, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, tư duy mới là cách tiếp cận toàn cầu, đa phương và liên ngành, trên cơ sở giữ vững độc lập, tự chủ, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Cần tiếp tục phát huy trường phái đối ngoại mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”, “gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển” như chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Đó là: kiên định về lập trường, nguyên tắc, mục tiêu chiến lược, song linh hoạt, sáng tạo và mềm dẻo trong sách lược, cách thức triển khai, luôn cân bằng, hài hòa trong quan hệ với các đối tác, nhất là các cường quốc; bảo đảm lợi ích quốc gia phù hợp với các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi...".

Về cách làm mới, theo Chủ tịch Quốc hội là phải chủ động hướng đi mới vào các lĩnh vực tiềm năng mới và đối tác mới để củng cố, phát triển mạng lưới quan hệ với các đối tác ngày càng bền vững, thực chất. Với tư duy mới và phương cách mới, chúng ta có thể chuyển hóa các thách thức thành cơ hội và lợi thế để nâng cao vai trò, vị thế và uy tín của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội mong các Đại sứ, các Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và cán bộ ngoại giao tham gia triển khai kênh đối ngoại Quốc hội đồng bộ với tất cả các kênh khác, tạo nên sức mạnh đối ngoại tổng hợp của quốc gia, đồng thời tiếp tục vun đắp quan hệ giữa Quốc hội ta với cơ quan lập pháp nước sở tại, quan hệ tốt đẹp với các Liên minh Nghị sỹ hữu nghị, cá nhân các Nghị sỹ có uy tín..., coi đó như là “vốn chính trị” của chúng ta trong quan hệ với nước sở tại.

Cùng với đó, cần tiếp tục phát huy thế mạnh của kênh đối ngoại Quốc hội, là đại diện cho người dân; đẩy mạnh kết nối giao lưu “mềm” về văn hóa, xã hội, giáo dục, thanh niên, du lịch... và lan tỏa mạnh mẽ hình ảnh của Việt Nam đến với khu vực và quốc tế. Đối ngoại Quốc hội cần gắn với triển khai nhiều khuôn khổ hợp tác mớixác lập gần đây, như Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) tại COP26.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý cần chú trọng thúc đẩy công tác ngoại giao kinh tế, xác định đây là nhiệm vụ trung tâm, là động lực quan trọng để phát triển, trên tinh thần “lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ” như Chỉ thị 15 của Ban Bí thư về công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước đến năm 2030 đã đề ra. Trong điều kiện hiện nay cần đa dạng hóa thị trường, bên cạnh các thị trường truyền thống cần mở rộng các thị trường mới, hình thành các chuỗi cung ứng mới, các chuỗi cung ứng chiến lược, có giá trị gia tăng cao, hợp tác trên tinh thần hai bên cùng thắng.

Khẳng định nhiệm vụ xây dựng nền ngoại giao chuyên nghiệp, toàn diện, hiện đại là yêu cầu vừa cấp bách, vừa mang tính chiến lược đối với công tác đối ngoại và là xu thế tất yếu của nền ngoại giao thế giới, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Quốc hội sẽ tiếp tục dành ưu tiên cao cho ngành ngoại giao khi xem xét, quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý sự nỗ lực tự thân của ngành ngoại giao, đặc biệt là trách nhiệm nêu gương của tập thể Lãnh đạo ngành Ngoại giao và của từng Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện.

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, mỗi Đại sứ, Trưởng Cơ quan đại diện phải là “cánh chim đầu đàn” đoàn kết cùng tập thể cơ quan, đơn vị rèn luyện đạo đức, ý chí, bản lĩnh chính trị, trung thành với Tổ quốc, giữ “vững nguyên tắc” đối ngoại của Đảng, Nhà nước, luôn nắm “chắc chuyên môn” để sáng tạo, linh hoạt trong hành động, đặt lợi ích của đất nước, của nhân dân lên trên hết, trước hết.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị ngành ngoại giao chủ động triển khai chủ trương nâng tầm đối ngoại đa phương, đặc biệt là trong khuôn khổ ASEAN - AIPA và Liên Hợp Quốc - Liên minh Nghị viện thế giới; sẵn sàng “khởi xướng, dẫn dắt” trong các vấn đề mà Việt Nam có thế mạnh, có kinh nghiệm, như xóa nghèo, bảo đảm an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, bình đẳng giới, y tế...

Trong bối cảnh các nước đều đang đẩy mạnh điều chỉnh chiến lược, chính sách, nhiều khuôn khổ, cơ chế hợp tác mới đang được hình thành, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện đẩy mạnh công tác nắm bắt thông tin, tham mưu cho Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Quốc hội trong điều chỉnh chính sách.

Đồng thời, phát huy truyền thống đại đoàn kết dân tộc, công tác người Việt Nam ở nước ngoài và bảo hộ công dân như tinh thần của Nghị quyết số 43 vừa được thông qua; cố gắng nhân rộng mô hình cộng đồng người Việt được công nhận là dân tộc thiểu số như tại Séc và Slovakia; phát huy tốt hơn nữa trí lực, nguồn lực của cộng đồng hơn 5,3 triệu người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là các nhà khoa học, giáo sư, chuyên gia công nghệ cao…

Ghi nhận các kiến nghị về chế độ, chính sách, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Quốc hội sẽ luôn đồng hành với ngành ngoại giao, tạo điều kiện thuận lợi để ngành ngoại giao hoàn thành trọng trách.