Tòa án đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao

Chuyển biến rõ rệt

Theo báo cáo của Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình, trong nhiệm kỳ, Tòa án các cấp đã thụ lý 405.382 vụ án hình sự  (708.615 bị cáo), đã giải quyết, xét xử 403.128 vụ (703.651 bị cáo), đạt tỷ lệ 99,3% số vụ và số bị cáo.

Từ kết quả trên, Ủy ban Tư pháp đánh giá, TAND các cấp đặc biệt chú trọng đến chất lượng xét xử các vụ án hình sự, việc xét xử các vụ án hình sự cơ bản bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; bước đầu khắc phục có hiệu quả những sai sót trước đây trong xét xử các vụ án hình sự như việc trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung thiếu căn cứ, áp dụng các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự hoặc cho hưởng án treo không đúng quy định của pháp luật. Đặc biệt đã hạn chế đến mức thấp các trường hợp kết án oan người không có tội (trong nhiệm kỳ xảy ra 3 trường hợp kết án oan, giảm 2 trường hợp so với nhiệm kỳ trước). Hình phạt mà Tòa án tuyên phạt với các bị cáo cơ bản bảo đảm chính sách hình sự của Nhà nước ta là nghiêm trị những kẻ chủ mưu, cầm đầu và khoan hồng đối với những người nhất thời phạm tội, lập công chuộc tội, thành khẩn khai báo, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm. TAND các cấp tăng cường và xét xử nghiêm minh các loại tội như tham nhũng, xâm phạm an ninh quốc gia, ma túy, giết người, cướp của và nhiều vụ án về kinh tế đặc biệt nghiêm trọng khác được dư luận đặc biệt quan tâm. Hầu hết các vụ án đã được đưa ra xét xử trong thời hạn luật định, chất lượng tranh tụng tại phiên tòa từng bước được nâng cao, tỷ lệ bản án, quyết định về hình sự bị sửa, hủy do lỗi chủ quan của Hội đồng xét xử có xu hướng giảm hàng năm.

Đối với công tác giám đốc thẩm, tái thẩm, TAND các cấp đã thụ lý 35.556 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, đã giải quyết được 30.774 đơn, đạt tỷ lệ 86,5%, trong số đó đã kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm 4.394 vụ. Ủy ban Tư pháp nhận định, công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm trong nhiệm kỳ có nhiều chuyển biến rõ rệt cả về tiến độ và chất lượng giải quyết. Về cơ bản TAND các cấp đã hạn chế được tình trạng để đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật. Công tác giám đốc kiểm tra các hoạt động nghiệp vụ của Tòa án cấp trên đối với các Tòa án cấp dưới được chú trọng và tăng cường hơn nên đã góp phần tích cực vào việc phát hiện và chấn chỉnh các thiếu sót, khuyết điểm của Tòa án cấp dưới, nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ, Thẩm phán trong công tác xét xử.

Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình trình bày Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2011-2016 tại UBTVQH

Đáng chú ý, công tác tổ chức cán bộ có những chuyển biến tích cực. Trong nhiệm kỳ, TANDTC tiếp tục thực hiện các giải pháp tăng cường công tác kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Tòa án nhất là đội ngũ Thẩm phán.

Trong nhiệm kỳ qua, các Tòa án thụ lý 27 yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm của Tòa án; đã giải quyết được 17 trường hợp thông qua thương lượng với tổng số tiền phải bồi thường là gần 11 tỷ đồng; đình chỉ giải quyết 8 trường hợp; còn lại 2 trường hợp đang trong quá trình thương lượng, giải quyết. Việc thương lượng về mức bồi thường, tổ chức xin lỗi công khai người được bồi thường được thực hiện nghiêm túc theo đúng quy định; sau khi có quyết định bồi thường, các Tòa án đã khẩn trương hoàn tất thủ tục để chi trả tiền bồi thường cho đương sự.

Giải oan cho người bị oan

Trong báo cáo giám sát của Ủy ban Tư pháp Quốc hội và ý kiến của các đại biểu tại phiên họp UBTVQH đều có chung nhận định: Trong nhiệm kỳ qua, TAND các cấp đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng về cải cách tư pháp, các Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp, thi hành Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức TAND năm 2014 góp phần quan trọng vào việc thể chế hóa chủ trương cải cách tư pháp của Đảng, hoàn thiện tổ chức bộ máy của TAND các cấp.

Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật Phan Trung Lý đánh giá: Báo cáo chuẩn bị đầy đủ, công phu, nghiêm túc. Toàn bộ nội dung hoạt động của TAND các cấp trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIII, được thực hiện rất trách nhiệm. Trong 5 năm qua, qua theo dõi hai nhiệm kỳ, thấy rằng nhiệm kỳ này Tòa án các cấp làm ngày càng tốt hơn, tiến bộ ngày càng cao hơn, đặc biệt là gắn với các tiêu chí, Nghị quyết mà Quốc hội đã đưa ra. “Có thể nói, Tòa án khá xuất sắc, bởi vì khi xử lý những vụ này không phải đơn giản, hiện nay luật ngày càng hoàn thiện, đặc biệt là luật về bảo vệ quyền của công dân, tổ chức mà không phải có quyền là xử được, mà xét  xử phải đúng người, đúng tội trong khi tội phạm cũng có nhiều mưu mô, quỷ kế tìm cách lách luật”, ông Phan Trung Lý nhấn mạnh.

Cũng theo ông Lý, tuy vẫn còn để xảy ra 3 vụ án oan và cho rằng với người dân thì 1 vụ án oan cũng gây thiệt hại lớn, nhưng so với nhiệm kỳ trước, số vụ án oan đã giảm đáng kể. Điều quan trọng là hệ thống Tòa án đã nắm được số vụ án oan, lý do vì sao xảy ra oan và tìm ra hướng khắc phục. Việc dũng cảm nhận sai, kịp thời sửa sai, xin lỗi và bồi thường cho người bị kết án oan cũng thể hiện sự cố gắng rất lớn của hệ thống Tòa án.

Đồng quan điểm, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Kso Phước cũng cho rằng, qua theo dõi 2 nhiệm kỳ liên tiếp cho thấy kết quả nhiệm kỳ này khá nổi bật; TAND các cấp rất xuất sắc trong việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của mình, góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Đây là điều rất đáng ghi nhận trong tình hình tội phạm ngày càng phức tạp như hiện nay.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng đánh giá cao những nội dung mà báo cáo đã đề cập đến. Nhiệm kỳ qua đã có những đổi mới, bước tiến quan trọng, bám sát các Nghị quyết của Đảng, Bộ Chính trị về cải cách tư pháp. Đề nghị Tòa án cần nêu ra được các bài học kinh nghiệm trong báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ, vì kinh nghiệm của Tòa án rất quan trọng. Đồng thời, báo cáo cũng cần hoàn thiện theo hướng, đánh giá về ý nghĩa hoạt động của Tòa án trong nhiệm kỳ qua, kết quả đem lại như thế nào?…

Trên cơ sở các ý kiến đóng góp, báo cáo của Chánh án TANDTC sẽ được hoàn thiện để đưa ra trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII tới đây.