Chánh án TANDTC và Viện trưởng VKSNDTC giải trình nội dung ĐBQH nêu

Cuối giờ sáng, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình, Viện trưởng VKSNDTC Lê Minh Trí đã có giải trình về ý kiến các ĐBQH nêu.

Xin chủ trương Quốc hội ban hành nghị quyết

Vẫn như phiên thảo luận chiều qua 23/10, trong buổi thảo luận sáng nay các đại biểu dành nhiều thời gian thảo luận dự thảo Nghị quyết tổ chức phiên tòa trực tuyến. Các đại biểu đều có chung nhận định cần thiết ban hành dự thảo nghị quyết và đánh giá cao đề xuất nội dung này của TANDTC.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình sau đó  đã có phần giải trình thêm một số vấn đề liên quan.

Cảm ơn sự đồng thuận của các đại biểu, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết, qua ý kiến phát biểu, các đại biểu đã đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan Công an, VKS, Tòa án, Thi hành án, Thanh tra trong việc thực hiện nhiệm vụ như đã thể hiện trong báo cáo. Các đại biểu cũng đánh giá cao nỗ lực của các ngành trong đó có Tòa án và chia sẻ những khó khăn mà các ngành đang thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện dịch bệnh. Tất cả các ý kiến phát biểu cũng đã ủng hộ Quốc hội ban hành Nghị quyết về tổ chức phiên tòa trực tuyến do TANDTC trình.

Xung quanh nội dung dự thảo nghị quyết, đại biểu đề cập đến căn cứ ban hành nghị quyết phiên tòa trực tuyến theo thủ tục rút gọn, Chánh án cho biết, tại phiên họp trù bị, do đồng chí Chủ tịch Quốc hội chủ trì lấy ý kiến đại biểu về việc bổ sung vào nội dung chương trình. Các căn cứ về sự cần thiết phải ban hành nghị quyết theo thủ tục rút gọn đã được nêu rõ, nên không đưa vào trong nội dung Tờ trình của TANDTC.

Về ý kiến đại biểu cho rằng, nên quy định trong nghị quyết là thí điểm 3 năm sau đó mới triển khai lâu dài. Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, các ý kiến ĐBQH đều đánh giá tầm quan trọng của việc áp dụng xét xử trực tuyến, vì đó là xu thế chung của thế giới và áp dụng lâu dài. Hàng năm TANDTC đều có báo cáo Quốc hội công tác Tòa án và sẽ có báo cáo nội dung này. Vì vậy nếu đưa vào trong nghị quyết thí điểm 3 năm thì chỉ có thể thực hiện trong 3 năm. Tại kỳ họp này, TANDTC xin chủ trương của Quốc hội ban hành Nghị quyết tổ chức phiên tòa trực tuyến. Các hướng dẫn thực hiện sau này sẽ được quy định cụ thể trong thông tư liên ngành. Hiện nay thông tư này đang ở dự thảo lần thứ 4, các đại biểu có thể quan tâm góp ý về các quy định của dự thảo bằng văn bản.

Liên quan việc đại biểu đề nghị quy định chặt chẽ và đưa vào nghị quyết một số nội dung, phạm vi áp dụng. Tòa án đã tham khảo các nước và đã quy định trong dự thảo. Thế giới có 3 phương thức: đưa vào các luật, có đạo luật riêng, hoặc giao cho Chánh án TANDTC hướng dẫn. Chúng ta áp dụng ban hành thông tư liên ngành áp dụng.

Về nguồn lực đảm bảo thực hiện, với sự hỗ trợ của các đia phương, TANDTC cũng đã chuẩn bị một số Tòa án tại Hải Phòng, Bắc Giang, TP Hồ Chí Minh, Tuyên Quang… Tuy nhiên về lâu dài phải bố trí nguồn lực hợp lý cho công việc này.

Trong phần dự thảo nghị quyết đã có một câu là "Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC, Bộ Công an", bây giờ thêm Bộ Quốc phòng nữa, "trong phạm vi quyền hạn của mình thực hiện nghị quyết này". Như vậy là trong nghị quyết cũng đã giao cho Chính phủ và điều này được hiểu là chuẩn bị các nguồn lực để thực hiện nghị quyết của Quốc hội, Chánh án cho biết.

Về ý kiến của đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị giao Tòa án thực hiện đề án điện tử, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết, để triển khai thực hiện Tòa án điện tử phải có 3 yếu tố: hạ tầng công nghệ thông tin, nhân lực (kỹ sư công nghệ…), hạ tầng pháp lý cho sử dụng hệ thống thông tin này.

Việc xây dựng đề án TANDTC đã hoàn thành có sự tham gia của Bộ TT&TT, Liên đoàn luật sư Việt Nam và các bộ, ban ngành. Đây là thẩm quyền Quốc hội giao Tòa án xây dựng đề án này. Còn mục đích của Tòa án điện tử để quản lý, điều hành về nhiều mặt của Tòa án, cung cấp cho người dân những tiện ích, dịch vụ công về tư pháp; thực hiện các hoạt động tố tụng trên nền tảng công nghệ số.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình cũng cho biết, nhiều ý kiến góp ý có tính gợi mở và đặt ra yêu cầu cao hơn, chất lượng hơn về tổ chức phiên tòa trực tuyến. Các ý kiến phát biểu sẽ được TANDTC lắng nghe và tiếp thu để triển khai thực hiện hiệu quả trong thời gian tới.

Tài sản không giải trình được nguồn gốc vẫn rất khó “đụng’ vào

Liên quan đến ý kiến các ĐBQH đề nghị các cơ quan tố tụng chú ý về một số vụ án bị kéo dài, Viện trưởng VKSNDTC Lê Minh Trí cho biết, mỗi cơ qua tố tụng có phần trách nhiệm và giải trình riêng. Trong số những vụ việc đang xin ý kiến, có những vụ việc, vụ án đang tiến hành các biện pháp tố tụng điều tra, làm rõ theo đúng luật định. Khi có kết quả sẽ thông tin đầy đủ đến cho đại biểu.

Liên quan đến vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng, thất thoát, ông Trí cho biết thời gian qua, với chủ trương của Đảng và quyết tâm chính trị đã yêu cầu các cơ quan tố tụng phải làm tốt hơn nữa công tác thu hồi tài sản tham nhũng và thất thoát của nhà nước.

Theo Viện trưởng VKSNDTC, vấn đề đặt ra là dù chúng ta có quyết tâm kê biên, thu hồi thì cũng phải theo pháp luật hiện hành. Hiện hệ thống pháp luật hiện hành không phải lúc nào cũng ta cũng niêm phong, kê biên được, nhất là khi các cơ quan còn phải chịu trách nhiệm bồi thường của nhà nước.

Kê biên không đúng người dân có quyền khởi kiện. Do đó khẩn trương với quyết tâm chính trị nhưng cũng phải chặt chẽ, chính xác. Hệ thống pháp luật hiện nay cần phải tiếp tục rà soát để hoàn chỉnh, hoàn thiện hơn.

Ông Trí thông tin tại hội nghị tổng kết 8 năm thi hành Luật phòng, chống tham nhũng, ông đề nghị Quốc hội xem xét đưa vào chương trình xây dựng Luật Đăng ký tài sản.

Theo ông Trí, hiện chúng ta mới kiểm soát tài sản trong hệ thống chính trị, còn đối tượng ngoài xã hội đang đứng tên, chiếm hữu, có chứng minh nguồn gốc hợp pháp hay không thì chúng ta còn bỏ một khoảng trống rất. Nếu chưa có Luật Đăng ký tài sản thì các đối tượng có thủ đoạn che giấu, ẩn nấp, nhờ người khác đứng tên xe ô tô, nhà đất… sẽ không “đụng” vào được, dù biết không giải trình được nguồn gốc tài sản đó là bất minh nhưng chúng ta cũng không làm gì được.

Ngoài ra, ông Trí kiến nghị Chính phủ nên có lộ trình cho việc hạn chế sử dụng tiền mặt ở mức độ ngày càng tốt nhất, các hoạt động kinh tế minh bạch thì chống tham nhũng, thu hồi tài sản mới tốt được.

“Quyết tâm chính trị nhưng vừa làm vừa lo. Không thu không được nhưng thu cũng không được, sợ người ta kiện. Kê biên không đúng người ta kiện, phải xác minh mà trong quá trình xác minh tài sản bị tẩu tán mất rồi”, ông Trí cho biết.

Về việc gần đây có một số đối tượng có hành vi thông qua hoạt động từ thiện, tranh chấp nhau, xung đột, có hành vi lợi dụng mạng xã hội gây mất trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng thuần phong mỹ tục, gây phản cảm trong đời sống xã hội, ông Trí cho biết thời gian tới các cơ quan tố tụng sẽ xem xét hành vi này, xử lý làm sao để bảo đảm trật tự kỷ cương của xã hội.