Tham nhũng làm “nóng” hội trường kỳ họp HĐND TP HCM

Vấn đề tham nhũng chưa được bàn nhiều tại nghị trường

Tại buổi thảo luận các vấn đề Kinh tế - Xã hội trong kỳ họp lần thứ 20 HĐND TP HCM khóa 8 sáng nay, mặc dù tham nhũng không phải vấn đề nằm trong nội dung gợi ý đưa ra tại phiên thảo luận. Tuy nhiên, đại biểu Trần Văn Thiện cho rằng, hiện nay cử tri cả nước nói chung và TP HCM nói riêng đang rất bức xúc với tình trạng tham nhũng phát triển rất tinh vi. Tham nhũng là quốc nạn, cản trở sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước nói chung và TP HCM nói riêng.

Báo cáo của UBND TP về tình hình kinh tế - xã hội năm 2015, mục công tác thanh tra, phòng chống tham nhũng rất ngắn

Đại biểu Thiện nêu rõ, trong báo cáo của UBND TP về tình hình kinh tế - xã hội năm 2015, khi nói về vấn đề chống tham nhũng rất ngắn. Cụ thể, theo báo cáo trong năm 2015 đã thực hiện 176 cuộc thanh tra hành chính tại 341 đơn vị. Kết quả đã phát hiện 80 đơn vị có sai phạm với khoảng 85 tỉ đồng. Sau đó đã kiến nghị thu hồi 31 tỉ đồng và 3 căn nhà. 

“Một kết quả rất khiêm tốn và nếu đúng tham nhũng chỉ có vậy thì đúng là phấn khởi. Còn nếu không phải thì tham nhũng không có hay đang trốn ở đâu mà không thấy?", ông Thiện băn khoăn.

Từ băn khoăn này, ông Thiện đặt ra ba câu hỏi mang tính chất vấn đề. Thứ nhất, “Chúng ta đánh giá thực trạng tham nhũng ở TP HCM hiện nay như thế nào? Các số liệu kết quả thanh tra trong báo cáo tình hình kinh tế xã hội liệu có phản ánh đúng tình hình thực trạng tham nhũng hay không?”; thứ hai “Tại sao trong suốt nhiệm kỳ HĐND TP, vấn đề chống tham nhũng không được đưa vào thảo luận tại nghị trường. Một vấn đề nóng hổi nhưng tôi thấy đã bị bỏ qua?”; thứ ba, “TP HCM sẽ có mô hình giải pháp gì để đột phá chống tham nhũng sắp tới trong cuộc chiến chống tham nhũng?”.

Ba vấn đề này, đại biểu Trần Văn Thiện nêu rõ cũng là kiến nghị của ông  gửi đến UBND và HĐND TP trong nhiệm kỳ tới.

Đại biểu Trần Văn Thiện phát biểu tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội HĐND TP HCM sáng 9/12. Ảnh: Tự Trung

Giải đáp phần nào những băn khoăn của đại biểu Trần Văn Thiện, Chủ tịch HĐND TP HCM Nguyễn Thị Quyết Tâm phân tích rõ, "HĐND không hạn chế quyền phát biểu của đại biểu". Theo bà, sở dĩ TP không tổ chức riêng chuyên đề về vấn đề này, bởi trong suốt nhiệm kỳ HĐND chỉ có 6 kỳ họp chuyên đề.

"Nói như vậy, không phải tham nhũng không phải là vấn đề lớn". Tuy nhiên, vấn đề chống tham nhũng đã được nêu trong nhiều dịp như thảo luận kinh tế - xã hội, giám sát cảnh cách hành chính, chất vấn Chánh án. Nói cách khác, các đại biểu HĐND đã quan tâm, phát biểu ở nhiều phiên họp khác nhau.

Bà Quyết Tâm khẳng định “TP không bao che, dung túng, xử lý nghiêm minh các trường hợp tham nhũng"; đồng thời đề nghị bên Thanh tra báo cáo rõ việc kiểm tra, thanh tra, phát hiện tham nhũng như thế nào?

Chống tham nhũng tại TP HCM không phải chỉ toàn gam màu sáng

Trước yêu cầu của chủ tọa phiên họp, Phó Chánh thanh tra TP HCM Nguyễn Thị Ngọc Nga đã đăng đàn trả lời và thông tin về tình hình chống tham nhũng của TP HCM.

Bà Nga khẳng định: “Chín tháng đầu năm 2015 qua công tác thanh tra, chưa phát hiện trường hợp tham nhũng tại TP HCM”. Bà Nga cũng cho biết qua kiểm tra xử lý nội bộ, cũng không phát hiện trường hợp tham nhũng nào.

Tuy nhiên, trước khi thông tin về kết quả, tại phần trình bày về kết quả đánh giá tình hình tham nhũng và công tác phòng chống tham nhũng, Phó Chánh thanh tra TP HCM lại cho thấy một thực trạng không phải chỉ toàn gam màu sáng của công tác phòng chống tham nhũng tại TP HCM.

Cụ thể, bà Nga cho biết: “Tình hình tham nhũng vẫn còn phức tạp ở một số ngành xây dựng cơ bản, cổ phần hóa doanh nghiệp, đấu thầu, mua sắm công...”.

Lý giải nguyên nhân, bà Nga cho rằng, có lý do từ công tác quản lý nhà nước một số lĩnh vực chưa chặt chẽ, thủ tục hành chính còn rườm rà... Đặc biệt là công tác kiểm tra, thanh tra công vụ đối với các cơ quan hành chính nhà nước chưa thường xuyên nên, dàn đều nên tình hình “nhũng nhiễu trong giải quyết công việc liên quan đến công dân” vẫn chưa chuyển biến tích cực.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Nga, Phó Chánh thanh tra TP HCM tại phiên họp. Ảnh: Hải An

Ở nhiều nơi, theo Phó Chánh thanh tra TP, việc phòng chống tham nhũng có làm nhưng chưa quyết liệt, không có trọng tâm, trọng điểm. Cán bộ công chức còn thiếu rèn luyện, lợi dụng cơ chế chính sách, lợi dụng nhiệm vụ để vòi vĩnh, nhũng nhiễu, làm trái.

Đặc biệt theo Phó Chánh thanh tra TP thì việc tặng quà, nhận quà vẫn còn ngấm ngầm diễn ra, khó phát hiện, khó định giá quà tặng nào là vi phạm, giám sát khó khăn.

Từ đó, bà Nga cũng thừa nhận công tác công tác kiểm tra thực hiện pháp luật về phòng chống tham nhũng chưa đạt yêu cầu chất lượng chưa sâu, khả năng tự phát hiện tham nhũng chưa cao. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong phòng chống tham nhũng chưa được chặt chẽ, hiệu quả.

Cụ thể hơn về vấn đề này, trao đổi với phóng viên bên lề hội nghị, bà Nga thẳng thắn, nhiều đại biểu nghĩ rằng phát hiện tham nhũng ít, nhưng thực chất tầm thanh tra chỉ đến đó. Mỗi năm chỉ tổ chức được 20 - 30 đoàn thanh tra hành chính. TP rất lớn, nhưng lực lượng thanh tra ít nên chỉ làm được như vậy.

Kết quả thu hồi tiền sai phạm nộp ngân sách là 31 tỷ đồng. Còn những khoản khác Thanh tra có thể đề nghị các đơn vị tự khắc phục, không được chi mà phải trả về, tiền ở đâu phải trả về đó.

Nói về những khó khăn trong công tác thanh tra tham nhũng liên quan trực tiếp tới những người có chức quyền, bà Nga chia sẻ: Nếu nói về tình người thì cũng có cái khó, nhưng đó là công việc. Với lại, quan điểm chỉ đạo xử lý của TP cũng đã rõ ràng rồi. Có sai thì Thanh tra TP kiến nghị xử lý, lãnh đạo đồng thuận hết. Thậm chí, có hồ sơ Thanh tra phát hiện đề nghị chuyển cơ quan điều tra thì lãnh đạo TP đồng ý ngay.

Có thể số lượng phát hiện vi phạm thì ít, nhưng lực của Thanh tra cũng ngang đó thôi. Chúng tôi chỉ có chừng đó con người thì làm không thể hết. Dĩ nhiên Thanh tra các sở ngành cũng làm rất nhiều, nhưng họ không chuyên về đấu tranh tham nhũng mà chỉ phát hiện sai phạm kinh tế.