Hiện 95% ca ghép tạng ở Việt Nam được tiến hành từ người cho sống, chỉ có 5% ca ghép từ người cho chết não. Điều này đi ngược hẳn hoàn toàn với xu hướng chung của toàn thế giới khi nhiều nước đa phần ca ghép tạng là từ người cho chết não.
Thông tin được PGS.TS Đồng Văn Hệ - Phó Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết khi nhận quyết định làm Giám đốc Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người.
Việt Nam đã có lịch sử 30 năm ghép tạng. Đến nay, kể từ ca ghép tạng đầu tiên (năm 1992), đã có 6.500 ca ghép tạng được thực hiện trên toàn quốc.
Trong đó, số người được ghép thận là hơn 6.100 ca; số người được ghép gan là 384 ca; số người được ghép tim là 59 ca; số người được ghép phổi là 9 ca; số người được ghép tụy, thận là 1 ca; số người được ghép tim, phổi là 1 ca; số người được ghép ruột là 2 ca.
Trung tâm điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người là đơn vị đầu tiên trên toàn quốc xây dựng được danh sách các trường hợp chờ ghép tạng quốc gia với gần 50.000 người đăng ký hiến tạng sau khi chết/chết não.
Theo PGS Hệ, con số trên là sự nỗ lực lớn của toàn ngành y tế, tuy nhiên vẫn còn khiêm tốn so với nhiều nước, chẳng hạn như Hàn Quốc trong một năm họ đã ghép tạng khoảng 5.000 ca.
Hiện cả nước có 1.500 bệnh viện, với khoảng 300 bệnh viện đồng thời là nơi điều trị bệnh nhân chấn thương sọ não. Như vậy, mỗi bệnh viện chỉ cần chẩn đoán, tư vấn cho 1 bệnh nhân chết não hiến tặng mô bộ phận cơ thể người thì trong một năm sẽ có khoảng 300 người hiến tạng.
Tuy nhiên, số ca được ghép từ người hiến chết não quá khiêm tốn so với nhu cầu của người bệnh suy tạng cần được ghép. Ước tính, tại Việt Nam mỗi ngày có khoảng 10 người chết trong khi chờ ghép tạng.
Trong khi đó thực tế tại Việt Nam, có đến 95% ca ghép tạng được tiến hành từ người cho sống, chỉ có 5% ca ghép từ người cho chết não, điều này đi ngược hẳn hoàn toàn với xu hướng chung của toàn thế giới khi nhiều nước đa phần ca ghép tạng là từ người cho chết não.
"Đây là một khó khăn, thách thức cần truyền thông, vận động nhằm tăng cường nguồn tạng hiến để cứu sống người bệnh", PGS Hệ nói.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho rằng, Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người thực hiện chức năng nhiệm vụ hết sức nhạy cảm, do đó cần đảm bảo chuẩn chỉ, đúng quy định pháp luật.
"Trung tâm cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền vận động người dân hiến mô, tạng của người chết não. Đồng thời chuyển giao kỹ thuật ghép mô, tạng cho các bệnh viện tuyến dưới, góp phần giảm tải cho bệnh viện tuyến Trung ương", Thứ trưởng nói.