Sáng nay (30/5), phiên tòa xét xử bị cáo Hoàng Công Lương trong sự cố chạy thận xảy ra tại BVĐK tỉnh Hòa Bình khiến nhiều người tử vong đã bước sang ngày làm việc thứ 12, phiên tòa tiếp tục diễn ra ở phần tranh tụng.
Theo đó, trong phiên tòa sáng nay, luật sư Hoàng Ngọc Biên, bào chữa cho bị cáo Hoàng Công Lương đã phản đối trước việc Viện kiểm sát đề nghị HĐXX trả lại hồ sơ để điều tra bổ sung tại phiên tòa chiều qua (29/5).
Theo luật sư Hoàng Ngọc Biên, không có căn cứ để Viện Kiểm sát đề nghị trả hồ sơ vì khi xem xét về trách nhiệm thì Thủ trưởng và Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra và điều tra viên phải chịu trách nhiệm chính trong giai đoạn điều tra.
Với trách nhiệm của Cơ quan truy tố thì Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát và Kiểm sát viên phải chịu trách nhiệm.
Do đó, vị luật sư này cho rằng trong phạm vi trách nhiệm này không có căn cứ để trả hồ sơ. Theo khoản 1 Điều 320 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, trong quá trình thẩm vấn, xét hỏi và luận tội, nếu Viện Kiểm sát thấy không có đủ căn cứ thì phải rút Quyết định truy tố và đề nghị tuyên bố vô tội. Luật sư Biên nói: “Không phải thấy sai rồi thì trả lại hồ sơ”.
Cũng trong phần bào chữa của mình, luật sư Hoàng Ngọc Biên cho rằng, ở khoản 4 Điều 326 Bộ luật Tố tụng hình sự có nội dung liên quan vấn đề nghị án. Trường hợp Viện Kiểm sát rút Quyết định truy tố thì HĐXX vẫn xét xử bình thường và nếu thấy bị cáo không phạm tội thì tuyên bố bị cáo không phạm tội.
Các bị cáo tại phiên tòa xét xử
Cũng theo luật sư này, đây là vụ án nhiều tình tiết phức tạp, nhưng quá trình điều tra chưa bao giờ mời các chuyên gia đến để tham vấn.
“Để tìm ra sự thật cần tham vấn ý kiến các nhà chuyên môn, không đơn giản như các loại tội phạm khác. Vì vậy, tôi đề nghị HĐXX áp dụng Điều 256 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 tuyên bác sỹ Hoàng Công Lương vô tội. Còn lại, tôi đề nghị Viện Kiểm sát tiếp tục làm rõ 7 câu hỏi trong phần tranh luận”, luật sư Hoàng Ngọc Biên yêu cầu Viện Kiểm sát tiếp tục tranh luận.
Trước đó, vị đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa vẫn bảo lưu quan điểm bị cáo Hoàng Công Lương phải chịu trách nhiệm trong việc ra y lệnh, nếu bác sỹ Lương xin ý kiến Trưởng khoa trước khi ra y lệnh sẽ được miễn trừ trách nhiệm.
Về vấn đề này, luật sư Biên cho rằng không có quy định nào buộc bác sỹ phải xin ý kiến Trưởng khoa trước khi ra y lệnh, trừ trường hợp bệnh nhân trong tình trạng phức tạp cần phải hội chẩn bởi hội đồng chuyên môn.
Trước những quan điểm bào chữa của các luật sư, VKS tiếp tục đối đáp, tập trung những vấn đề các luật sư cho rằng cơ quan này chưa trả lời chưa rõ.
Xuyên suốt trong lần đối đáp của vị đại diện VKS, quan điểm buộc tội bác sỹ Hoàng Công Lương vẫn được giữ nguyên so với lần đối đáp trước đó.
Các luật sư của Hoàng Công Lương cho rằng cơ quan điều tra và VKS đã vi phạm quy tắc tố tụng vì sau khi cấp giấy chứng nhận luật sư cho bị cáo rồi nhưng không mời luật sư tham gia lấy cung, nên những lời khai trước đó không có giá trị pháp lý.
Về việc này, VKS viện dẫn Điều 76 Bộ Luật Tố tụng hình sự năm 2015, bị cáo Lương vẫn tự thực hiện quyền bào chữa của mình nên không mất đi giá trị lời khai.
Luật sư Trần Hồng Phúc cho rằng có việc dụ cung, mớm cung đối với Lương khi ngày 30/6/2017, điều tra viên cho Lương xem sổ họp giao ban qua hình chụp bằng điện thoại. Quan điểm của VKS về việc này như sau:
“Chúng tôi đánh giá tổng quan, khách quan toàn diện. Việc cho xem này không phải là dụ cung, mớm cung vì trước đó Lương đã khai về nhiệm vụ được giao”.
Đối đáp lại, luật sư Nguyễn Chiến cho rằng đây là sự lấp liếm của VKS để che đậy sự vi phạm của cơ quan tiến hành tố tụng.
Đại diện VKS tại phiên tòa xét xử
Việc có dấu hiệu bỏ ra ngoài tài liệu lời khai của bác sỹ Linh và trong chứng cứ luật sư giao nộp, VKS cho rằng qua kiểm tra lại hồ sơ kiểm sát, bác sỹ Linh khai rằng cả 3 bác sỹ tại đơn nguyên thận nhân tạo đều có quyền ra y lệnh, nên đây là lời khai theo hướng có lợi cho bác sỹ Lương chứ không phải bất lợi.
Tuy nhiên, luật sư Chiến không đồng tình khi cho rằng nguyên tắc trong quá trình điều tra, tất cả các chứng cứ đều phải đưa vào hồ sơ cho dù bất lợi hay có lợi cho bị can.
Về xác định chủ thể của tội phạm liên quan đến nhiệm vụ bác sỹ Lương được phân công phụ trách đơn nguyên thận nhân tạo, VKS vẫn sử dụng những lời khai của ông Hoàng Đình Khiếu, nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực - PGĐ bệnh viện, ông Hoàng Công Tình (nguyên phó khoa Hồi sức tích cực) và ông Đinh Tiến Công, phụ trách điều dưỡng tại khoa Hồi sức tích cực để khẳng định nhiệm vụ của bác sỹ Lương. Viện Kiểm sát nêu quan điểm: “Chúng tôi khẳng định những lời khai này là phù hợp thực tế vì bác sỹ Lương không từ chối việc phân buồng và từ trước đến nay vẫn ký y lệnh theo lệnh của Trưởng khoa giao”.
Phân tích kỹ hơn, VKS cho rằng vai trò của Lương là bác sỹ điều trị và không bao giờ được duyệt y lệnh nếu không được Trưởng khoa giao.
Về các nhân chứng thay đổi lời khai so với lời khai tại cơ quan điều tra về việc bác sỹ Lương được phân công nhiệm vụ phụ trách đơn nguyên thận nhân tạo, VKS không chấp nhận lời khai thay đổi tại tòa vì những người này đều không tham gia trọn vẹn cuộc họp giao ban cuối năm 2015.
Để thuyết phục các luật sư, VKS cho rằng lời khai của bác sỹ Linh tại cơ quan điều tra vào ngày 21/6/2017 (9 ngày trước khi cơ quan CSĐT thu giữ sổ giao ban), bác sỹ Linh khai Lương được giao nhiệm vụ phân công phụ trách khoa tại cuộc họp cuối năm 2015. Ông Khiếu là người giao nhiệm vụ cho Lương trực tiếp quản lý chuyên môn, được ra y lệnh, tất cả mọi người trong khoa đều biết việc này.
Tại biên bản lời khai ngày 18/7/2017, điều dưỡng Hợi khai Lương được ông Khiếu giao phụ trách chuyên môn tại đơn nguyên thận nhân tạo ngày 29/11/2016 trong cuộc họp giao ban, nội dung ghi trong sổ về phân công nhiệm vụ đối với bác sỹ Lương là “như năm trước”.
Trong phần đối đáp, các luật sư cũng tập trung làm rõ việc bác sỹ Lương ký đề xuất sửa chữa hệ thống lọc RO số 2 ngày 20/4/2017 có phải là hành vi nguy hiểm hay không, VKS cho rằng hành vi này không gây nguy hiểm, nhưng làm phát sinh vụ việc.
“Những lần ký trước không xảy ra hậu quả, nhưng trong trường hợp này Lương là người ký, được giao phụ trách chuyên môn, là người biết rõ việc sửa chữa. Do vậy ngày 29/5/2017 trước khi ra y lệnh Lương không thể chỉ dựa vào việc nghe điều dưỡng Hậu thông báo máy móc đã sửa xong”, VKS cho biết.
VKS cũng nêu quan điểm Hoàng Công Lương không bắt buộc phải kiểm tra thiết bị hoặc trực tiếp kiểm tra nguồn nước có nhiễm độc hay không. Tuy nhiên theo VKS, bắt buộc Lương phải kiểm tra lại thông tin sau sửa chữa. Bị cáo Bùi Mạnh Quốc và Trần Văn Sơn cũng đều khẳng định chưa hề có việc bàn giao đưa máy vào sử dụng. Do vậy, VKS cho rằng Lương phải cân nhắc kỹ càng trước khi ra y lệnh cuối cùng.
“Chúng tôi dựa vào chữ ký của bác sỹ Lương. Nếu không có sự đồng ý của Lương thì hệ thống máy móc chưa thể vận hành. Điều dưỡng Hậu là người bật máy, nhưng nếu Lương chưa đồng ý thì hệ thống sẽ không được bật”, VKS nêu quan điểm.
VKS cũng thừa nhận theo quy chế khoa lọc máu, Trưởng khoa phải chịu trách nhiệm về nguồn nước, bị cáo Lương đã được giao trách nhiệm thực hiện chuyên môn, vì vậy phải chịu trách nhiệm kiểm tra và báo cáo Trưởng khoa.
“Trong trường hợp này, bị cáo phải báo cáo và đã vượt quá thẩm quyền bị cáo được giao. Nếu báo cáo Trưởng khoa trước khi ký y lệnh, đương nhiên trách nhiệm thuộc về ông Khiếu (Trưởng khoa). Nhưng bị cáo đã không báo cáo mà vẫn tổng duyệt y lệnh và đưa hệ thống máy móc vào vận hành", VKS nêu quan điểm.
VKS cho rằng theo nội dung tại công văn 4342 Bộ Y tế gửi Cơ quan Cảnh sát điều tra và theo đặc thù của BVĐK tỉnh Hòa Bình, người phải chịu trách nhiệm về nguồn nước thuộc về ông Hoàng Đình Khiếu. Công ty Thiên Sơn có trách nhiệm đưa nguồn nước đi giám định, nhưng việc kiểm soát cái đó có hay chưa lại thuộc trách nhiệm của Trưởng khoa. Đại diện VKS nói: “Chúng tôi không cáo buộc Lương phải chịu trách nhiệm về nguồn nước, nhưng khi thực hiện nhiệm vụ chuyên môn phải đảm bảo quy chế và phải báo cáo để người có thẩm quyền quyết định”.
Trong tình thế này, theo VKS, Lương buộc phải cân nhắc để lựa chọn cái nào an toàn cho người bệnh hơn vì đây là lọc máu theo chu kỳ, chứ không phải là lọc máu cấp cứu. Bác sỹ biết rằng hệ thống vừa sửa chữa nên bắt buộc phải kiểm tra nguồn nước có an toàn hay không. Việc nguồn nước không an toàn còn nguy hiểm hơn gấp bội so với việc Lương tự ý ra y lệnh.
Đối với trách nhiệm những cá nhân có liên quan nhưng không bị khởi tố, đại diện VKS khẳng định nếu thấy có vi phạm sẽ đề nghị HĐXX kiến nghị thực hiện xem xét mở rộng truy tố ở giai đoạn sau của vụ án.