Sau khi được cán bộ y tế tập huấn, hướng dẫn cụ thể, nhiều người dân có thể tự lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 cho bản thân và gia đình.
Để đẩy nhanh tốc độ xét nghiệm và đảm bảo an toàn, phòng tránh nguy cơ lây nhiễm chéo, ngành y tế đang khuyến khích người dân tự lấy mẫu làm test nhanh tại nhà với sự hướng dẫn của nhân viên y tế.
Theo đó, mỗi hộ gia đình cử 1 người tiến hành lấy mẫu xét nghiệm cho toàn bộ thành viên trong gia đình hoặc tự tiến hành lấy mẫu.
Trường hợp một thành viên lấy mẫu cho toàn bộ gia đình, tiến hành thu thập mẫu bệnh phẩm dịch tỵ hầu hoặc dịch mũi của các thành viên còn lại theo hướng dẫn.
Trường hợp tự lấy mẫu cho bản thân, tiến hành tự lấy mẫu trước gương theo phương pháp tương tự như trên. Quy trình lấy mẫu xét nghiệm dưới sự giám sát của nhân viên y tế.
Các bước thực hiện xét nghiệm như sau:
Bước 1. Chuẩn bị tuýp dung dịch đệm (buffer) theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Bước 2. Tiến hành tự lấy mẫu trước gương hoặc thực hiện thao tác lấy mẫu cho các thành viên khác trong hộ gia đình.
Bước 3. Dùng tay xoay đều tăm bông trong tuýp nhựa chứa dung dịch đệm, nhúng que tăm bông lên xuống trong dung dịch đệm (10 lần).
Bước 4. Chuyển tay lên phần thân trên tuýp, bóp chặt và rút từ từ que tăm bông. Đảm bảo vắt sạch toàn bộ dung dịch còn đọng trên đầu tăm bông xuống đáy tuýp.
Bước 5. Đóng chặt nắp màng lọc, lắc đều dung dịch trong tuýp bằng tay (5 lần)
Bước 6. Ghi tên mỗi thành viên lên từng khay test tương ứng. Nhỏ 3-5 giọt dung dịch trên vào giếng test (theo hướng dẫn của nhà sản xuất).
Bước 7. Đọc kết quả sau 15-30 phút theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Trường hợp âm tính (chỉ xuất hiện 1 vạch C): Kết luận mẫu bệnh phẩm của người được lấy mẫu có kết quả âm tính tại thời điểm xét nghiệm.
Trường hợp dương tính (xuất hiện cả 2 vạch C và T): Kết luận mẫu bệnh phẩm của người được lấy mẫu có kết quả dương tính bằng phương pháp test nhanh kháng nguyên tại thời điểm xét nghiệm.
Các chuyên gia khuyến cáo, bên cạnh việc lựa chọn các bộ kit test có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đã được cấp phép, người dân cần chú ý mỗi bộ kit test nhanh khác nhau có thể sẽ có những điều chỉnh nhất định do đó cần đọc kỹ hướng dẫn của từng bộ kit;
Cần chú ý đến thao tác lấy mẫu vì bước này vô cùng quan trọng, quyết định đến tính chính xác của việc thực hiện xét nghiệm.
Đồng thời cần chú ý các biện pháp vệ sinh, xử lý các rác thải liên quan để đảm bảo an toàn sinh học.
Tháng 7/2021, Bộ Y tế đã công bố 15 loại kit xét nghiệm nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 được cấp phép sử dụng. Lãnh đạo UBND TP.HCM cũng như lãnh đạo Sở Y tế TP đã khuyến cáo người dân thận trọng hoặc không nên mua các bộ test nhanh được rao bán trên mạng, không có tên trong danh mục được cấp phép.
Theo đó, nhiều loại test nhanh đang bán trên thị trường có độ nhạy thấp, kết quả không chính xác. Người dân khi thử ra kết quả âm tính sẽ mất cảnh giác, đi nhiều nơi, tiếp xúc nhiều người, trong khi thực tế kết quả đó có thể là dương tính, nguy cơ phát tán và lây lan dịch bệnh ra cộng đồng.
Trước đó, Bắc Giang và TP Thủ Đức, TP.HCM đã từng triển khai thí điểm cho người dân tự test nhanh Covid-19. UBND TP.HCM khuyến khích các doanh nghiệp tự chi trả chi phí mua test nhanh và xét nghiệm cho người lao động một lần mỗi tuần, nhằm nâng cao năng lực xét nghiệm, đẩy nhanh tốc độ sàng lọc của TP.
Ngành y tế cũng tập huấn sử dụng test nhanh Covid-19 tại các khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao và doanh nghiệp trên địa bàn.