Trốn đóng, trục lợi quỹ BHXH diễn biến ngày càng phức tạp

Thông tin trên đã được Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam chia sẻ tại Hội thảo khoa học với chủ để : “Các giải pháp triển khai thực hiện Bộ Luật Hình sự về tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp”, do BHXH Việt Nam tổ chức tại TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định.

Hội thảo khoa học với chủ để : “Các giải pháp triển khai thực hiện Bộ Luật Hình sự về tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp”. Ảnh: BHXH

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho biết, Luật BHXH và Luật BHYT được Quốc hội ban hành đã tạo hành lang pháp lý cho công tác quản lý Nhà nước về BHXH, BHYT. Trên cơ sở đó, đến nay, việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT đã đạt được những kết quả nhất định: Số đối tượng tham gia BHXH, BH thất nghiệp, BHYT tăng dần qua các năm (tính đến tháng 6/2018, số người tham gia: BHXH là 14,08 triệu người, BH thất nghiệp là 11,8 triệu người và BHYT là 81,45 triệu người); hàng năm, công tác chi trả cho các đối tượng tham gia BHXH, BH thất nghiệp, BHYT luôn được đảm bảo kịp thời, đúng pháp luật...

Tuy nhiên, Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu cũng nhận định, trong quá trình tổ chức thực hiện, giải quyết và chi trả các chế độ chính sách về BHXH, BH thất nghiệp, BHYT cho thấy, tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT; lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH, BH thất nghiệp, BHYT đã và đang diễn ra với nhiều hình thức, mức độ khác nhau, theo chiều hướng ngày càng gia tăng, diễn biến ngày càng phức tạp.

Trước tình hình đó, Quốc hội đã thông qua việc bổ sung một số tội danh về lĩnh vực BHXH, BH thất nghiệp, BHYT trong Bộ Luật Hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 như: Điều 214, Điều 215 quy định về tội gian lận BHXH, BH thất nghiệp, BHYT và Điều 216 quy định về tội trốn đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT cho NLĐ.

Các điều luật trên có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018 và chính là minh chứng cho thấy sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BH thất nghiệp, BHYT nhằm đảm bảo quyền lợi an sinh cho người dân, NLĐ. Tuy nhiên đến nay, các quy định này vẫn chưa có văn bản hướng dẫn của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về hồ sơ, trình tự thực hiện chuyển hồ sơ vi phạm có dấu hiệu tội phạm về BHXH, BHYT sang cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của Bộ Luật Hình sự.

Được biết, trong chương trình làm việc, Hội thảo tập trung chia sẻ và thảo luận về một số nhóm vấn đề chính, gồm: Các dấu hiệu phạm tội trong lĩnh vực BHXH, BH thất nghiệp, BHYT; phân biệt hành vi vi phạm hành chính với hành vi phạm tội trong lĩnh vực này; Vai trò pháp lý của cơ quan BHXH các cấp trong quá trình tố tụng, các hành vi phạm tội về BHXH, BH thất nghiệp, BHYT theo quy định của Bộ luật Hình sự; Yêu cầu hồ sơ, tài liệu ban đầu cơ quan BHXH phải cung cấp phục vụ công tác điều tra, tố tụng hình sự.Vấn  đề thứ tư là xây dựng quy trình thực hiện tố tụng hình sự trong lĩnh vực BHXH, BH thất nghiệp, BHYT (cơ quan có thẩm quyền ban hành để cơ quan BHXH phối hợp). Việc ban hành quy trình, quy định tạm thời để cơ quan BHXH tổ chức thực hiện.

“Những tham luận, ý kiến tại hội thảo này sẽ là tiền đề phối hợp nghiên cứu xây dựng văn bản hướng dẫn hồ sơ, trình tự thủ tục và triển khai thực hiện các quy định của Bộ luật Hình sự liên quan lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN trong thời gian tới”, Phó Tổng giám đốc Trần Đình Liệu cho biết.

Theo số liệu thống kê của BHXH Việt Nam, trong 09 tháng đầu năm 2018, số người tham gia BHXH là 14,31 triệu người, trong đó, BHXH bắt buộc là 14,06 triệu người (đạt 95,5% kế hoạch năm), BHXH tự nguyện là 247.000 người (đạt 74,6%kế hoạch năm); 12 triệu người tham gia BH thất nghiệp (đạt 93,3%); 82,3 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 87,6% dân số (vượt chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao). Theo đó, tổng số thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp là 238.227 tỷ đồng đạt 72,2% kế hoạch năm; số nợ BHXH phải tính lãi là 6.457 tỷ đồng, chiếm 3,4% kế hoạch thu.