Bộ Nội vụ ban hành cẩm nang hướng dẫn tổ chức chính quyền địa phương cấp xã

Nội dung Cẩm nang "Chính quyền địa phương cấp xã" được thiết kế theo hướng thực tiễn, rõ ràng, cụ thể hóa chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác và xử lý tình huống phát sinh tại cơ sở, bảo đảm thống nhất và hiệu quả trong tổ chức thực hiện.

Cẩm nang "Chính quyền địa phương cấp xã" được chia thành 6 phần chính, mỗi phần tập trung vào các khía cạnh quan trọng của tổ chức và hoạt động chính quyền cấp xã.

Phần 1: Những vấn đề chung về chính quyền địa phương cấp xã, giới thiệu về tổ chức đơn vị hành chính cấp xã (xã, phường, đặc khu), nguyên tắc tổ chức và hoạt động, cũng như vị trí, chức năng của HĐND và UBND.

Phần 2: HĐND cấp xã, nêu rõ nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và hoạt động của HĐND, bao gồm Thường trực HĐND, các Ban và đại biểu HĐND.

Phần 3: UBND cấp xã, trình bày nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và hoạt động của UBND, cùng vai trò lãnh đạo của Chủ tịch UBND.

Phần 4: Đại biểu HĐND cấp xã, mô tả tiêu chuẩn, nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu HĐND cấp xã, bao gồm trách nhiệm đại diện ý chí, nguyện vọng của nhân dân và thực hiện giám sát.

Phần 5: Cơ chế phối hợp và quản lý, nhấn mạnh sự phối hợp giữa HĐND và UBND, vai trò của Chủ tịch UBND và việc ứng dụng công nghệ trong quản lý.

Phần 6: Điểm nổi bật của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, tập trung vào mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh và xã), phân cấp, phân quyền rõ ràng và tăng cường quyền tự chủ của chính quyền cấp xã.

Ngoài ra, cẩm nang còn có Phụ lục cung cấp danh mục 28 nghị định và văn bản pháp luật liên quan đến phân cấp, phân quyền trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.

Theo Bộ Nội vụ, trong bối cảnh nước ta đang tích cực triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã), việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã với vai trò là cấp chính quyền gần dân, sát dân, trực tiếp tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật và giải quyết các vấn đề của người dân, doanh nghiệp, cung cấp dịch vụ công cơ bản, thiết yếu, nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của cấp cơ sở là yêu cầu cấp thiết.

Ngày 16/6/2025, Quốc hội đã ban hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15, Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền đã ban hành các Nghị định, văn bản hướng dẫn để triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, trong đó đã có nhiều quy định đổi mới toàn diện về tổ chức bộ máy, phân định nhiệm vụ, quyền hạn, cũng như cách thức vận hành của chính quyền cấp xã.

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, cuốn “Cẩm nang tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp xã” được biên soạn (theo bản giấy và bản điện tử) nhằm cung cấp thông tin một cách hệ thống, đầy đủ và dễ tiếp cận cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong việc triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 và các văn bản pháp luật mới có liên quan.

Tải Cẩm nang tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp xã ở đây.