Xuân về ở thung lũng Tà Dê

Mảnh đất mà mới đây còn chát chúa tiếng súng, nay đã rộn rã tiếng cười. “Cái chết trắng” dần bị đẩy lùi bởi những quả đồi được phủ xanh cây trái.

Tà Dê - “Thánh địa” của những ông trùm ma túy

Những ngày cuối năm, chúng tôi chọn Tà Dê (xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, Sơn La) là điểm đến cho chuyến hành trình ngược Tây Bắc. Bản Tà Dê nằm ở thung lũng, bao quanh là núi non trùng điệp, cách Hà Nội khoảng 170km. Con đường quanh co, uốn lượn men theo sườn núi, xuyên qua những cánh rừng già là lối độc đạo dẫn vào Tà Dê.

Chúng tôi đặt chân tới bản Tà Dê trong cái lạnh dưới 10 độ C, mưa giăng mù mịt, rét cắt da cắt thịt. Bản Tà Dê có hơn 100 hộ dân, hơn 570 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông, canh tác trồng ngô, dong riềng và chăn nuôi gia súc, gia cầm.

Những năm gần đây Tà Dê đã có nhiều khởi sắc. Những con đường bê tông uốn lượn, những cây cột điện cao sừng sững “cõng” dòng năng lượng mới đến thắp sáng cho người dân trong bản. Nương ngô xanh mướt, vườn chanh leo trĩu quả phủ kín những sườn đồi.

Chính quyền địa phương luôn chăm lo cho đời sống của người dân, quan tâm tặng quà nhân các dịp lễ, Tết

Ít ai biết rằng chỉ vài năm về trước nơi này còn rất hoang sơ, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí còn nhiều hạn chế, cuộc sống của bà con gần như bị tách biệt với bên ngoài. Trong hoàn cảnh đó, những đối tượng xấu đã dụ dỗ, lôi kéo người dân đi lầm đường, lạc lối. Vì vậy, bản Tà Dê được xem là một trong những địa bàn trọng điểm phức tạp về an ninh trật tự của xã Lóng Luông, đặc biệt là tội phạm liên quan đến ma túy.

Vài tháng trước, người dân nơi đây phải sống trong nỗi lo âu, thấp thỏm khi những đối tượng trốn lệnh truy nã tới Tà Dê lập “đại bản doanh” và đường dây buôn bán ma túy xuyên quốc gia. Chúng dựng những boong ke, hầm trú ẩn quanh nhà và tử thủ bằng “vũ khí nóng”.

Nguyễn Thanh Tuân và Nguyễn Văn Thuận, hai đối tượng trốn nã đặc biệt nguy hiểm đã dựng lên ở Tà Dê một “thủ phủ ma túy” bất khả xâm phạm. Tiếng súng thi thoảng lại vang lên chát chúa. Người dân Tà Dê luôn thấy lo sợ mỗi khi bước ra khỏi nhà và đóng cửa, cảnh giác với tất cả mọi người.

Một đồng nghiệp của tôi trong lần đi cùng đoàn công tác vào bản Tà Dê đã bị những tên trùm ma túy nổ súng cảnh cáo. Cô bảo, cho đến khi ngồi trên xe ô tô, hai bên là các chiến sĩ Công an bảo vệ, cô mới biết mình còn sống. Nói vậy để thấy rằng, những tên trùm ma túy đã biến Tà Dê thành “miền đất dữ” đầy sự nguy hiểm như thế nào.

Lãnh đạo huyện kiểm tra việc trồng bơ tại bản Tà Dê

Mùa xuân mới trên bản Tà Dê

Từ khi hai trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân, Nguyễn Văn Thuận cùng nhiều đối tượng truy nã ẩn náu ở Tà Dê bị tiêu diệt, bắt giữ thì cuộc sống của bà con đã dần thay đổi, tình hình an ninh từng bước ổn định, tập trung vào phát triển kinh tế.

Nếu như trước đây, trên khuôn mặt người dân ở bản Tà Dê luôn thường trực nỗi sợ hãi, thì giờ họ đã bớt lo âu, nụ cười cũng tự nhiên và thân thiện với “người lạ”.

Trưởng bản Tà Dê Sồng A Tồng bảo: “Trước đây cuộc sống của bà con dân bản vất vả lắm, tệ nạn ma túy luôn rình rập, một số bà con thiếu hiểu biết nên công tác vận động nhân dân chấp hành theo các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước rất khó khăn. Tuy nhiên, được sự quan tâm của các cấp chính quyền hỗ trợ, nhân dân thay đổi tập quán canh tác, đầu tư đường, điện, trường học nên đời sống bản người Mông chúng tôi mỗi ngày no đủ hơn. Bây giờ nhà nào cũng có cơm ăn, áo mặc, Tết đến có thịt, có bánh nên việc tham gia phong trào, giữ những nét phong tục truyền thống cũng được người dân hưởng ứng hơn”.

Giàn chanh leo trĩu quả giúp bà con ở Tà Dê có thêm thu nhập ổn định

Quan sát một vòng xung quanh cùng với quãng đường vào bản có thể thấy những điều Trưởng bản Sồng A Tồng nói hoàn toàn có lý. Giờ đây, người dân bản Tà Dê đã biết trồng cây ăn quả, đặc biệt là cây chanh leo, cây bơ, một loại cây trồng được Nhà nước hỗ trợ tới 3.000 cây giống hiện đang sinh trưởng và phát triển tốt. Tính đến nay toàn bản đã có trên 7 héc ta diện tích đất trồng cây chanh leo, cho thu hoạch trên 18 tấn/vụ, hiệu quả của mô hình là bước khởi đầu giúp bà con có thêm thu nhập ổn định.

“Cơn bão” ma túy nơi đây mới đi qua chưa được bao lâu, những tàn dư của nó ít nhiều vẫn còn ảnh hưởng đến đời sống của bà con nên việc cả bản Tà Dê được phủ xanh bởi những dàn chanh leo, những cây bơ xanh mướt là một sự nỗ lực rất lớn của chính quyền địa phương để giúp người dân từ bỏ “cái chết trắng” và dần thay đổi cuộc sống.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Tếnh A Chìa, Chủ tịch UBND xã Lóng Luông cho biết: “Thời gian tới, UBND xã sẽ tiếp tục có những chủ trương, chính sách cụ thể để phát triển kinh tế cũng như ổn định an ninh trật tự tại bản Tà Dê. Xã cũng sẽ sử dụng nguồn tài trợ của huyện để chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với địa phương, tuyên truyền cho bà con trong bản nhân rộng mô hình trồng cây chanh leo và đầu tư chăm sóc tốt cho cây bơ đã được trồng tại bản; phối hợp với lực lượng an ninh huyện tăng cường Công an chính quy phụ trách các bản để nắm bắt tình hình trên địa bàn”.

Tết năm nay bản Tà Dê nhộn nhịp hơn hẳn, từ người già đến trẻ nhỏ đều diện những chiếc áo mới, rực rỡ sắc màu. Bao trùm toàn bộ không gian nơi đây là những âm thanh thân thuộc, rộn ràng, tiếng vui đùa, reo hò của trẻ em chơi các trò chơi truyền thống như ném pao, chơi quay, múa ô, đánh cù… Dịp Tết năm nay bà con người Mông ở huyện Vân Hồ nói chung và ở bản Tà Dê nói riêng đón Tết truyền thống cùng với Tết cổ truyền của dân tộc. Văn hóa dân tộc sẽ hòa chung vào cùng một dòng chảy, không phân biệt vùng miền nhưng vẫn giữ riêng bản sắc Tết của người Mông, đồng thời tiết kiệm được thời gian để cùng nhau tập trung phát triển kinh tế.

Một mùa xuân mới lại về, nhìn những chùm chanh leo sai trĩu quả trên khắp bản Tà Dê như đang báo hiệu một năm mới tốt lành, một mùa vụ bội thu, no ấm. Đồng bào dân tộc Mông ở bản Tà Dê đang ngày càng hòa nhập với cuộc sống mới hiện đại hơn nhưng vẫn luôn giữ được nét độc đáo, bản sắc văn hóa riêng từ bao đời nay của dân tộc mình.