Bộ trưởng Bộ Y tế: Tăng cường kiểm tra để ngăn ngừa, xử lý sai phạm

Phát biểu khai mạc phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, bắt đầu từ sáng nay, Quốc hội sẽ dành 2,5 ngày để tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Đây cũng là phiên chất vấn đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV.

Theo Chủ tịch Quốc hội, trong suốt các nhiệm kỳ vừa qua, hoạt động chất vấn không ngừng được đổi mới, nâng cao hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của cử tri cả nước. Làm cho hoạt động chất vấn không chỉ là hoạt động để nâng cao chất lượng giám sát của Quốc hội mà còn nâng cao tính tương tác, góp phần thực hiện tốt các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Căn cứ đề nghị của 63 Đoàn đại biểu Quốc hội, ý kiến của đại biểu Quốc hội, ý kiến của cử tri và những vấn đề được nhiều ý kiến quan tâm qua các phiên thảo luận tổ liên quan đến tình hình kinh tế - xã hội, Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn đối với 4 nhóm vấn đề: Y tế; lao động, việc làm và các vấn đề xã hội; các vấn đề liên quan đến kinh tế vĩ mô, đầu tư công, phục hồi kinh tế trong và hậu đại dịch; giáo dục và đào tạo.

Cuối phiên thảo luận, Quốc hội sẽ dành thời gian để Thủ tướng Chính phủ báo cáo thêm các vấn đề đại biểu quan tâm và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Có lợi ích nhóm trong sử dụng test xét nghiệm hay không?

Có lợi ích nhóm trong sử dụng tets xét nghiệm hay không; những vi phạm về đấu thầu thời gian qua; Bác sỹ làm chuyên môn tốt có khi không quản lý tốt nên hậu quả như vừa qua nhiều bác sỹ rơi vào vòng lý… Nên chăng cần có tách quản lý riêng ra với chuyên môn- là những nội dung mà các đại biểu đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long sáng nay 10/11.

ĐB Trịnh Xuân An (Đồng Nai) chất vấn cơ chế, công tác hướng dẫn, chỉ đạo, giám sát, kiểm tra của Bộ Y tế trong việc để xảy ra những sai phạm gần đây.

Về sai phạm, vi phạm của một số cán bộ y tế bị xử lý trong thời gian qua, nhất là trong công tác đấu thầu, mua sắm thuốc men vật tư, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long bày tỏ, đây là vấn đề rất đau lòng, bên cạnh nguyên nhân chủ quan, có những nguyên nhân khách quan.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản để quy định, hướng dẫn trong lĩnh vực này; thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, để kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và xử lý nghiêm các sai phạm.

Chúng tôi lên án, mặt khác cũng sẽ tiếp tục rà soát những vấn đề phân cấp, phân quyền, kiểm tra, giám sát với các đơn vị để ngăn ngừa, phòng chống, đấu tranh các trường hợp vi phạm, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) chất vấn: Nhiều cử tri sống ở chung cư lo lắng về việc là F1 bắt buộc phải đi cách ly mà không xem cụ thể các điều kiện như đã tiêm 2 liều vắc xin, đã đeo khẩu trang, khi họ chỉ đi thang máy tiếp xúc với F0 chỉ 10 giây, họ có đủ điều kiện để cách ly tại căn hộ và cam kết tự cách ly, việc này gây lãng phí nguồn lực, nguy cơ lây nhiễm chéo, không phù hợp với thực tế. Bộ trưởng có ý kiến gì về vấn đề này?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho rằng: Vấn đề này Bộ Y tế đã có hướng dẫn, với người đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin và đã khỏi bệnh thì chỉ cần theo dõi sức khỏe 7 ngày, với người tiêm 1 mũi thì cách ly tại nhà 7 ngày, với người chưa được tiêm mũi nào thì về phải cách ly tại nhà 14 ngày.

Tuy nhiên tùy thuộc vào điều kiện của địa phương, tùy mức độ dịch, nhất là vấn đề đảm bảo an toàn chống dịch có mật độ dân cư cao, chưa tiêm vắc xin thì cố gắng cách ly linh hoạt để đảm bảo an toàn.

Trường hợp này áp dụng cụ thể với chung cư rất đông người, tiêm chủng chưa có thì áp dụng cách ly tập trung, tại nhà, chúng tôi đã có văn bản hướng dẫn.

Giá kít test covid-19 sẽ được quản lý chặt

ĐBQH Đặng Hồng Sỹ (Bình Thuận) nêu thực tế, Việt Nam là 1 trong 4 nước đầu tiên phân lập được virus, năm 2020 sản xuất được kit test và có nước đặt mua, nhưng vừa qua chủ yếu nhập khẩu. Vậy nguyên nhân là gì? Nếu sản xuất được kit test thì đã sử dụng ở đâu, địa phương nào? Giá xét nghiệm sáng nay mới có, vậy trách nhiệm quản lý giá cả của Bộ trưởng thế nào?

Cùng chung ý kiến, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, đang có tình trạng loạn giá xét nghiệm Covid-19, mỗi nơi một giá, có nơi 450.000 đồng cho một lần xét nghiệm. Đại biểu hỏi "có lợi ích nhóm không? Tại sao có chuyện này xảy ra, trách nhiệm của Bộ trưởng là gì?".

Về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, hiện nay, chúng ta đã có 8 đơn vị sản xuất trong nước cung cấp kit test, test PCR, cũng như cung cấp các kháng thể và năng lực sản xuất, cung ứng của chúng ta về cơ bản đáp ứng đầy đủ. Hiện, Bộ Y tế đã thúc đẩy cho vấn đề về nghiên cứu sản xuất những phương pháp chẩn đoán mới, ví dụ như chẩn đoán qua hơi thở, nước bọt để làm giảm giá thành và tăng tính tiện ích đối với người dân.

Ngày 8/11 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 89 về quản lý trang thiết bị y tế, có thể nói rằng đây là một trong những nghị định thay đổi cơ bản vấn đề về quản lý trang thiết bị y tế.

Nghị định nhằm minh bạch quản lý, chuyển từ phương thức tiền kiểm sang hậu kiểm, phương thức quản lý phù hợp với quốc tế. Bộ Y tế đảm bảo quản lý giá trang thiết bị y tế bằng cách đưa vào mặt hàng này quản lý giá theo Luật giá và sẽ trình Quốc hội để bình ổn giá mặt hàng.

Bộ Y tế cũng đã ban hành Thông tư 16 về giá xét nghiệm trong Thông tư 16 điểm hết sức lưu ý, chỉ tính giá tối đa đối. Tức là đối với giá test nhanh là 106.000 đồng và được thanh toán mức độ như vậy, nếu như đơn vị y tế đấu thầu với giá sinh phẩm thấp hơn giá đó chỉ được thu giá thấp hơn, thì đây là một trong những điều Bộ đang tiến hành đảm bảo vấn đề về quản lý giá đối với trang thiết bị y tế.

Bộ trưởng cho biết đến thời điểm hiện nay, chúng ta đã có 2 đơn vị sản xuất các test nhanh kháng nguyên và có hai đơn vị đang tiếp tục có chuyển giao công nghệ từ Tây Ban Nha, từ Pháp, một đơn vị chuyển giao từ các nước khác để sản xuất test nhanh kháng nguyên và đang rất gấp rút thúc đẩy cho vấn đề về sản xuất để đảm bảo đủ sản xuất trong nước sử dụng trong nước. Vấn đề về xét nghiệm kháng thể chúng ta cũng đã có 2 đơn vị sản xuất kháng thể. Như vậy, sẽ cố gắng làm sao để chủ động được nguồn cung ứng đối với test nhanh.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, giá cả thiết bị, sinh phẩm phụ thuộc vào nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, thời điểm mua; khi dịch bệnh mới bùng phát, thiếu nguồn cung, các quốc gia tranh mua,... nên giá cao; sau khi nguồn cung được mở rộng, giá giảm... Bộ Y tế đã chỉ đạo các doanh nghiệp cung ứng sản phẩm phải công khai, niêm yết giá trên Cổng TTĐT của Bộ để các địa phương tham khảo, quyết định mua sắm...

Đồng thời, Bộ Y tế cũng tăng cường cấp phép cho các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu test kit, tạo điều kiện nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm mới, mở rộng nguồn cung, hạ giá thành sản phẩm; tăng cường vận động doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế, các nước tài trợ để bảo đảm đủ số lượng, chất lượng test kit, sinh phẩm,... phục vụ công tác phòng chống dịch;

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng liên tục điều chỉnh chiến lược xét nghiệm cho phù hợp với từng thời điểm diễn biến dịch bệnh, để triển khai công tác xét nghiệm tiết kiệm, hiệu quả; liên tục có văn bản nhắc nhở các địa phương đảm bảo việc thực hiện đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế, sinh phẩm theo đúng quy định của pháp luật,...

Đại biểu Lưu Văn Đức đặt câu hỏi: Bộ Y tế dự báo dịch đến 2022 như thế nào, có khó khăn gì trong dự báo? Trách nhiệm Bộ Y tế trong việc tham mưu, để triển khai chiến lược tiêm vaccine, Bộ trưởng có chiến lược gì đảm bảo công bằng. Có địa phương tiêm đủ, có địa phương chưa tiêm, nhiều địa phương chuẩn bị tiêm mũi 3?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho hay: Dự báo với Covid-19 hết sức khó khăn. Các nước hầu hết chưa có dự báo mang tính dài hạn. WHO đưa khuyến cáo chung dịch không thể kết thúc 2022, hi vọng 2023 Covid-19 trở thành bệnh theo mùa. Đây là đại dịch chưa từng có trong tiền lệ, biến chủng liên tục. Chủng gốc tốc độ lây vừa phải, biến chủng Delta lây lan nhanh.

Chúng tôi nhìn nhận thẳng thắn, một số địa phương có dấu hiệu Covid tăng trở lại, rất quan ngại. Chính phủ, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương tăng cường chống dịch. Từ giờ đến cuối năm dịch diễn biến phức tạp, xuất hiện tâm lý chủ quan, một số người dân không áp dụng khuyến cáo 5K.

Có một số nguyên nhân khác, như thời tiết lạnh miền Bắc, Tết đến tập thể đông người. Lưu ý các địa phương hết sức quan tâm chống dịch từ nay đến cuối năm, 2022, tăng phủ vắc xin để giảm mắc, giảm tử vong. Công tác chống dịch cuối năm và đầu 2022 vẫn là trọng điểm, ưu tiên.

Về vấn đề phân bổ vắc xin, thời gian qua chiến lược vắc xin rất thành công, đồng bộ. Thời điểm này đã mua, nhập khẩu, thỏa thuận gần 200 triệu liều. Chúng ta thúc đẩy chiến lược ngoại giao vắc xin , làm sao tăng lượng vắc xin nhanh nhất, nhiều nhất.

Theo quan điểm chung, chỉ đạo các địa phương phải đẩy nhanh phủ mũi 1, đồng thời tiêm trả mũi 2. Lượng vắc xin về hoàn toàn đảm bảo đủ cho người dân từ 18 tuổi trở lên tiêm đủ 2 mũi, cho 12-17 tuổi tiêm đủ 2 mũi.

Cuối năm nay mới có kế hoạch tiêm mũi 3. Một vài địa phương tuyên bố tiêm mũi 3, tôi đề nghị phải theo hướng dẫn chung của Bộ Y tế, đảm bảo công bằng trong phân bổ vắc xin.

Về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Nhân lực ngành y đang thiếu, nhất là nhân lực chất lượng cao. Trong giai đoạn chống dịch, Bộ trưởng có giải pháp gì chống chảy máu chất xám ngành, khi nhân viên y tế ra bệnh viện tư, một số lãnh đạo bệnh viện bị khởi tố?

Bộ trưởng cho biết: Thời gian qua, Bộ triển khai nhiều chương trình đào tạo tăng chất lượng nhân lực, có chính sách, giải pháp thu hút nhân lực làm ở công lập (chế độ phụ cấp đặc biệt, trực, phòng chống dịch đã triển khai).

Đối với việc một số trường hợp cán bộ y tế công lập sang tư nhân, chúng tôi đánh giá nhân lực y tế công lập đang là chủ đạo. Người có trình độ chuyên môn cao hầu hết đang làm ở lĩnh vực công lập.

Tới đây Bộ tiếp tục quan tâm vấn đề này theo hướng: Tiếp tục đào tạo nhân lực; tăng cường chế độ thu hút; đào tạo, đào tạo lại không riêng gì y tế công lập, tư nhân; cải cách chế độ tiền lương, phụ cấp đảm bảo cán bộ y tế yên tâm làm ở y tế công lập.