Ở các trường đại học đã có nhiều ngành đào tạo đại học mới ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu người học và nhân lực của thị trường lao động thì có những ngành lại khá chật vật để tuyển được học viên. Điều này khiến các trường cần có chính sách thu hút sinh viên các ngành khoa học cơ bản.
Thực trạng tuyển sinh năm 2022 đã thấy rất rõ sự mất cân bằng giữa các khoa tại nhiều trường đại học trên cả nước. Có những ngành đào tạo ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu người học và nhân lực của thị trường lao động thì lượng thí sinh rất đông, thậm chí nhà trường còn phải tăng điểm chuẩn vì lượng sinh viên quá đông.
Nhưng ngược lại có nhiều ngành học cơ bản dù đã phải bổ sung rất nhiều đợt tuyển sinh nhưng vẫn không đáp ứng đủ về số lượng học viên. Chủ yếu là các ngành khoa học cơ bản, ngôn ngữ.
Các trường đã đưa ra các chính sách học bổng hấp dẫn để thu hút thí sinh, nhưng cũng có ngành buộc ghép ngành nếu không muốn đóng cửa hoàn toàn. (Ảnh minh họa)
Tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, bên cạnh nhiều ngành "hot" hút nhiều thí sinh, nhiều năm nay rất khó tuyển sinh viên cho các ngành khoa học cơ bản như Vật lý học, Hải dương học, Kỹ thuật hạt nhân, Địa chất học, Khoa học môi trường, Kỹ thuật địa chất, Công nghệ kỹ thuật môi trường… Trên thực tế, nhu cầu xã hội về nhân lực của các ngành khá nhiều, điểm chuẩn đầu vào khá thấp nhưng vẫn ít thí sinh chọn học.
Để thu hút thí sinh, nhà trường đã thực hiện chính sách cấp học bổng toàn phần và bán phần dành cho các thí sinh trúng tuyển các ngành học này. Theo nhà trường, chính sách học bổng nhằm khuyến khích thí sinh lựa chọn các khối ngành khoa học phục vụ cho sự phát triển đất nước nhưng ít người học và ít cơ sở đào tạo.
Đây là những ngành học với lĩnh vực làm việc khá rộng, đáp ứng được nhiều nhu cầu xã hội; sinh viên tốt nghiệp có thể tham gia thị trường lao động đang thiếu hụt nhân lực chất lượng cao.
Cùng với chính sách hỗ trợ học phí của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho các ngành ít người học, từ khoá tuyển sinh năm 2022, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh dành nhiều chính sách học bổng cho sinh viên 9 ngành khoa học cơ bản, ngôn ngữ.
Cụ thể, trường cấp học bổng toàn phần năm học thứ nhất dành cho thí sinh giỏi, xuất sắc, tài trợ chi phí học ngoại ngữ, cùng nhiều đổi mới trong phương pháp giảng dạy, học tập…
Nhiều năm trực tiếp thực hiện công tác tư vấn tuyển sinh, Tiến sĩ Phạm Tấn Hạ, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, những năm gần đây xu hướng lựa chọn ngành học của các thí sinh có sự thay đổi, dịch chuyển nhưng không quá nhiều.
Các thí sinh thường chọn các ngành học "hot", mang đến nhiều cơ hội việc làm, thu nhập tốt sau khi ra trường và có nhiều cơ hội để phát huy năng lực của bản thân trong lĩnh vực đó. Trong sự phát triển của xã hội gắn với công nghệ hiện nay, các bạn học sinh dễ "quay lưng" với các ngành khoa học cơ bản.
Tiến sĩ Phạm Tấn Hạ cũng đề xuất, bên cạnh chính sách riêng của mỗi trường, Nhà nước nên có thêm cơ chế, chính sách riêng cho sinh viên theo học các ngành khoa học cơ bản, vừa hỗ trợ các em có thêm điều kiện học tập, vừa hỗ trợ nhà trường đào tạo được nhân lực chất lượng cho xã hội.