Cho ý kiến dự án Luật hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND

Một số đại biểu có ý kiến cho rằng việc lựa chọn nhóm vấn đề để đưa ra chất vấn trước Quốc hội khó bảo đảm sự khách quan, khó phản ánh hết ý chí của đại biểu và của cử tri; đề nghị quy định trách nhiệm của người bị chất vấn phải trả lời trực tiếp tại phiên họp trả lời chất vấn.

Giải trình vấn đề này, thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng tại Điều 80 của Hiến pháp và Điều 32 của Luật tổ chức Quốc hội đã quy định người bị chất vấn phải trả lời trước Quốc hội tại kỳ họp, hoặc tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian giữa hai kỳ họp Quốc hội. Trong trường hợp cần thiết, Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội cho trả lời bằng văn bản.

Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai phát biểu ý kiến. (Ảnh: Phương Hoa/TTXVN)

Do vậy, để bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện hoạt động của Quốc hội, Hội đồng nhân dân ở Việt Nam và phù hợp với quy định tại Điều 80 của Hiến pháp, dự thảo Luật đã quy định về việc lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn, người bị chất vấn theo hướng Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân xem xét trên cơ sở cân nhắc một cách toàn diện các vấn đề có liên quan; đồng thời sửa đổi, bổ sung quy trình chất vấn và trả lời chất vấn cụ thể hơn để phù hợp với quy định của Hiến pháp, nếu đại biểu chưa đồng ý với việc trả lời chất vấn thì tiếp tục chất vấn lại về nội dung đã chất vấn; người bị chất vấn phải trực tiếp trả lời chất vấn mà không được ủy quyền cho người khác trả lời thay (các điều 16, 27, 61 và 70 của dự thảo Luật).

Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn nêu trong luật hiện hành, phiên chất vấn được tiến hành khi có yêu cầu chất vấn của đại biểu Quốc hội. Ngoài quy định này, dự thảo luật cần nghiên cứu trường hợp cử tri gửi kiến nghị đến Quốc hội, đó cũng là căn cứ để tổ chức phiên chất vấn. Trong trường hợp đại biểu Quốc hội chất vấn những vấn đề không thuộc nhóm trả lời chất vấn, thì người được chất vấn phải có trách nhiệm trả lời bằng văn bản.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai, Điều 16 của dự thảo luật quy định về chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội còn hẹp hơn so với những quy định trong Hiến pháp 2013. Trên cơ sở đó, Chủ nhiệm Trương Thị Mai đề nghị ban soạn thảo cần nghiên cứu, thiết kế để Điều 16 của dự thảo luật cụ thể hóa Điều 80 Hiến pháp 2013.

Thảo luận về giám sát văn bản quy phạm pháp luật hay giám sát văn bản, Chủ nhiệm Trương Thị Mai tán thành với quan điểm của Thường trực Ủy ban Pháp luật. Theo quy định của Hiến pháp, Luật tổ chức Quốc hội, thì Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội có thẩm quyền giám sát các văn bản (bao gồm văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, văn bản về tố tụng). Do đó, cần sửa lại các quy định của dự thảo Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân theo hướng Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội giám sát các văn bản của cơ quan, cá nhân chịu sự giám sát.

Đánh giá cao hiệu quả từ các phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các Ủy ban và Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Công nghệ Phan Xuân Dũng nêu rõ, đó chính là những phiên chất vấn để giải đáp các vấn đề xuất phát từ yêu cầu của cuộc sống, được dư luận đánh giá cao. Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Công nghệ đề nghị nội dung này trong dự thảo cần được thể hiện sâu sắc hơn. Trong trường hợp cần thiết, Ủy ban, Hội đồng Dân tộc có thể trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, ra nghị quyết.

Thời gian còn lại của phiên làm việc buổi sáng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Trưng cầu ý dân.

Theo chương trình, chiều nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục thảo luận về dự án Luật Trưng cầu ý dân và cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết về chức năng, nhiệm vụ của Viện Nghiên cứu lập pháp.