Trải qua 80 năm xây dựng và trưởng thành, ngành Tòa án nhân dân đã khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và sự tận tâm trong sự nghiệp bảo vệ công lý. Trong chặng đường vẻ vang ấy, TAND TP. Hà Nội - cơ quan tư pháp của Thủ đô - luôn được tin tưởng giao phó, gánh vác nhiều trọng trách đặc biệt, góp phần viết tiếp những trang sử vàng của nền tư pháp nước nhà.
Bản lĩnh của cơ quan tư pháp Thủ đô
Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của cả nước, nơi tập trung đông dân cư, nhiều hoạt động kinh tế, thương mại sôi động và cũng là điểm nóng của những tranh chấp, xung đột pháp lý. Thực tiễn này đã góp phần tạo nên những đặc điểm nổi bật, khẳng định vị trí, vai trò của Tòa án Thủ đô trong hệ thống TAND.
Mỗi năm, Tòa án Thủ đô thụ lý và giải quyết hơn 40.000 vụ việc thuộc nhiều lĩnh vực. Không chỉ đa dạng về loại hình, các vụ án tại Hà Nội thường có tính chất phức tạp, giá trị tranh chấp lớn, số lượng đương sự đông và phạm vi tác động, ảnh hưởng xã hội nhanh và rộng rãi. Đây cũng là nơi thường xuyên phát sinh các vụ án có yếu tố nước ngoài, đòi hỏi công tác xét xử phải chuẩn mực, minh bạch và có tính đối ngoại cao.
Đặc biệt, TAND TP. Hà Nội cũng được Trung ương tin tưởng giao xét xử nhiều đại án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.
Trong đó, nhiều vụ án lớn tại Hà Nội đã được chọn làm án điểm, xây dựng chuẩn mực để rút kinh nghiệm, định hướng thống nhất xét xử trong toàn quốc. Điều này đòi hỏi công tác xét xử của Tòa án Thủ đô không chỉ nghiêm minh mà còn phải mẫu mực, bảo đảm tính thuyết phục cao, góp phần giữ vững niềm tin của nhân dân.
Những đại án khẳng định quyết tâm “không có vùng cấm”
Chỉ tính riêng giai đoạn 2021 - 2025, TAND TP. Hà Nội đã xét xử 25 vụ án với 552 bị cáo thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương theo dõi, chỉ đạo. Đây đều là những vụ án lớn, phức tạp, được dư luận đặc biệt quan tâm, liên quan đến nhiều cán bộ cấp cao và để lại dấu ấn mạnh mẽ về tinh thần cải cách, minh bạch trong hoạt động tư pháp.
Trong số đó phải kể đến những vụ án như: Vụ “chuyến bay giải cứu” xét xử hàng loạt cán bộ cấp cao ở các Bộ lợi dụng chính sách nhân đạo trong đại dịch COVID-19 để trục lợi, nhận hối lộ gần 180 tỷ đồng; Vụ án Công ty Việt Á: Bị cáo Phan Quốc Việt và đồng phạm nâng khống giá kit xét nghiệm, gây thiệt hại hơn 1.200 tỷ đồng; Vụ án Tân Hoàng Minh phát hành trái phiếu trái phép, lừa đảo chiếm đoạt 8.600 tỷ đồng từ hơn 6.600 nhà đầu tư với số lượng bị hại tham gia kỷ lục - trên 2.000 người; Vụ án FLC-BOS (bị cáo Trịnh Văn Quyết) thao túng thị trường chứng khoán, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hàng chục nghìn nhà đầu tư; Vụ án AIC - bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn thao túng đấu thầu trong lĩnh vực y tế và công nghệ, gây thất thoát hàng trăm tỷ đồng - vụ án đầu tiên xét xử bị cáo vắng mặt do bỏ trốn từ trước khi khởi tố vụ án, đánh dấu bước đi mới trong việc xử lý các đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài, không để lọt tội phạm...
Để xét xử thành công những đại án này, TAND TP. Hà Nội đã chủ động áp dụng nhiều phương thức đổi mới như: ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức xét xử trực tuyến, công khai bản án trên Cổng thông tin điện tử, tạo điều kiện để hàng nghìn người theo dõi mà vẫn bảo đảm quyền lợi tố tụng. Nhờ đó, hình ảnh Tòa án Thủ đô ngày càng gắn liền với sự công khai, minh bạch, hiện đại - đúng định hướng cải cách tư pháp.
Nỗ lực cải cách - Khát vọng vươn lên
Trải qua 80 năm lịch sử ngành Tòa án, Hà Nội luôn giữ vị trí đặc biệt - nơi diễn ra những phiên tòa cách mạng đầu tiên sau Cách mạng Tháng Tám 1945, đặt nền móng cho hệ thống TAND. Trong suốt các giai đoạn kháng chiến, TAND TP. Hà Nội đã góp phần giữ vững an ninh chính trị, bảo vệ chế độ và trật tự xã hội.
Bước vào thời kỳ đổi mới, TAND TP. Hà Nội là trung tâm xét xử các vụ án lớn, án điểm, khẳng định quyết tâm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Những năm gần đây, Tòa án Thủ đô không ngừng đẩy mạnh chuyển đổi số, tổ chức hàng nghìn phiên tòa trực tuyến, công khai hóa hơn 108.000 bản án, tiến hành số hóa hồ sơ và áp dụng mô hình “Tòa án không giấy tờ”. Những đổi mới này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian tố tụng mà còn mở rộng khả năng tiếp cận công lý cho người dân.
Đặc biệt, tại các đại án như Tân Hoàng Minh hay FLC, Tòa án đã thiết lập hệ thống trực tuyến tại nhiều hội trường, công khai danh sách bị hại và bản án qua báo chí để hàng nghìn người dân theo dõi. Đây là minh chứng rõ nét cho tinh thần cải cách tư pháp mà Hà Nội đang tiên phong thực hiện.
Nhìn về tương lai, TAND TP. Hà Nội đặt mục tiêu xây dựng hình ảnh “Tòa án điện tử - Tòa án thông minh”, xét xử trực tuyến thường xuyên, hướng tới mô hình “không giấy tờ”. Cùng với đó, đội ngũ Thẩm phán, cán bộ được rèn luyện bản lĩnh, đạo đức, chuyên môn, để mỗi bản án không chỉ đúng pháp luật mà còn thấm đẫm tính nhân văn, có sức thuyết phục, củng cố niềm tin của nhân dân vào công lý.
Tròn 80 năm Ngày truyền thống ngành TAND, có thể khẳng định rằng TAND TP. Hà Nội chính là một trong những đơn vị tiên phong viết tiếp trang sử vàng của ngành Tòa án. Từ những phiên tòa đầu tiên của nền tư pháp cách mạng đến các đại án thời kỳ đổi mới, từ sự mẫu mực trong xét xử án điểm đến những đột phá trong chuyển đổi số, Tòa án Thủ đô luôn chứng minh bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần cải cách.