Tập huấn kỹ năng giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế cho Thẩm phán

Buổi tập huấn nằm trong khuôn khổ hoạt động của dự án cấp khu vực của Chương trình Phát triển của Liên Hợp quốc (UNDP) về “Thúc đẩy môi trường kinh doanh công bằng ở ASEAN” do Quỹ thịnh vượng của Vương quốc Anh tài trợ.

Tham dự tập huấn có 30 người, bao gồm cán bộ UNDP, và cán bộ Toà án nhân dân cấp cao (TANDCC) thành phố Hà Nội, Bắc Ninh, Nam Định, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hải Phòng, Thái Nguyên, Hải Dương, Hà Nam, Sơn La, Cao Bằng. Th.s Nguyễn Văn Tiến, Thẩm phán TANDTC; Tiến sỹ Lại Văn Trình, Phó Chánh án TANDCC Đà Nẵng và Thạc sỹ Đặng Quang Dũng, Phó Trưởng khoa Khoa Đào tạo Thẩm phán tham gia làm giảng viên cho khoá tập huấn.

PGS. TS. Dương Tuyết Miên, Phó Giám đốc HVTA phát biểu khai mạc buổi tập huấn

Trong những năm qua, Việt Nam đã theo đuổi thành công chính sách hội nhập kinh tế toàn cầu. Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới năm 2007 và tham gia ký kết các hiệp định thương mại tự do với nhiều quốc gia, trong đó có 2 hiệp định lớn là Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) và Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Đây là điều kiện cần để Việt Nam xoá bỏ rào cản, thúc đẩy hợp tác thương mại quốc tế, tăng cường hợp tác kinh tế với các quốc gia trên thế giới. Trong bối cảnh mới này, tranh chấp kinh doanh và thương mại quốc tế đã và đang trở nên đa dạng và phức tạp hơn.

Theo số liệu thống kê của TANDTC, tình hình thụ lý giải quyết các vụ án kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài trong 5 năm 2014 – 2018 dao động từ 80 – 151 vụ. Các tranh chấp này thường tập trung ở thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Hà Nội, tỉnh Bình Dương. Cũng theo số liệu của TANDTC trong 5 năm 2014 - 2018, chỉ có 28 yêu cầu công nhận phán quyết của trọng tài nước ngoài được giải quyết so với tổng số 45 yêu cầu được tiếp nhận. 

Đại diện Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam trao đổi tại buổi tập huấn

Để có cơ sở pháp lý để giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế, Việt Nam đã tham gia một số Công ước của Liên hợp quốc liên quan đến thương mại quốc tế. Chẳng hạn: năm 1995, Việt Nam phê chuẩn Công ước New York năm 1958 về công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài; năm 2015, Việt Nam tham gia Công ước Liên hợp quốc về Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế (CISG). Sau khi gia nhập các văn kiện quốc tế này, Việt Nam đã sửa đổi các luật quan trọng, như Luật Thương mại, Bộ luật dân sự và Bộ luật Tố tụng dân sự để nội luật hóa các tiêu chuẩn quốc tế vào luật pháp quốc gia.

Trong bối cảnh mới này, Tòa án Việt Nam cần phải nâng cao năng lực cho các Thẩm phán trong việc giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế, công nhận và cho thi hành các phán quyết của trọng tài nước ngoài. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi và củng cố lòng tin của cộng đồng doanh nghiệp nước ngoài đối với thị trường Việt Nam.

Tập huấn này là một trong các hoạt động của UNDP Việt Nam nhằm hỗ trợ TANDTC trong việc cao cải cách hệ thống Tòa án các cấp và nâng cao năng lực cho các Thẩm phán, đặc biệt là việc giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế đang ngày càng nhiều và phức tạp.

Toàn cảnh buổi tập huấn

Thông qua việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ toà án về các kỹ năng giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế, và công nhận, cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài tại Việt Nam, tập huấn mong muốn góp phần thúc đẩy môi trường kinh doanh công bằng tại Việt Nam.

Dự án “Thúc đẩy môi trường kinh doanh công bằng ở ASEAN” do UNDP hợp tác với Chính phủ Anh thực hiện từ năm 2018 – 2021. Dự án hỗ trợ xây dựng cơ chế minh bạch trong cả khu vực công và tư, tăng cường nhà nước pháp quyền, phòng chống tham nhũng và xây dựng các điển hình doanh nghiệp có trách nhiệm. Đây là dự án đầu tiên được tài trợ bởi Quỹ Thịnh vượng Vương Quốc Anh cho Đông Nam Á thuộc Chương trình cải cách kinh tế.

Với mục đích xóa đói giảm nghèo toàn cầu, Quỹ Thịnh vượng Vương Quốc Anh đã và sẽ tài trợ 1,2 tỷ bảng Anh cho việc đẩy mạnh cải cách và phát triển kinh tế để thúc đẩy tăng trưởng toàn diện vói các nước thu nhập trung bình. Tại Việt Nam, Dự án tập trung vào 3 mục tiêu: Thúc đẩy ban hành và thực thi Luật phòng, chống tham nhũng, thúc đẩy kinh doanh liêm chính và cải thiện cơ chế giải quyết tranh chấp.

Các đại biểu tham dự chụp ảnh lưu niệm

Năm 2018, Dự án đã hỗ trợ TANDTC thực hiện 2 khóa đào tạo về CISG và 1 hội thảo chia sẻ kinh nghiệm áp dụng các công ước quốc tế trong giải quyết tranh chấp giữa Nhà nước và các nhà đầu tư cho các thẩm phán của TANDCC và Tòa án tỉnh, xây dựng giáo trình về kỹ năng giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế cho các Thẩm phán.

Dựa trên kết quả tích cực của các hoạt động này, với sự hỗ trợ từ các thẩm phán Tòa phá án Cộng hòa Pháp, UNDP tiếp tục hỗ trợ SPC tổ chức 02 hội thảo về chia sẻ kinh nghiệm giữa các thẩm phán Pháp và Việt Nam về xử lý các vụ tranh chấp thương mại quốc tế, công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài tại Việt Nam tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.