Thủ phạm lộ diện

Sẽ không khó khăn để nhận biết rằng các mặt hàng này không cần thiết cho sản xuất và đời sống nhưng chúng ta vẫn nhập khẩu làm nặng thêm gánh nặng nhập siêu. Con số này là dữ liệu để các cơ quan quản lý định hướng chính sách quản lý và kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu, nhất là việc cấp vốn vay nhập khẩu hàng hoá, trong đó hạn chế nhập khẩu những mặt hàng xa xỉ không cần thiết.

Vấn đề đáng quan tâm là danh mục hàng hoá chứ không chỉ là nguồn vốn của ai, Nhà nước, doanh nghiệp hay tư nhân. Trong thời buổi hội nhập hiện nay, việc cấm nhập khẩu hàng tiêu dùng siêu cấp hay xa xỉ, kết quả của tiến bộ kỹ thuật, khoa học công nghệ là không thể vì sẽ gây thiệt thòi cho người tiêu dùng Việt Nam. Nhưng với thực tế nước ta mới chỉ là quốc gia có thu nhập trung bình đồng nghĩa với việc số người thu nhập cao ở Việt Nam chưa phải là số đông, thì việc nền kinh tế nhập siêu đến 10 tỷ USD hàng xa xỉ là biểu hiện của một thị trường bất cập, cần điều tiết.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, kim ngạch 10 tỷ USD hàng xa xỉ là quá lớn so với kim ngạch xuất khẩu mũi nhọn như dệt may hơn 11 tỷ USD, gạo 3,2 tỷ USD… Hàng xa xỉ chiếm gần 10% kim ngạch nhập khẩu đã góp thêm vào thâm hụt thương mại, nguyên nhân chủ yếu mang tới con số nhập siêu 12,6 tỷ USD.

Hàng hoá xa xỉ nhập về mà không phục vụ nội địa hoá và không phục vụ xuất khẩu. Để có kim ngạch xuất khẩu cao, không ít ngành hàng phải nhập khẩu vật tư nguyên liệu tới 30-40% , thậm chí 70-80% giá trị kim ngạch xuất khẩu. Nhưng cái lợi nhỡn tiền là các ngành này đã giải quyết công ăn việc làm cho hàng chục vạn lao động.

Phân tích phân khúc thị trường sản phẩm cao cấp, hàng hiệu, hàng xa xỉ đã có dự báo xu hướng gia tăng. Đã xuất hiện nhưng chiếc ôtô, điện thoại trị giá 6-7 con số ngoại tệ mạnh trên thị trường. Rõ ràng là, nếu không có biện pháp kỹ thuật hữu hiệu, dòng hàng xa xỉ sẽ đẩy cán cân thương mại Việt Nam trở nên bất lợi hơn, đòi hỏi chúng ta phải xuất khẩu nhiều hơn để bù đắp thâm hụt.

Trong bối cảnh nhập siêu của Việt Nam vẫn không ngừng gia tăng thì tăng tiêu dùng, đặc biệt từ các nguồn hàng nhập khẩu sẽ đảo lộn cán cân thanh toán vĩ mô. Đó chính là mối nguy đáng lo ngại của nền kinh tế.

Chính vì vậy mà các chuyên gia cho rằng nên dùng hàng rào thuế quan để ngăn chặn song song với các giải pháp về tín dụng để hạn chế nhập hàng xa xỉ.

Cần có những sắc thuế riêng cho những sản phẩm cao cấp này. Việc cấm đoán là không thể và vận động, tuyên truyền về thay đổi tâm lý sính ngoại thì khó có ai nghe. Những người thu nhập cao đâu phải là đông đảo công chúng nên có đánh thuế cao vào các mặt hàng này vẫn không ảnh hưởng đến số đông. Ở một góc nhìn khác nhóm đối tượng giàu nhanh, giàu dễ bằng những cách không bình thường, không minh bạch cũng là hiện tượng xã hội cần lưu ý của các cơ quan bảo vệ pháp luật, phòng chống tham nhũng.

Bảo Dân