Trong vòng vài năm qua, Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) luôn “kêu” lỗ từ kinh doanh xăng dầu.
Tuy nhiên, nếu nhìn vào bản cáo bạch tài chính của Petrolimex để chuẩn bị cho việc cổ phần hóa doanh nghiệp này, thì nhiều người phải đặt câu hỏi nghi ngờ.
Cũng vì DN này liên tục kêu lỗ mà người tiêu dùng thậm chí còn phải góp thêm hàng nghìn đồng cho mỗi lít xăng để tạo lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu, ngân sách nhà nước liên tục được rót cho các doanh nghiệp xăng dầu để “bù lỗ”.
Bản cáo bạch của Petrolimex cho thấy, trong năm 2008, DN này lãi hơn 913 tỷ đồng, năm 2009 lãi 2.880 tỷ đồng, năm 2010 lãi 81 tỷ đồng, và năm 2011 này dự kiến lãi cả năm khoảng 598 tỷ đồng.
Lý giải về số tiền lãi này, lãnh đạo Cục Quản lý giá - Bộ Tài chính cho rằng, ngoài xăng dầu, Petrolimex còn kinh doanh các ngành khác, họ có lãi từ những ngành nghề đó. Còn nếu nói riêng xăng dầu thì họ lỗ. Tuy nhiên, trả lời báo giới, lãnh đạo Petrolimex lại có những lý giải hoàn toàn khác.
Trong năm 2008, kinh doanh xăng dầu nội địa rất khó khăn, và thực tế doanh nghiệp này đã lỗ hàng chục tỷ đồng từ kinh doanh xăng dầu. Có khoản lãi trên 900 tỷ đồng là do giá thế giới tăng đến đỉnh điểm. Khi đó, Nhà nước bù lỗ để ổn định giá trong nước nhưng chỉ bù cho mặt hàng dầu với số tiền rất lớn. Còn xăng thì không bù dù không cho tăng giá bán lẻ, nên xăng vẫn lỗ lớn. Tuy nhiên, do được Nhà nước ứng trước 1.400 tỷ đồng cho các khoản lỗ này rồi trừ dần, nên cứ mỗi lít xăng được ứng 1.000 đồng. Được hỗ trợ như vậy nên Petrolimex quyết định đưa vào trong hạch toán có phát sinh khoản lợi này, nhưng thực chất vẫn lỗ. Những doanh nghiệp nào trả được nợ sớm thì tiết kiệm được chi phí, có lãi. Do trả nợ sớm nên qua đến năm 2009 Petrolimex đã có lãi lớn.
Nhiều ý kiến cho rằng, nếu tính chi ly thì Petrolimex chẳng thể nào lỗ được. Giá dầu thô luôn dao động ở mức 80-90 USD/thùng. Dầu thành phẩm cộng thêm 20 USD nữa, là 100-110 USD/thùng. Tính ra, khoảng 13 .000 đến 14.300 đồng/1 lít. Tính các chi phí khác và cả lợi nhuận thì cũng chưa đến 20.000 đồng/1 lít xăng. Ý kiến khác thì tỏ ra băn khoăn trước những lý giải của hai vị trên, không hiểu thực hư chuyện lỗ lãi là thế nào. Khi chưa cổ phần hóa thì không có chuyện gì, bắt đầu cổ phần hóa thì mới “lòi” ra chuyện mà lâu nay mọi người không biết.
Trung Nguyễn