UBTVQH: Cảnh sát biển thuộc lực lượng vũ trang là phù hợp với thực tiễn, vai trò

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ điều khiển phiên họp

Sau phần khai mạc Phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng nay (11/7), dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ, UBTVQH cho ý kiến về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Cảnh sát biển Việt Nam.

Báo cáo một số vấn đề xin ý kiến UBTVQH về dự thảo Luật Cảnh sát biển Việt Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Võ Trọng Việt cho biết, về vị trí của cảnh sát biển Việt Nam, đa số ý kiến đề nghị quy định Cảnh sát biển Việt Nam (CSBVN) thuộc lực lượng vũ trang nhân dân; một số ý kiến đề nghị quy định CSBVN là lực lượng thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; có ý kiến đề nghị không quy định CSBVN là lực lượng vũ trang nhân dân; có ý kiến đề nghị quy định CSBVN trực thuộc Chính phủ. Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho biết, hiện việc bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên biển đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Tình hình an ninh, trật tự trên biển diễn biển khó lường; tình hình tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có tổ chức và tội phạm ma túy diễn biến phức tạp; các mối đe dọa an ninh truyền thống, phi truyền thống gia tăng; môi trường hoạt động trên biển khó khăn, khắc nghiệt, cán bộ, chiến sĩ CSBVN thường xuyên phải đối diện với nhiều rủi ro, thách thức, thậm chí có thể hy sinh. Nếu quy định CSBVN là lực lượng dân sự thì khó đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra, nhất là việc tham gia giải quyết các “tình huống quốc phòng, an ninh” trên biển như trong thời gian vừa qua. Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhận thấy, dự thảo Luật Chính phủ trình quy định “Cảnh sát biển Việt Nam là lực lượng chuyên trách của Nhà nước” là kế thừa nội dung Điều 1 Pháp lệnh CSBVN hiện hành, đã thực hiện ổn định nhằm thể chế Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 9.2.2007 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020 ; thống nhất với Điều 6, Điều 22 Luật An ninh quốc gia nhằm khẳng định vị trí, vai trò của CSBVN là một trong những lực lượng chính, chủ yếu bảo đảm chấp hành pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Ngoài ra, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị UBTVQH cho thay từ “là” bằng từ “thuộc” và viết lại thành “Cảnh sát biển Việt Nam thuộc lực lượng vũ trang nhân dân”.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển cho rằng, nếu quy định Cảnh sát biển Việt Nam thuộc lực lượng vũ trang nhân dân là không phù hợp. Đồng thời nhấn mạnh, phải khẳng định cảnh sát biển Việt Nam là lực lượng vũ trang nhân dân, còn thuộc cơ quan nào thì cần xem xét với thông lệ quốc tế để tính toán cho phù hợp.

Phát biểu tại phiên họp, Thiếu tướng Nguyễn Văn Sơn – Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam cho biết thêm, trên thế giới có lực lượng bảo vệ bờ biển và cụm từ “Coast Guard” được sử dụng nhiều với ý nghĩa là lực lượng vũ trang, bảo vệ biển đảo và thực thi pháp luật trên biển. Lực lượng này thuộc Bộ Tài Chính, Bộ Giao thông, trực thuộc Chính phủ hay Bộ Quốc phòng là tuỳ tình hình mỗi nước.

Pháp lệnh Cảnh sát biển Việt Nam năm 2008 đã thể hiện “là lực lượng vũ trang” thì việc tiếp thu đưa vào luật cũng không có ảnh hưởng gì vì thực tế nhiều năm đã thực hiện.

Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ cho rằng, cảnh sát biển đương nhiên là lực lượng vũ trang, bởi điều này cũng đã được quy định trong Pháp lệnh lực lượng cảnh sát biển Việt Nam. Theo Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ, cảnh sát biển tương tự với lực lượng biên phòng thực hiện 3 nhiệm vụ chính. Một là, thực hiện chấp pháp trên biển cũng như lực lượng biên phòng thực hiện nhiệm vụ chấp pháp trên đất liền. Hai là, cảnh sát biển thực hiện nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ vùng vịnh của đất nước khi bị tấn công. Thứ ba, thực hiện nhiệm vụ khắc phục thiên tai. Trong khi lực lượng biên phòng là lực lượng vũ trang thì không có ai tranh luận, không ai có ý kiến gì. Vậy, cảnh sát biển thực hiện nhiệm vụ tương tự như vậy thì nên quy định là lực lượng vũ trang.

Cho rằng vị trí Cảnh sát biển Việt Nam xuất phát từ thực tiễn nước ta, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng những nhiệm vụ quy định trong dự thảo luật thì lâu nay lực lượng này vẫn thực hiện, do đó nên kế thừa pháp lệnh xác định Cảnh sát biển Việt Nam là lực lượng vũ trang nhân dân.

“Lực lượng này tương tự biên phòng thực hiện chấp pháp trên biên giới đất liền và biên phòng được gọi là lực lượng vũ trang. Từ khi thành lập Cảnh sát biển Việt Nam đến nay cũng chưa có khiếu nại hay tranh chấp gì về quá trình chấp pháp của lực lượng này, chưa kể thông lệ quốc tế vẫn cho đó là lực lượng vũ trang. Ta không nên thay đổi vị trí của lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam” – ông Uông Chu Lưu nêu ý kiến.

Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, “vị trí của Cảnh sát biển Việt Nam từ pháp lệnh là lực lượng vũ trang thì có sửa từ cũng không thay đổi bản chất. Đề nghị giữ đúng tính chất Cảnh sát biển Việt Nam là lực lượng vũ trang”.

Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ nêu rõ, cơ bản các ý kiến của UBTVQH tán thành việc xác định Cảnh sát biển thuộc lực lượng vũ trang là phù hợp với thực tiễn, tính chất, vai trò của lực lượng này. Về phạm vi hoạt động, Cảnh sát biển được phép hoạt động trên các vùng biển Việt Nam. Tuy nhiên, việc xác định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Cảnh sát biển phải phù hợp với tính chất hoạt động của lực lượng. Đồng thời, cần làm rõ những nhiệm vụ, quyền hạn do Cảnh sát biển Việt Nam chủ trì, nhiệm vụ nào là phối hợp để bảo đảm không trùng lắp, chồng chéo. Về bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia quy định tại Điều 2, Điều 8 cần phải làm rõ thêm là tham gia hay chủ trì bởi còn có lực lượng hải quân, biên phòng; mối quan hệ giữa cảnh sát biển và các lực lượng này cũng cần được làm rõ, Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ lưu ý.