Thông tư 20: Bộ Công Thương kiến nghị thay bằng quy định tương đương

Thông tư 20 được ban hành để “bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”

Trong văn bản báo cáo Thủ tướng Chính Phủ, Bộ Công Thương giải thích sự ra đời của Thông tư 20 là do trước thời điểm Thông tư 20 được ban hành, ở Việt Nam thường xuyên xảy ra tình trạng một số chủng loại phương tiện (chủ yếu là xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống) được nhà sản xuất triệu hồi trên toàn thế giới để khắc phục lỗi nhưng không được triệu hồi ở Việt Nam.

Trước tình trạng này, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư 20 có điều kiện thương nhân nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống (loại chưa qua sử dụng) khi làm thủ tục nhập khẩu phải có: Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền là doanh nghiệp nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó;  Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông vận tải cấp.

Theo Bộ Công Thương, Thông tư 20 không được ban hành để "hạn chế nhập khẩu" hoặc "kiềm chế nhập siêu". Mục đích ban hành Thông tư 20 là "nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và an toàn giao thông đường bộ" và theo Bộ Công Thương, mục tiêu này đã đạt được. Bộ này phân tích việc áp dụng Thông tư 20 cũng đã triệt tiêu hoàn toàn tình trạng vô trách nhiệm đối với người tiêu dùng nói riêng và toàn xã hội nói chung của một số nhà nhập khẩu, phân phối ô tô trước đây.

“Thông tư 20 không vi phạm quy định nào của Luật Cạnh tranh”

Đây là một ý trong bản báo cáo của Bộ Công Thương, giải trình về những ý kiến phản đối Thông tư 20 hiện nay.

Trả lời cho câu hỏi “Thông tư 20 là điều kiện đầu tư kinh doanh hay thủ tục hành chính?”, Bộ Công Thương khẳng định Thông tư 20 đơn thuần là một thủ tục hành chính được áp dụng đối với hàng nhập khẩu tại cửa khẩu để bảo đảm một mục tiêu quản lý. Theo đó, nếu thương nhân nhập khẩu không đáp ứng được thủ tục này, sẽ không thể hoàn thành thủ tục hải quan cho hàng hóa nhập khẩu tại cửa khẩu. Các thủ tục áp dụng cho hàng nhập khẩu như vậy có rất nhiều và trong tuyệt đại đa số các trường hợp, đều không bị coi là điều kiện ĐTKD.

Với ý kiến cho rằng Thông tư 20 vi phạm pháp luật về cạnh tranh hay pháp luật về quyền lựa chọn của NTD, Bộ Công Thương nhận định: "Là một thủ tục hành chính áp dụng chung cho mọi thương nhân nhập khẩu, Thông tư 20 không vi phạm quy định nào của Luật Cạnh tranh. Thông tư 20 không chỉ định doanh nghiệp nhập khẩu để buộc NTD phải mua ô tô tại doanh nghiệp đó”.

Còn về vấn đề pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ, Bộ Công Thương viện dẫn rằng Bộ Khoa học và Công nghệ đã khẳng định Thông tư 20 không vi phạm pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ. Ngoài ra, do không được ban hành để "hạn chế nhập khẩu" hoặc "kiềm chế nhập siêu" nên tất cả các ý kiến dẫn chiếu số liệu nhập khẩu ô tô thời kỳ 2011-2015 để cho rằng "Thông tư 20 đã không đạt được mục đích hạn chế nhập khẩu, cần phải được bãi bỏ" đều là không phù hợp.

Bộ Công Thương chính thức kiến nghị Thủ tướng Chính phủ không chấp thuận đề xuất rút ngành, nghề "Kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô" khỏi Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư 2014.

Một kiến nghị khác của Bộ Công Thương là giao Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan ban hành sớm các quy định trong nước có tác dụng tương đương Thông tư 20, áp dụng tại khâu đăng ký lưu hành và áp dụng chung cho tất cả các loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ, bảo đảm các loại phương tiện này được bảo hành, bảo dưỡng hoặc sửa chữa theo đúng thông lệ quốc tế và đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn của Việt Nam. Như vậy, nếu kiến nghị này được chấp thuận, sẽ áp dụng chung cho tất cả các loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ trong khi Thông tư 20 chỉ áp dụng đối với mặt hàng ôtô nhập khẩu dưới 10 chỗ ngồi.

Bộ Công Thương cũng nêu rõ quan điểm trong kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ rằng “bãi bỏ Thông tư 20 khi các quy định do Bộ Giao thông vận tải ban hành chính thức có hiệu lực”.