Thu nhập thấp, trung bình cũng mua được nhà

Kết quả rà soát của các địa phương về nhu cầu nhà ở cho thấy, hiện nay và đến năm 2015 trong khu vực đô thị cả nước còn khoảng 1.740.000 người có khó khăn về nhà ở và 1.715.000 công nhân có nhu cầu chỗ ở ổn định. Để đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp và công nhân lao động KCN cần phải xây dựng 700.000 căn hộ. Trong đó một số địa phương có nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn, cụ thể như: Hà Nội cần hơn 110 nghìn căn; TP Hồ Chí Minh 134 nghìn căn; Bình Dương 104 nghìn căn, Đồng Nai 95.000 căn… Riêng tổng hợp của 25 bộ, ngành có nhu cầu nhà ở xã hội tại khu vực Hà Nội hiện đã khoảng 30.000 căn.  

Nhà nước đã có nhiều loại hình sản phẩm nhà ở để các đối tượng người thu nhập thấp lựa chọn

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho rằng, Chiến lược quốc gia về phát triển nhà ở đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 đã nêu rõ quan điểm, nhà ở của người dân phải được Nhà nước, xã hội và mỗi hộ gia đình chăm lo.  

Theo ông Nam, Nhà nước đã có nhiều giải pháp, nhiều gói cũng như nhiều loại hình sản phẩm để các đối tượng người thu nhập trung bình và thu nhập thấp ở đô thị ở các mức khác nhau đều có thể giải quyết được vấn đề nhà ở. Với những người có thu nhập thấp nhưng đủ khả năng vay ngân hàng, thì chúng ta có dải sản phẩm từ nhỏ tới lớn. Ví dụ tiêu chuẩn nhà thu nhập thấp theo quy định là 30 - 70m2 và có hạ tầng đầy đủ. Sắp tới có thể có các căn hộ nhỏ hơn đáp ứng nhu cầu của đối tượng độc thân hoặc những người có thu nhập quá thấp. Đơn cử như Khu ĐTM Đặng Xá của Viglacera có căn hộ 30m2 rất nhiều cặp vợ chồng trẻ sang mua và hài lòng. Như vậy, căn hộ 30m2 giá là 250 triệu đồng, theo quy định người mua phải tự lo khoảng 50 triệu (20%), ngân hàng cho vay 80% là 200 triệu, trả trong 10 năm, mỗi năm trả 20 triệu tiền gốc, mỗi tháng trả 1,66 triệu đồng, lãi 6% tính trên gốc tổng số tiền đầu tiên. Như vậy mỗi tháng trả cả gốc lẫn lãi là 2,66 triệu, những tháng sau gốc giảm thì lãi cũng giảm, nếu được vay trong 15 năm như một số Ngân hàng thương mại công bố thì con số trả hàng tháng còn giảm hơn nhiều. Với thu nhập của 2 vợ chồng khoảng 7 - 8 triệu đồng/tháng thì vay mua nhà trả nợ được.  

Đối với những người chưa có khả năng mua nhà thu nhập thấp, theo ông Nam, chúng ta cần có chính sách phát triển và hỗ trợ nhà ở cho thuê. Bộ Xây dựng tính toán để làm sao các hộ gia đình đi thuê căn hộ khoảng 40 - 45m2 chỉ mất khoảng 2 triệu đồng/tháng. Các chính sách này đã được thể hiện trong nội dung Nghị định quản lý và phát triển nhà ở xã hội đã được trình Chính phủ. Nghị định có riêng một chương về chính sách phát triển hỗ trợ nhà ở cho thuê. Bên cạnh đó có thể phát triển một số dự án nhà ở thuê gói, tức là có thể thuê một hợp đồng 6 năm hoặc 12 năm. Nói cách khác, sở hữu nhà ở có thời hạn. Trong thời gian đi thuê nhà đó coi như nhà của người thuê, có thể cho thuê lại, thuê để kinh doanh hoặc chuyển nhượng hợp đồng và giá cả ổn định trong suốt 6 hoặc 12 năm.

Mặc dù nguồn lực của Chính phủ còn hạn chế, nhưng vẫn cố gắng đảm bảo an sinh xã hội, tìm mọi cách đáp ứng nhu cầu của những người từ nghèo nhất cho tới những người có khả năng thanh toán với các hình thức thích hợp, quy mô sản phẩm khác nhau, hình thức thuê hoặc mua. Nhà nước cố gắng lo chỗ ở cho người dân, chứ không lo sở hữu nhà cho người dân. Việc này chúng ta phải giải quyết trong hàng chục năm, chứ không phải trong một vài năm.

Thực tế, giá nhà ở xã hội đã được Bộ Xây dựng tính toán về mức tối thiểu để hỗ trợ tốt nhất cho người dân có nhu cầu. Với mức hỗ trợ của Nhà nước hiện nay về thuế, tiền sử dụng đất, nhất là từ gói hỗ trợ tín dụng 30 nghìn tỷ, giá nhà xã hội đã có giá từ 10-12 triệu đồng/m2 tại Hà Nội, một số tỉnh thành khác như Hưng Yên, Thái Bình, Phú Thọ, Nghệ An, Bắc Ninh,… có giá dưới 7 triệu đồng/m2.  Một số dự án điển hình tại Hà Nội như: Dự án CEO Quốc Oai có giá 8 triệu đồng/m2, dự án Viglacera tại Đặng Xá có giá 8,5 triệu đồng/m2, Tây Nam Linh Đàm 12 triệu đồng/m2, và Thanh Lâm Đại Thịnh giá dưới 9 triệu đồng/m2… 

Trong kỳ họp Quốc hội vừa qua, Bộ Xây dựng tiếp tục đề xuất cho phép miễn, giảm thuế GTGT cho các hộ gia đình, cá nhân mua nhà xã hội và mua nhà thương mại để ở lần đầu, cho phép các doanh nghiệp đầu tư nhà xã hội được hưởng ưu đãi về thuế, thu nhập doanh nghiệp ở mức cao nhất… Mục tiêu là tạo điều kiện cho người thu nhập thấp được mua nhà giá rẻ, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp phát triển nhà xã hội.

Về chất lượng nhà ở xã hội, ông Nam khẳng định chất lượng không khác gì nhà ở thương mại về yêu cầu kỹ thuật và an toàn, chỉ khác nhau về vật liệu hoàn thiện. Điều này thể hiện từ chất lượng kiến trúc, chất lượng cảnh quan môi trường đến chất lượng công trình, đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân. Nhà ở xã hội vẫn phải cạnh tranh và người dân có toàn quyền lựa chọn mà không bị bắt buộc phải mua của dự án nào. Vì vậy các nhà kiến trúc, các nhà khoa học và doanh nghiệp cần nghiên cứu đưa ra những thiết kế nhà ở xã hội vừa bảo đảm chất lượng vừa bảo đảm điều kiện sống cho con người phù hợp với khả năng chi trả của người dân trong điều kiện có sự hỗ trợ của Nhà nước. Với vai trò cơ quan quản lý nhà nước, Bộ Xây dựng sẽ kiểm soát việc các doanh nghiệp quy định giá bán nhà cũng như vấn đề chất lượng công trình nhà ở. 

Bảo Nam