Năm 2016, TAND, TAQS các cấp đã chủ động đề ra nhiều giải pháp và tổ chức thực hiện quyết liệt trong toàn hệ thống, nên kết quả công tác của các Tòa án có những chuyển biến tích cực, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao.
Là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp, Tòa án các cấp đang từng bước khẳng định là biểu tượng của công lý, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Triển khai nghiêm túc các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước
Năm 2016, tình hình an ninh, kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, có nhiều tác động, ảnh hưởng đến nước ta. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, đất nước ta đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức; an ninh quốc phòng được giữ vững; kinh tế - xã hội tiếp tục phát triển, các chính sách an sinh xã hội có nhiều tiến bộ; trên lĩnh vực công tác tư pháp và cải cách tư pháp có nhiều bước đột phá.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu tại buổi làm việc với tập thể Ban cán sự Đảng, cán bộ chủ chốt của TANDTC
Các TAND, TAQS triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2016 trong bối cảnh tội phạm tuy được kiềm chế nhưng còn diễn biến phức tạp. Số lượng vụ việc mà các Tòa án phải thụ lý, giải quyết tăng hơn cùng kỳ năm trước do nhiệm vụ của Tòa án được mở rộng, các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính cũng liên tục gia tăng. Trước yêu cầu nhiệm vụ đặt ra đối với Tòa án các cấp là rất nặng nề, Ban cán sự Đảng, lãnh đạo TANDTC đã tập trung chỉ đạo các Tòa án kịp thời quán triệt, triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc Nghị quyết và các văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, các Chỉ thị, Nghị quyết chuyên đề của Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đến từng cán bộ, đảng viên. Song song đó, Tòa án cũng đẩy mạnh các nhiệm vụ cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW, Kết luận số 79-KL/TW, Kết luận số 92-KI7TW của Bộ Chính trị và các quy định mới của Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức TAND năm 2014, các Nghị quyết của Quốc hội liên quan đến công tác của Tòa án…
Ngoài ra, lãnh đạo TANDTC tiếp tục cải tiến phương thức chỉ đạo, điều hành Tòa án các cấp theo hướng phân công, phân cấp hợp lý, gắn quyền hạn, trách nhiệm công tác đối với từng cấp Tòa án, từng bộ phận, cá nhân trong cơ quan. Các đơn vị cũng đẩy mạnh công tác cải cách hành chính tư pháp, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, công khai minh bạch hoạt động, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi giải quyết công việc tại Tòa án. Mặc dù còn nhiều khó khăn về đội ngũ cán bộ, Thẩm phán và cơ sở vật chất còn thiếu nhưng được sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Quốc hội; sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, ban, ngành ở Trung ương và địa phương, cùng với sự cố gắng, nỗ lực của toàn thể cán bộ, công chức, người lao động, Hội thẩm nhân dân nên công tác Tòa án năm 2016 tiếp tục có những chuyển biến tích cực.
Hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị
Năm 2016, toàn hệ thống Tòa án tập trung triển khai các giải pháp nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ, khắc phục những tồn tại, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, bảo đảm đạt và vượt chỉ tiêu, yêu cầu các Nghị quyết của Quốc hội. Kết thúc năm 2016, các Tòa án đã giải quyết 432.441 vụ án các loại trong tổng số 463.152 vụ án đã thụ lý (đạt tỷ lệ 93,4%); số vụ án còn lại hầu hết trong thời hạn luật định và đang được tiếp tục giải quyết. So với năm 2015, số vụ án đã thụ lý tăng 36.424 vụ, số giải quyết tăng 33.383 vụ. Các Tòa án đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh những vụ án về tham nhũng và nhiều vụ án lớn, trọng điểm mà dư luận xã hội quan tâm. Việc một số Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố vụ án ngay tại phiên tòa trên cơ sở tranh tụng và phát hiện tình tiết, chứng cứ mới về tội phạm là dấu hiệu tích cực, thể hiện sự cương quyết trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm tính “thượng tôn pháp luật”.
Về công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, lãnh đạo TANDTC đã chỉ đạo sửa đổi, bổ sung quy trình xử lý đơn vừa đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định, nhưng cũng đảm bảo yêu cầu về tiến độ giải quyết. Lãnh đạo TANDTC cũng chỉ đạo các Tòa án tiến hành rà soát, phân loại để tập trung giải quyết những vụ việc sắp hết thời hạn kháng nghị; thành lập các đoàn kiểm tra công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm tại các TAND cấp cao để nắm bắt và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình chủ trì buổi giao ban với lãnh đạo các đơn vị thuộc TANDTC
Ngoài ra, các Tòa án đã giải quyết 14.903 hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Công tác thi hành án hình sự; thực hiện Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước; xây dựng pháp luật; kiện toàn tổ chức cán bộ; đào tạo bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức đều được Tòa án các cấp quan tâm triển khai thực hiện có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị và cải cách tư pháp.
Cùng với công tác chuyên môn, TAND và TAQS các cấp cũng thực hiện nghiêm túc việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Về một số vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng hiện nay”, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Mặt khác, các đơn vị chú trọng công tác thi đua khen thưởng; thực hiện có hiêu quả cuộc vận động “Nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của đội ngũ Thẩm phán, cán bộ, công chức TAND các cấp” và phong trào thi đua “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” với phương châm “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân” gắn với việc thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Đồng thời, Tòa án các cấp thường xuyên rà soát đề nghị vinh danh, khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác và tuyên dương, nhân rộng các điển hình tiên tiến trong toàn hệ thống TAND.
Kết quả công tác năm 2016, về cơ bản các Tòa án đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đạt các chỉ tiêu, yêu cầu của Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp; góp phần kiềm chế sự gia tăng của tội phạm, kịp thời giải quyết các tranh chấp trong nhân dân, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Xây dựng Tòa án là biểu tượng của công lý
Đánh giá về các mặt hoạt động của Tòa án, Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Trưởng ban Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương ghi nhận, biểu dương TAND, TAQS các cấp đã bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội; tạo sự chuyển biến tích cực trên tất cả các mặt công tác, nhất là trong giải quyết, xét xử các loại án. Các Tòa án đã giải quyết bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; hình phạt áp dụng tương xứng với tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo. TAND các cấp đã góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm; giải quyết kịp thời các tranh chấp dân sự, hành chính. Bên cạnh đó, Tòa án chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng để kiểm tra, giám đốc một số vụ án hình sự có đơn kêu oan và nghiêm túc khắc phục hậu quả các trường hợp oan, sai.
Về các lĩnh vực khác, Chủ tịch nước nhận xét Tòa án các cấp rất chú trọng công tác chính trị, tư tưởng, xây dựng Đảng; tăng cường, kỷ cương, kỷ luật công vụ. Đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án các cấp tiếp tục được kiện toàn; công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho Thẩm phán, cán bộ, công chức, viên chức và Hội thẩm nhân dân được quan tâm. Cơ sở vật chất, trang thiết bị và phương tiện làm việc cho các Tòa án được cải thiện; việc ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động được tăng cường. Tiến độ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm của các đơn vị chức năng tiếp tục được thúc đẩy; triển khai có hiệu quả công tác xây dựng pháp luật, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật…
Với vai trò là cơ quan xét xử của nước CHXHCN Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp, nhiệm vụ của Tòa án các cấp trong việc bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân đang đặt ra đòi hỏi rất cao. Mặt khác, Nghị quyết Đại hội XII của Đảng cũng yêu cầu “Tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp, xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, từng bước hiện đại”. Chủ tịch nước yêu cầu TAND các cấp cần tiếp tục quán triệt, thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về lĩnh vực tư pháp, tăng cường pháp chế XHCN, đề cao tinh thần “Thượng tôn pháp luật”. TAND các cấp phải trong sạch nghiêm minh, là biểu tượng của công lý, xứng đáng là cơ quan thực hiện quyền tư pháp như kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với hệ thống TAND.
Năm 2017 và những năm tiếp theo, nhiệm vụ của hệ thống Tòa án sẽ nặng nề hơn bởi thẩm quyền của Tòa án được mở rộng trên nhiều lĩnh vực trong bối cảnh đất nước ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, các TAND, TAQS tiếp tục chủ động, sáng tạo, thực hiện có hiệu quả trên tất cả các mặt công tác để xây dựng Tòa án là biểu tượng của công lý, là chỗ dựa và niềm tin của nhân dân. Với quyết tâm chính trị, sự nỗ lực và đoàn kết nhất trí của cán bộ, Thẩm phán, công chức, người lao động, năm 2017, toàn hệ thống TAND nhất định sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và nhân dân đã tin tưởng giao cho.