Truy trách nhiệm nhiều tập thể, cá nhân cho thuê NƠXH sai mục đích

Thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý

Thanh tra TP Hà Nội đã ban hành kết luận thanh tra (KLTT) công tác quản lý, sử dụng diện tích tầng 1 khu nhà ở công nhân tại xã Kim Chung, do Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội quản lý, vận hành.

Theo kết luận, khu nhà ở công nhân xã Kim Chung, huyện Đông Anh Hà Nội là nhà ở xã hội (NƠXH) được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách thành phố và là dự án thí điểm thuộc sở hữu nhà nước phục vụ nhu cầu về nhà ở cho công nhân làm việc tại khu công nghiệp Thăng Long và các khu công nghiệp lân cận.

Chủ đầu tư là Công ty CP đầu tư Xây dựng Hà Nội và Tổng công ty CP Xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam. Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội là đơn vị tiếp nhận, có trách nhiệm quản lý, khai thác, vận hành theo chỉ đạo của UBND TP từ năm 2007.

Trong quản lý, khai thác, vận hành, KLTT nêu rõ, Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội thiếu trách nhiệm trong việc quản lý, khai thác, vận hành diện tích tầng 1 khu NƠXH, cụ thể:

Từ năm 2009 - 2016, Công ty đã tự ý ký hợp đồng cho các tổ chức, cá nhân thuê đối với diện tích tầng 1: 10.123,41/12.434,79m2 là vi phạm quy định về quyền quyết định người được thuê NƠXH thuộc sở hữu nhà nước; vi phạm Thông tư số 13/2009/TT-BXD của Bộ Xây dựng quy định về những hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý sử dụng nhà ở công nhân.

Từ sau ngày 20/11/2012 đến ngày 15/9/2016, Công ty đã tự ý ký Hợp đồng cho thuê phần diện tích kinh doanh dịch vụ (20 điểm) mà không báo cáo UBND TP để tổ chức đấu giá quyền thuê theo quy định. Có đơn vị sử dụng sai mục đích tự ý xây dựng, nợ tiền thuê diện tích kinh doanh dịch vụ; có khả năng gây thất thu ngân sách nhà nước với số tiền tạm tính là hơn 25 tỷ đồng “Hành vi này, cần chuyển đến cơ quan Công an để điều tra, xem xét, xử lý theo quy định”, KLTT nêu rõ.

Ngoài ra, từ năm 2017– 30/4/2024, Công ty không có biện pháp thu hồi số tiền nợ trong thời hạn hợp đồng (02 điểm) là hơn 290 triệu đồng; không có biện pháp thu hồi lại diện tích đã cho thuê, vẫn để bên thuê sử dụng (không có hợp đồng thuê), dẫn đến việc nợ phát sinh ngoài hợp đồng thuê số tiền tạm tính là hơn 8,2 tỷ đồng (27 điểm), làm thất thu ngân sách Nhà nước không có khả năng thu hồi. Tổng số tiền tạm tính là hơn 8,5 tỷ đồng.

Thanh tra TP Hà Nội xác định “các hành vi nêu có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, cần chuyển đến cơ quan Công an để điều tra, xem xét, xử lý theo quy định”.

Truy trách nhiệm nhiều đơn vị có liên quan

Ngoài các vi phạm trên, KLTT cũng chỉ rõ Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý tài sản công, không kiểm tra, không có biện pháp xử lý ngăn chặn để các tổ chức, cá nhân thuê diện tích tầng 1 lấn chiếm chiếm vỉa hè, hạ tầng ngoài nhà trong khuôn viên để xây dựng công trình, cho thuê lại; để 06 đơn vị sử dụng các phần diện tích theo thiết kế sai mục đích, vi phạm Luật Quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước năm 2008.

Về tổ chức thu hồi, theo KLTT, Công ty chỉ cung cấp được các văn bản yêu cầu bên thuê nhà trả diện tích nhà; văn bản gửi các đơn vị có liên quan đề nghị phối hợp thu hồi, mà không cung cấp được các tài liệu áp dụng các biện pháp cần thiết khác theo quy định pháp luật để thu hồi diện tích nhà.

Đến năm 2019, Công ty mới có văn bản gửi Sở Xây dựng đề nghị UBND TP ban hành Quyết định thu hồi 21 điểm diện tích theo thiết kế là nhà xe Công ty tự ký hợp đồng cho thuê.

Năm 2022, 2023, Công ty tiếp tục báo cáo Sở Xây dựng và UBND TP để ban hành quyết định thu hồi nhà, cưỡng chế thu hồi nhà 31 điểm theo thiết kế là nhà xe và kinh doanh dịch vụ là còn chậm, chưa thực hiện đúng chỉ đạo của UBNDTP.

“Để xảy ra tồn tại nêu trên, trách nhiệm thuộc về Tổng Giám Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội; Giám đốc Xí nghiệp quản lý và Phát triển nhà ở Xã hội và cán bộ được giao quản lý quỹ nhà ở công nhân xã Kim Chung, huyện Đông Anh (giai đoạn 2010 đến nay)”, theo KLTT

Đối với Sở Xây dựng, Thanh tra Hà Nội xác định, năm 2018, Sở Xây dựng đề xuất UBND TP chấp thuận cho 04 đơn vị thuê 05 điểm không qua đấu giá dẫn đến Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội đã ký hợp đồng cho 1 đơn vị thuê 03 điểm là chưa thực hiện đúng quy định tại Quyết định số 33/2012/QĐ-UBND của UBND thành phố.

Sở Xây dựng thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra vi phạm về quản lý, cho thuê và sử dụng các diện tích tầng 1 Khu NƠXH trong thời gian dài (từ 2010 đến 2016), chưa kịp thời xử lý hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định pháp luật, là chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà ở thuộc sở hữu nhà nước, buông lỏng công tác quản lý.

Thanh tra TP Hà Nội xác định trách nhiệm thuộc về cán bộ được giao theo dõi và phòng Quản lý nhà và Thị trường bất động sản Sở Xây dựng.

Riêng với UBND huyện Đông Anh, Thanh tra Hà Nội xác định mặc dù, UBND TP có 31 quyết định thu hồi (tháng 10,11/2022), trong đó giao UBND huyện Đông Anh kiểm tra, giải tỏa, xử lý các vi phạm trong quản lý, sử dụng các diện tích ngoài nhà (nếu có). Tuy nhiên, UBND huyện Đông Anh chưa kiểm tra, giải tỏa, xử lý các vi phạm, là chưa thực hiện theo chỉ đạo của UBND thành phố.

Về tổ chức cưỡng chế thu hồi diện tích tầng 1 Khu NƠXH, TP có 28 quyết định cưỡng chế thu hồi (tháng 4/2023) giao UBND huyện Đông Anh thực hiện cưỡng chế thu hồi trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký quyết định cưỡng chế thu hồi nhưng đến tháng 10/2023, UBND huyện Đông Anh mới xây dựng dự thảo Kế hoạch cưỡng chế thu hồi, chưa phê duyệt kế hoạch tổ chức cưỡng chế để tổ chức cưỡng chế.

Đáng chú ý, đến ngày 27/10/2023 (sau 114 ngày làm việc, kể từ ngày UBND Thành phố có quyết định cưỡng chế đợt 3) UBND huyện Đông Anh mới có văn bản số báo cáo khó khăn vướng mắc về nguồn kinh phí để tổ chức thực hiện cưỡng chế và thời hạn tổ chức thực hiện cưỡng chế đã hết…là vi phạm Nghị định số 99/2015 ngày 20/10/2015 của Chính phủ

“Để xảy ra tồn tại nêu trên trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND huyện Đông Anh trong việc chỉ đạo tổ chức thực hiện chỉ đạo của UBND TP tại các quyết định thu hồi”, KLTT chỉ rõ.